Türkiye asker gönderebilir!
10.12.2019 - 17:14 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Bölgesel dengeleri alt üst eden tarihi anlaşmanın ardından Ankara, Libya'ya asker konuşlandırma sinyali veriyor. İç savaş ülkesinde şu an Rusya'ya bağlı paralı birlikler Trablus kuşatmasına katılıyor.
ABD'den sonra sınırları dışında en fazla askere sahip olan ikinci ülke Türkiye, Irak, Katar, Somali, Azerbaycan, Suriye ve KKTC'nin ardından yeni bir noktada daha üs kuracak mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Pazartesi akşamı katıldığı canlı yayında "Libya'nın Birleşmiş Milletler tarafından tanınan meşru hükümeti eğer bir destek isterse Türkiye'den askerimiz Libya'ya gider mi?" sorusuna yanıt verdi.
Erdoğan, "Böylesine bir çağrı özellikle Türkiye'ye tabii ki bu hakkı tanır. Yani Libya halkından, yönetiminden böyle bir davet geldiği anda bu bizim için adeta bir hak doğurur" dedi.
Trablus yönetimiyle imzalanan Doğu Akdeniz mutabakatını hatırlatan Türkiye Cumhurbaşkanı, Birleşmiş Milletler'in 2011'den beri Libya'ya uyguladığı silah satış ambargosunun asker göndermeyi kapsamadığını söyledi.
İç savaş ülkesindeki son durumu da değerlendiren Erdoğan, Rusya lideri Vladimir Putin'le bu hafta telefonda görüşeceğini ve Libya'daki Hafter sorununun gündeme geleceğini aktardı.
Erdoğan, "Hafter konusu aslında istiyorum ki Rusya ile münasebetlerde yeni bir Suriye doğurmasın ve ben inanıyorum ki Rusya da Hafter konusunda mevcut tezi gözden geçirecektir" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün yaptığı açıklamada ise, "Rusya'dan Wagner denilen bir güvenlik şirketi söz konusu. Bu şirket oraya güvenlikçilerini göndermiş vaziyette. Libya bize böyle bir talepte bulunursa hele hele askeri güvenlik anlaşmasını yaptıktan sonra biz de oraya askeri elemanlarımızı gönderebiliriz. Yeteri derecede neyse gönderebiliriz" ifadesini kullandı.
Türkiye'nin halihazırda altı ülkede askeri üsleri bulunuyor, NATO üsleriyle beraber Türkiye dışında görev yapan askerlerin sayısı ise 50 binden fazla.
Erdoğan'ın sözünü ettiği paralı askerlerden oluşan Wagner Grubu üyeleri, bir süredir Trablus yönetimini devirmek isteyen General Halife Hafter'in saflarında savaşıyor.
Rusya, söz konusu paralı askerleri daha önce Suriye, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti'nde kullandı.
Nisan ayının başında Trablus için operasyon başlatan Hafter'e bağlı güçler, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından destekleniyor.
Son beş yıldır siyasi ve askeri olarak ikiye bölünmüş olan Libya'nın doğusunu kontrol eden General Halife Hafter'e bağlı güçler Rusya'nın da desteği ile başkent Trablus'a yaklaştı.
İtalyan Corriere della Sera gazetesine konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame, Hafter'e bağlı kuvvetlerin Rusya'nın askeri desteği ile Libya'nın başkenti Trablus'u ele geçirmek üzere olduğunu açıkladı.
Salame, "Rusların Hafter'in birliklerine katılımından bu yana Trablus taarruzu güç kazandı. Son 10 günde savaş başkentin yerleşim alanlarına ilerledi" ifadesini kullandı.
Türkiye'nin destek verdiği, BM tarafından ülkenin meşru temsilcisi olarak kabul edilen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin Dışişleri Bakanı Muhammed Syala da, Hafer'in başkenti ele geçirebileceği uyarısında bulundu.
Bir başka İtalyan gazetesi olan La Repubblica'ya konuşan Syala, "Rusların insansız hava araçları ve paralı askerler aracılığıyla General'e destek vermesi neticesinde başkentin düşme riski bulunuyor" dedi.
Uluslararası toplumun büyük bölümünün desteğini alan Libya Başbakanı Feyyaz Saraj, general Hafter'i darbeye teşebbüsle suçluyor.
Libya, son olarak dünya gündemine ABD insansız hava aracının düşürülmesiyle geldi. Amerika Merkez Komutanlığı AFRICOM, hafta sonu yaptığı açıklamada Libya'nın başkenti Trablus yakınlarında geçen ay kaybolan ABD drone'nunun düşürüldüğünü duyurdu.
Reuters'a bilgi veren askeri kaynaklar, silahsız olan Amerikan insansız hava aracının Rus hava savunma sistemi tarafından vurulduğunu söyledi.
AFRICOM, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni devirmeyi hedefleyen Hafter güçlerinin kullandığı Rus savunma sisteminin, söz konusu insansız hava aracını hedef aldığını belirtiyor.
AFRICOM komutanı General Stephen Townsend, drone enkazının geri verilmesi için talepte bulunduklarını ancak Hafter birliklerinin bunu reddettiklerini açıkladı.
Hafter taraftarlarının Rus sistemini ateşlediğinde insansız hava aracının ABD'ye ait olduğunu bilmediklerini belirten Townsend, "Ama şimdi mutlak surette kime ait olduğunu biliyorlar" dedi.
1969'dan 2011'e kadar Muammer Kaddafi tarafından demir yumrukla yönetilen Kuzey Afrika ülkesi Libya, o tarihten bu yana istikrarsızlıkla boğuşuyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararına dayanarak Fransa, İngiltere ve ABD'nin önderliğinde Libya’ya karşı 18 Mart 2011 akşamı havadan askeri operasyon başlatıldı.
Fransa ve ABD müdahalesinin de etkisiyle Kaddafi 22 Ağustos 2011'de devrildi. Ayaklanmanın sonlarında Sirte yakınlarında Kaddafi'nin konvoyuna NATO destekli saldırı düzenlendi.
Saldırıdan yara almadan kurtulan Kaddafi, saklandığı bir geçitten çıkartılarak isyancılar tarafından yakalanarak linç edildi.
7 Temmuz 2012'de uzun yıllar sonra ilk genel seçimler yapılsa da ülke halihazırda parçalı bir yapıya sahip. Ülkede hiç bir grup tam anlamıyla hakimiyeti sağlayamadı ve belli siyasi ve askeri gruplar arasında bölünmüş durumda.
BM ve uluslararası toplum tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Trablus, Misrata ve Sirte hattını kontrol ediyor. Hükümetin Başbakanı Fayez Mustafa el Sarraj.
Mısır ve Birleşik Arap Emirliklerinin desteklediği General Halife Hafter ise, doğudan batıya ülkenin iç kesimlerinin kontrolünü elinde tutuyor.
En güneyde ise diğer askeri güçler yine doğudan batıya kadar bir hatta sahip. Bu hat Nijer ve Çad sınırları boyunca uzanıyor.
Libya siyasetinde 40 yıldan uzun süre aktif olan Hafter, 1980'li yılların sonunda Kaddafi ile ters düşmüş ve ABD'de sürgünde yaşamaya başlamıştı.
2011'deki ayaklanmanın başlamasından sonra ülkesine dönen General Hafter, ülkenin doğusunda hakim oldu ve Fransa, Mısır ve BAE'nin desteğini kazandı.
Trablus'u kuşatmak için operasyon başlatan Hafter'e ait bir üste, bu yıl yaz mevsiminde Fransız füzeleri bulunmuştu.
BM raporlarına göre, ülkede Nisan ayından bu yana gerçekleşen çatışmalarda 200'den fazla sivil yaşamını yitirdi ve 128 bin sivil yerinden oldu.
Libya, son yıllarda Ortadoğu ve Afrika ülkelerinden Avrupa'ya gitmek isteyen göçmenlerin ana güzergahı. Binlerce göçmen Avrupa'ya ulaşamadan Akdeniz'de boğularak hayatını kaybetti.
Libya'da Temmuz ayında bir göçmen merkezine düzenlenen ve 53 kişinin öldüğü saldırının arkasında bir yabancı ülke vardı.
Bir Birleşmiş Milletler (BM) belgesine ulaşan BBC, savaş uçağı ile düzenlenen saldırı sonrası hakkında soruşturma açılan ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğunu tespit etti.
OPEC üyesi Libya, varlığı kanıtlanmış petrol rezervleri arasında büyüklük açısından Afrika’da birinci, dünyada dokuzuncu sırada yer alıyor.
Bu rezervler, ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yarısından ve devlet gelirlerinin yüzde 75’inden daha fazlasına karşılık geliyor.
Herhangi bir resmi istatistik mevcut değil ancak birçok araştırmacı nüfusun üçte birinin işsiz ve yoksul olduğunu ve bu sayının genç Libyalılar arasında daha da yüksek olduğunu söylüyor.
Nüfusu 6.4 milyon olan Kuzey Afrika ülkesinin yüzölçümü 1.77 milyon kilometrekare. Libya, seyrek nüfuslu olmasına rağmen dünyanın en kaliteli petrol rezervlerinin üzerinde oturuyor.
Doğuda Mısır, güneydoğuda Sudan, güneyde Nijer ve Çad ile batıda Cezayir ve Tunus ile komşu olan Libya toprakalrı, 16. yüzyıldan 1911 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olarak varlığını sürdürdü.
1911'de Trablusgarb Savaşı'nın ardından İtalya tarafından işgal edilen Libya, 1951 yılında bağımsızlığını kazandı.
