Son dakika! Papa canlı yayında açıkladı! Ayasofya kararına ilk tepki
12.07.2020 - 15:18 | Son Güncellenme:
Son dakika haberine göre, Danıştay’ın Ayasofya’nın müze yapılmasına dair kararı iptal etmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ayasofya Camii kararnamesini imzalaması, dış basında gündem yarattı. Dünya medyasında manşetten verilen büyük adım, Yunanistan'ı ise çileden çıkardı. Rusya Federasyon Konseyi’nin Anayasa Komitesi Başkanı Andrey Klişas ise Türkiye’nin Ayasofya’yı camiye dönüştürmesinin hakkı olduğunu vurguladı. Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis ise, bugünkü pazar ayininde Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi kararını değerlendirdi.
Yaklaşık 1500 yıl önce manastır olarak inşa edilen Ayasofya, Hristiyanlık inancına mensup kişiler için kutsal bir mekan olarak görülüyor.
Hristiyanlık inancının farklı kollarını temsil eden 350 kiliseyi çatısı altında bulunduran Dünya Kiliseler Birliği, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir mektup yazarak Ayasofya kararından dolayı "acı ve dehşet" duyduklarını söyledi. Birlik, bu kararın farklı inançtan mensup kişiler arasında diyalog kurma çabalarına zarar verdiğini öne sürdü.
Birliğin Genel Sekreter Vekili Ioan Sauca, "Ayasofya, 1934 yılından bu yana her ülkeden ve inançtan insan için açıklık, karşılaşma ve ilham mekanı olmuştur" dedi.
Birliğin açıklamasında, Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesiyle "Türkiye'nin açık kalpliliğiyle ilgili olumlu işareti tersine çevirdiği ve bunu dışlama ile bölme sinyaline dönüştürdüğü" ifade edildi. Açıklamada, bu kararın belirsizlik, kuşku ve güvensizlik ortamı yaratacağı ileri sürüldü.
Ayasofya'nın Danıştay kararıyla müzeden camiye dönüştürülmesi kararı sonrası Vatikan'dan ilk tepki geldi.
Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, Aziz Petrus Meydanı'ndaki ayinde, "Aklım İstanbul'da. Ayasofya'yı düşünüyorum ve çok acı çekiyorum" ifadelerini kullandı.
Müslümanlar için İstanbul'un fethiyle birlikte büyük bir sembolik önem kazanan Ayasofya, ilk etapta Ortodoks Hristiyanlar için bir manastır olarak inşa edilmişti.
Bu sebeple de Ortodoks Hristiyanlar, Ayasofya'yı kutsal kabul ediyor. Bu nedenle Yunanistan medyası ve yetkililer, Türkiye'nin Ayasofya adımına tepki göstermeyi sürdürüyor.
Bu yayın organlarının başında, Kathimerini gazetesi geliyor. Yunan medyasından Kathimerini gazetesi gelişmeleri, "Türkiye küresel mirasa zarar verdi" verdiği haberini iki gündür web sitesinin manşetinden indirmiyor.
Oysa 86 yıl aradan sonra ibadete açılan Ayasofya'da ilk ibadet için hazırlıklar sürerken, Türkiye her fırsatta tarihi mirasın korunması ve teşhiri konusunda UNESCO yükümlülüklerine uyulacağının altını çiziyor.
UNESCO Dünya Miras listesinde bulunan Ayasofya'nın içerisindeki freskler sıvayla kapatılmayacak; ya "karartma" yöntemi ya da perde çekilerek muhafaza edilecek.
Gazetede “Editörün Tercihi” başlıklı bölümde Danıştay kararının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ayasofya’yı cami ilan ettiğine ilişkin haber yer alıyor.
Kathimerini gazetesi, "Bu karar, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın devasa bir simgesel önem taşıyan bu dünya mirasını camiye dönüştürme çağrılarıyla uyumlu" ifadesine yer verdi.
Makalede ayrıca, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'ın Pazartesi günkü Dışişleri Konseyi öncesinde Avrupa Halk Partisi meslektaşlarıyla telekonferans sırasında Ayasofya'nın cami olarak kullanılmasının küresel kültüre ve UNESCO'ya meydan okuma olduğunu ileri sürüldü.
Vassilis Nedos imzalı yazıda ayrıca "Ayasofya konusunun bir Yunan-Türk anlaşmazlığı olmamasına rağmen, konunun Atina ve Ankara'nın etkili ve samimi iletişim kanalları kurmasını daha da zorlaştırması bekleniyor." ifadelerine yer verildi.
Kathimerini gazetesi ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı “Ayasofya’nın müze statüsünün değiştirilmesinden üzüntü duyuyoruz” açıklamasına da sitenin üst bölümlerinde yer vermeye deva mediyor.
Sitede ayrıca ABD Başkanı Donald Trump'ın rakibi ve Obama döneminde başkan yardımcılığı yapan Joe Biden'ın Ayasofta yorumuna da üst sıralardan yer veriliyor.
Demokratların başkan adayı olan Joe Biden, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin aldığı karardan "derin endişe" duyduğunu söylemişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karardan dönme çağrısı yapan Biden, Ayasofya'ya herkesin "eşit" erişim sağlanmasına olanak sağlayan "müze" statüsünün korunmasını istedi.
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis de, Ayasofya'nın yeniden cami olmasının sadece iki ülke ilişkilerini değil, Türkiye'nin AB sürecini de etkileyeceğini iddia etmişti.
Yunan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou, kararın 'kışkırtıcı ' olduğunu, hoşgörü ve dini diyalog değerlerini onarılamaz şekilde zayıflatacağını ileri sürdü.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Twitter hesabından paylaştığı mesajda Ayasofya kararının UNESCO'ya karşı bir 'meydan okuma' olduğunu savundu.
Kararı 'açık bir provokasyon' diye niteleyen Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni ise, Türkiye'nin altı asır geri gittiğini iddia etti.
Kararı eleştiren AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, söz konusu adımı 'esef verici' olarak nitelemişti.
Öte yandan Ayasofya'nın yeniden ibadete açılması Moritanya'da sevinçle karşılandı. Anadolu Ajansı, kararın dualar edilerek kutlandığını bildiriyor.
Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin Anayasa Komitesi Başkanı Andrey Klişas, Türkiye’nin Ayasofya’yı camiye dönüştürmesi hakkı olduğunu ama Ankara’nın bu yapıyı dünya kültür mirası olarak korumak zorunda olduğunu ifade etti.
Sputnik’e açıklama yapan Klişas, Klişas, “Ayasofya’nın nasıl kullanılacağına dair karar almak Türkiye’nin egemenlik hakkı. Bu şüphesiz, ancak bununla birlikte yapının dünya kültür mirası olarak korunmasını sağlamak zorundalar” ifadelerini kullandı.
Filistin'deki Hamas Hareketi, yazılı açıklama yaparak "Ayasofya'nın ibadete açılması, tüm Müslümanların gurur duyacağı bir adımdır" dedi.
Dünya medyası, beklendiği gibi Ayasofya kararını ilk haber olarak verdi. İngiliz Guardian gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ayasofya hamlesinin taraftarlarını çok memnun ettiğini yazdı.
Kararın uluslararası 'sansasyon' yaratabileceğini belirten New York Times, Ayasofya'yı camiye çeviren Cumhurbaşkanlığı kararının Danıştay'ın kararını açıklamasının ardından 'dakikalar içinde' alındığına dikkat çekti.
Financial Times ise Ayasofya'nın dünyanın en önemli Bizans Hristiyan mimari örneklerinden biri olduğuna vurgu yaptı, İslam'da insan ve hayvanların resmedilmesinin yasak olduğunu dile getirdi.
Alman basınından Frankfurter Allgemeine gazetesi, yaşanan tarihi değişimi okurlarına 'Erdoğan, 'İstanbul'un ikinci Fatihi' mi?' başlığıyla sundu.
Londra merkezli Arapça ve İngilizce yayın yapan Şarkul Avsat, Ayasofya'nın camiden müzeye çevrilmesinin Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden doğan yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin en önemli reformlarından biri olduğu belirtti.
Haberde ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son yıllarda Osmanlı'nın Bizans'ı yendiği savaşlara büyük önem atfederek, İstanbul'un fethinin büyük törenlerle kutlandığı aktarıldı.
Karar, Arap medyasındada büyük yankı buldu, Ayasofya etiketi sosyal medyada en çok etkileşim alan etiketler arasına girdi.
Suriyeli Gazeteci Siba Medvar, yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: "Dünya İspanya'da katedrale dönüştürülen Kurtuba Mescidi’nin ibadete açılma ihtimalini tartışabilir mi? Recep Tayyip Erdoğan’ı bu tarihi kararından dolayı tebrik ediyorum."
Ayasofya'nın ibadete açılmasıyla Osmanlı sultanlarının kabirlerinde huzura erdiğini belirten Kuveytli yazar Casim el-Ğays, şöyle yazdı:
"Dünyanın farklı yerlerinde Müslümanlar ataları Fatih Sultan Mehmed'in cami olarak ibadete açtığı Ayasofya'nın aslına dönmesinden dolayı sevinçlerini paylaşıyor. Ayasofya'nın minarelerinden 80 yıl aranın ardından yükselecek ezan seslerini hayal ediyorum."
