01.10.2021 - 09:10 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Doğu Akdeniz'de sular ısınıyor. Mavi Vatan projesi önce Yunanistan'ı, daha sonra tüm Avrupa'yı alarma geçirdi. Türkiye'nin attığı adımlar karşısında paniğe kapılan bir ülke daha, acil eyleme geçilmesi gerektiğini açıkladı. İtalyan uzmanın analizi ise bu paniğin sebebini ortaya koyuyor.
İtalya Başbakanı Mario Draghi, Türkiye'ye bağlı gelişmelerin baş döndürücü bir hızla ilerlemesi nedeniyle, Kıbrıs'taki enerji kaynakları meselesine ilişkin Doğu Akdeniz'de Yunanistan-Fransa ittifakına katılmak için ülke kamuoyunu hazırlıyor.
Mario Draghi, AB Bakanlar Konseyi oturum aralarında düzenlediği basın toplantısında, Mavi Vatan'ın Doğu Akdeniz tipi enerjiyle ilgili Türkiye'nin güçlü pozisyonu nedeniyle, açık tehlikede olan Avrupa çıkarlarının savunulması planına açıklık getirdi.
İtalyan lider, "Sadece kamu sektörünün sağlayabileceği bir bütçe kullanmak zorunda kalacağımız çok açık ve bu nedenle pandemi sona ermeden, AB mali kurallarına geri dönebileceğimizi düşünmek gerçekçi değil" dedi.
İtalya Başbakanı Mario Draghi, Avrupa savunması konusuna geri döndü ve bunu Savunma Bakanı Daniele Franco ile Bakanlar Kurulu oturum aralarında düzenlediği basın toplantısında açıkladı. "Peki neden gerçek dışı?" diye soran Draghi, şöyle açıklık getirdi: "Çünkü son aylarda Avrupa'nın kendisi için sadece kamu sektörü tarafından karşılanabilecek çok önemli, varoluşsal ihtiyaçlar oldu."
İtalya Başbakanı, muhtemelen son dönemde tartışmaları ateşleyen davaya atıfta bulunarak, "Son gelişmeler (Yunanca-Fransızca AUKUS-Afganistan-Libya), savunma alanında kendimizi daha sağlam bir şekilde donatmamız gerektiğini gösterdi" dedi.
Draghi, "Avrupa'nın ortak bir savunma benimseyerek uluslararası sahnede ağırlığını hissettirmesine çok büyük ihtiyaç var. AB'deki Ortak Savunmanın asıl sorunu, geçmişin hatalarını tekrarlamamak için savaş timleri ve hızlı tepki birimlerinin henüz kurulmamış olmaması" diye konuştu.
İtalyan lidere göre, AB ülkelerinde daha üst düzey savunma işbirliğine ihtiyaç olduğunu kabul etmekle birlikte, mevcut "Alman mantığı" doğrultusunda "bunun Avrupa'da nasıl yapılacağı açık değil".
Draghi, "İtalya, Avrupa savunmasının Atlantik İttifakı ile sinerji içinde çalışmasını savunuyor ancak savunma bütçesine şimdiye kadar yaptığımızdan çok daha fazlasını harcamamız gerekeceği çok açık” dedi.
Habere göre, İtalya ve Fransa'nın, savunma bakanlıkları ve genelkurmayları aracılığıyla 2019'dan itibaren gizlice işbirliği yaptı ve Kıbrıs ve Akdeniz'de gerekli hava kapsama alanıyla ortak bir deniz donanması misyonunu planladı.
İtalya, Fransa ile koordineli olarak, başta Ankara'nın Doğu Akdeniz'de ve aynı zamanda Libya'da tehlikeye attığı kendi çıkarları için Kıbrıs'a özel dikkat göstererek Doğu Akdeniz'de savunma ve istikrara yönelik askeri taahhüdünü artıracaktır.
Yunan medyasında çıkan haber, İtalyan jeopolitik analist Daniele Santoro'nun birkaç gün önce Türkiye'nin Ege ve Doğu Akdeniz'de ünlü "Mavi Vatan" projesini gerçekleştirmesi durumunda tam bir süper güç olacağını ve bunun kimseye fayda sağlamayacağı tespitine yer verdi.
Habere göre bunlar, Erdoğan'a Akdeniz'e ve tabii ki Kıbrıs'a hakim olma fırsatını vermemek için ilk aşamada Fransa, İtalya ve Yunanistan'dan ortak bir Avrupa deniz kuvveti oluşturmak için olası hamlelerin ilk adımları.
Kathimerini gazetesi, Yunanistan'a en büyük askeri desteği veren ve kalıcı üsler kurmaya hazırlanan ABD'nin söz konusu anlaşmaya dair bilgilendirildiğini özel haberiyle okuyucularına aktardı.
Yunan medyası ayrıca, Kaş'ın hemen karşısında yer alan Meis Adası'nın etrafında seyreden Papanikolis sınıfı bir denizaltının fotoğraflarını 'Savunma ve caydırıcılık her yerde' cümlesiyle paylaştı. Kaş ve Meis arasında yalnızca üç kilometre mesafe bulunuyor.
İsrail ve Güney Kıbrıs'la birlikte kiraladıkları sismik araştırma gemisini Türk deniz sahasına gönderen Yunanistan'ı cesaretlendiren ülkenin Fransa olduğu, hafta sonu Yunan medyasında manşetten verilmişti. Kathimerini gazetesi, Türk fırkateyni Oruç Reis tarafından Akdeniz'de önü kesilen Nautical Geo araştırma gemisini Fransa'nın desteklediğini manşet haberiyle duyurdu.
Kathimerini'ye göre, Paris yönetimi son 24 saat içerisinde Atina'ya destek mesajı gönderdi ve Girit Adası'nın doğusunda devam eden keşif çalışmalarının arkasında durduğunu belirtti.
Yunanistan'a destek mesajı gönderen diğer ülkeler ise beklendiği gibi İsrail ve Mısır oldu. Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü, Yunan mevkidaşı Nikos Dendias'a bizzat mesajı iletti. Müttefiki Yunanistan'la Doğu Akdeniz'de birçok tatbikat gerçekleştiren Fransa, geçtiğimiz yıl Türkiye'ye gözdağı için Charles de Gaulle uçak gemisini bölgeye göndermişti.
Nautical Geo gemisinin durdurulması üzerine Türkiye'yi Avrupa Birliği'ne (AB) şikayet eden Yunanistan, New York'ta gerçekleşen olağanüstü buluşmada AB bakanlarına bir harita sunmuştu. To Vima gazetesinin haberine göre, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias New York'taki BM zirvesinde AB'li mevkidaşlarıyla olağanüstü bir görüşme gerçekleştirdi.
Geçen hafta Yunanistan'ın ilan ettiği NAVTEX'e anında karşılık veren Ankara, Girit Adası'nın doğusunda bulunan araştırma gemisini Oruç Reis fırkateyni ile durdurmuştu.
Oruç Reis fırkateyni, Malta bayraklı araştırma gemisi Nautical Geo'ya telsiz mesajıyla bölgeden ayrılması gerektiğini iletti, aksi halde müdahale edileceğini aktardı. Fransa'dan kiralanan araştırma gemisi Nautical Geo, bunun üzerine bölgeden ayrılıp Girit Adası'nın doğusundaki Kandiye'de bir limana demirledi.
Malta bayraklı araştırma gemisinin sonraki durağı ise, Güney Kıbrıs ile İsrail arasındaki bölge olacak. Türkiye karşıtı üç ülke, geminin çalışmalarını EastMed doğalgaz boru hattı projesinin parçası olarak gösteriyor.
Nautical Geo'nun bulunduğu konum, Libya ile yapılan deniz yetki alanları anlaşması gereğince Türk kara suları içerisinde. Atina ise Mısır'la vardığı anlaşma sonucu bölgede hak iddia ediyor.
Doğu Akdeniz'de köşeye sıkışan Yunanistan'ın imdadına koşan ABD, uçak gemisiyle çıkarma yaptığı Girit Adası'nda yeni bir üs kurmaya hazırlanıyor. Batı Trakya ve Ege Denizi'nde atılacak adımlar ise, gündeme bomba gibi düştü. Washington ve Atina arasında görüşmelerin sürdüğünü aktaran Kathimerini gazetesi, Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne yeni bir deniz üssünün inşa edileceğini özel haberiyle duyurdu.
İnşa edilecek yeni deniz üssüyle Yunanistan'ın Doğu Akdeniz'de kalıcı olmayı hedeflediğini kaydeden Kathimerini'ye göre, Atina yönetimi devasa bir savaş gemisi filosunu söz konusu üsse konuşlandırmayı planlıyor.
Kathimerini, Yunanistan'ın Ege Denizi'nin ortasındaki İskiri Adası (Skyros) ile Suda Üssü arasında bir birleşme için ABD tarafına yoğun şekilde baskı yaptığını da yazdı. Habere göre, Atina yönetimi halihazırda Suda Üssü'nde bulunan ABD birliklerinin Yunanistan'ın ortasındaki Larissa veya daha kuzeydeki Dedeağaç'a yerleşmesini talep ediyor.
Ancak Yunanistan'ın bir numaralı hedefi, ABD güçlerinin Ege'nin tam ortasında yer alan İskiri Adası. Kathimerini, taraflar arasındaki müzakerelerin 14 Ekim'de sonuçlanacağını bildiriyor. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'ın söz konusu günlerde Washington'a gitmesi beklenirken, ortak askeri işbirliği anlaşmasının beş yıllık bir dönemi kapsayacağı kaydediliyor.
Kathimerini, Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne Dışişleri Bakanı ve uçak gemisi gönderen ABD'nin Yunanistan'da askeri varlığını kalıcı olarak artırmaya hazırlandığını geçtiğimiz aylarda manşetten duyurmuştu. Habere göre, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un stratejik hedefinde kalıcı ve dönüşümlü askeri üslerin kurulması vardı.
Halihazırda Girit'teki Suda Üssü'nün yanı sıra kuzeydeki Dedeağaç limanını kullanan ABD ordusu, Larissa ve Stefanovikeio'daki hava üslerine de savaş uçaklarını indiriyor. Kathimerini, ABD'ye dört ayrı üs daha verileceğini ve Yunanistan Savunma Bakanlığı'nın Pentagon'a seçim yapması için 22 seçenek sunacağını yazmıştı.
Kathimerini, Yunanistan'ın İsrail'den kiraladığı insansız hava araçlarıyla üs kurduğu Ege Denizi'nin ortasındaki İskiri Adası'nın ABD'nin gözünü diktiği adreslerden biri olduğunu da aktarmıştı. Girit Adası'ndaki Suda Üssü'nde konuşlanan ABD özel kuvvetler askerleri için yedek üs olarak ise, kuzeydeki Selanik yakınlarında bulunan Rentina öne çıkıyordu.
New Post yayın organı ise, ABD'nin Batı Trakya'daki Dedeağaç'ta bir askeri üs için çok istekli olduğunu ve söz konusu hamlenin doğrudan Karadeniz'deki stratejik planın yansıması olduğunu yazdı.
New Post'a göre, Larissa'daki askeri üs ABD dronelarına ev sahipliği yapacak. Amerikan insansız hava araçları Yunan F-16'ları ve NATO sistemleriyle de entegre hale getirilecek.
Doğu Akdeniz'deki restleşmede açık şekilde Yunanistan'ın yanında saf tutan ABD, yeni bir hamleye hazırlanıyor. Geçtiğimiz yıl yaz mevsiminden bu yana neredeyse her hafta Yunan ordusuyla tatbikat yapan ABD, ayrıca dönemin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'yu Girit'teki Suda Üssü'ne gönderdi. Atina Büyükelçisi Goffrey Pyatt ise bulduğu her fırsatta Yunanistan'a desteğini gösterdi, savaş uçaklarına binip gezdiği fotoğrafları sosyal medya hesaplarından paylaştı.
Yunanistan 2020 bitmeden ABD'den resmi olarak F-35 jetleri istedi, Haziran 2021'e gelindiğinde ise ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı tarafından sunulan bir tasarı Atina'yı sevinçten çılgına çevirdi. Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ve Marco Rubio imzasını taşıyan tasarı, Washington ve Atina arasındaki askeri işbirliğini daha da artırmayı hedefliyor.
Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ve Marco Rubio imzasını taşıyan tasarı, Washington ve Atina arasındaki askeri işbirliğini daha da artırmayı hedefliyor. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un Yunan ordusunun modernizesi için çabalarını artırması gerektiğini vurgulayan tasarı, Washington'ın donanma gemileri için de devreye girmesini gündeme getiriyor. Tasarıdaki en dikkat çekici yer ise, Türkiye için üretilen F-35 jetlerinin Yunanistan'a verilmesi oldu. Yunan medyası, 'ABD'den Türkiye'ye sesli mesaj' başlıklarıyla tasarıyı duyurdu.
Türkiye karşıtı tasarıyı hazırlayan Senato Dışilişkiler Komitesi Başkanı Menendez, ayrıca Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs arasındaki işbirliğine ABD'nin de katılmasını önerdi.
Doğu Akdeniz krizinin tırmanmasıyla ABD'nin arkasına gizlenen Yunanistan, Amerikan ordusuna ait savaş uçaklarını Türkiye sınırında uçurararak yeni bir skandala imza attı. ABD uçak gemileri ve savaş gemilerinin üssü haline gelen Girit'ten havalanan F-15 jetleri, Türkiye'nin silahlandırılmasını istediği Kos, Rodos ve Midilli gibi adaların üzerinde uçtu. Yerel medya, Poseidon's Rage 21 tatbikatı çerçevesinde gerçekleşen uçuşlarla Washington'ın Ankara'ya açık bir mesaj verdiğini ve Atina'nın yanında saf tuttuğunu yazdı.
ABD F-15 jetleri Yunanistan'a ait F-16'larla kanat kanada uçtu, haberlerde tatbikat sırasında tüm Türk savaş uçaklarının Ege Denizi semalarında seyretmesinin engellendiği ileri sürüldü. Türkiye sınırına yakın konumdaki Ege adalarının üstünden alçak uçuşla geçen savaş uçaklarının sosyal medyada paylaşılan görüntüleri, yerel medyada da kullanıldı.
2021'in başından bu yana işbirliğini daha da artıran ABD ve Yunanistan orduları, neredeyse her hafta bir tatbikat gerçekleştiriyor ve söz konusu tatbikatların bazıları NATO bünyesinde.