23.05.2020 - 14:18 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünya coroan virüs pandemisi ile mücadele ederken, Kuzey Kore hiç vaka bildirmemişti. Kendine has bir gündemi olan ve gizliliğine önem veren Kuzey Kore'nin lideri Kim Jong-un'un sağlık durumu ile ilgili spekülasyonların ardı arkası kesilmiyor. Kim, 1 Mayıs'ta bir fabrikayı ziyaret ederken görüntülenmişti. Ancak bu görüntüler, söylentileri bitirmeye yetmedi.
Kuzey Kore lideri Kim'in önceki aylarda kameralar önüne çok daha fazla geçmesi, fabrika ziyaretinin göstermelik olduğu yorumlarına sebep oldu.
Kim'in bir dönem çok yakın arkadaş olduğu bilinen eski basketbolcu Dennis Rodman'ın açıklamaları ise kafaları iyice karıştırdı.
ABD'li eski NBA yıldızı Dennis Rodman, katıldığı bir televizyon programında dostu Kim Jong-un'un sağlık durumuna ilişkin soruyu yanıtladı.
Kim nisan ayında haftalarca kameralardan uzak durmuş bu da Kuzey Kore liderinin sağlık durumunun kötüleştiği hatta öldüğü yönünde spekülasyonlara yol açmıştı.
Piers Morgan'ın "Good Morning Britain" programına katılan Chicago Bulls takımının eski oyuncusu Rodman, sunucunun "Onun sağlık durumunu biliyor musun?" sorusunu Kuzey Kore'de neye dikkat edilmesi gerektiği konusunda tüyo vererek yanıtladı.
Rodman açıklamasında "Kuzey Kore ile iletişimim var, ama yine de şunu söyleyeceğim. (Kim'in) Kız kardeşini televizyonda ülkeyi yönetirken görürsen, bil ki ters giden bir şeyler var. Sana verebileceğimin hepsi bu" dedi.
58 yaşındaki Rodman 2013'te Kuzey Kore'yi ziyaret etmiş ve Kim'le yakın dostluk kurduğunu açıklamıştı.
Kuzey Kore uzmanları kamusal etkinliklerde ve önemli resmi görüşmelerde abisine eşlik eden kız kardeşi Kim Yo-jong'un ülke liderinin aniden görevini yapamayacak duruma gelmesi halinde Kuzey Kore'yi yönetmeye başlayabileceğini tahmin ediyor.
Mayıs başında Rodman, New York Post'a yaptığı açıklamada da Kim Yo-jong'u överek şu ifadeleri kullanmıştı: "Kız kardeşi çok tatlı. Orada konuk olduğumda bana karşı çok cana yakındı."
Kim Yo-jong Kuzey Kore'de önemli siyasi kararların verildiği Devler İşleri Komisyonu'nun üyesi değil fakat iktidar partisinin merkez komitesi üyelerinden ve aynı zamanda İşçi Partisi'nin propaganda ve Ajitasyon bölümü başkan yardımcısı.
Kuzey Kore medyası Kim Jong-un sağlığıyla ilgili dedikoduların önüne geçmek için onu 1 Mayıs'ta bir fabrikayı ziyaret ederken gösteren fotoğrafları yayımlamıştı.
Ancak Reuters'in haberine göre Kuzey Kore lideri son iki ayda toplamda 5 kez kameralar önünde boy gösterdi. Bu rakam geçen yılın aynı döneminde 27'ydi.
Güney Koreli yetkililer Kim'in halkın önüne çıkmamasının nedeninin corona virüs pandemisine karşı alınan önlemler kapsamında olabileceği yorumunu yapıyor.
Corona virüsün diz çöktürdüğü dünya genelinde virüsün bulaştığı kişi sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Vaka sayısı 5 milyon 200 bini aşmışken, dünya üzerinde corona virüs vakası açıklamayan tek tük ülke kaldı.
Hiç corona virüs vakası bulunmadığını iddia eden ülkelerden biri de, son dönemde sağlık durumu hakkında sayısız haber yapılan ve öldüğü bile edilen Kim Jong-un'un liderliğindeki Kuzey Kore.
Kuzey Kore heyeti, Dünya Sağlık Meclisi’ne katıldı ve Covid-19 salgını karşısındaki tutumu nedeniyle eleştirilerin odağı olan Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) destek verdi.
Kuzey Koreli heyet ayrıca corona virüs salgını nedeniyle kurumu suçlayan ülkeleri eleştirdi. Kuzey Koreli heyet, salgını göz ardı etme konusunda DSÖ’nün ya da üye ülkelerden birinin suçlanmasının “sorumsuzluk” olduğunu savundu.
Aralarında Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'in de bulunduğu Birleşmiş Milletler üyesi 194 ülke, Dünya Sağlık Örgütü'nün corona virüs pandemisinin yönetimi konusunda "bağımsız olarak denetlenmesi" için sunulan önergeyi 19 Mayıs günü onaylamıştı.
Newsweek’in konuyla ilgili yer verdiği haberine göre Kuzey Koreli heyet, oturum sırasında yaptığı açıklamada, DSÖ üyelerinin "afet durumlarını siyasi amaçları doğrultusunda kullanmaya çalışan ülkeler karşısında ihtiyatlı olması” gerektiğini söyledi.
Kuzey Koreli yetkililer herhangi bir ülke adı vermedi ancak salgını göz ardı etme konusunda DSÖ’nün ya da üye ülkelerden birinin suçlanmasının “sorumsuzluk” olduğunu belirtti.
ABD Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı Alex Azar ise oturumda yaptığı açıklamada, salgının kontrolden çıkmasındaki başlıca sebepleri sıralarken DSÖ’nün “dünyanın ihtiyacı olan bilgilere sahip olmada başarısız kaldığını” ifade etti.
Azar ayrıca en az bir üye ülkenin salgını gizlemek ve "tüm dünya için muazzam maliyetler" yaratmak amacıyla "şeffaflık yükümlülüklerini yerine getirmediğini" de iddia etti.
Üye devletler salı günü aldıkları kararla, DSÖ Genel Müdürü Tedros Adhanom Ghebreyesus’un kuruluşun salgınla mücadeleden “edindiği deneyimler ve öğrendiği dersler” hakkında inceleme başlatması yönündeki kararı onaylamıştı.
Diğer taraftan ABD Başkanı Donald Trump ve diğer Amerikalı yetkililer bugüne dek DSÖ’nün salgınla mücadelesine yönelik sert eleştiriler yöneltmişti.
Trump salı günü yaptığı açıklamada esaslı reformlar yapmaması halinde ülkesinin DSÖ’ye sağladığı fonları 30 gün sonra "kalıcı olarak" donduracağını duyurmuştu.
DSÖ’nün 30 Aralık 2019’dan itibaren Çin basınındaki haberlere de dayanarak virüs konusunda kesinlikle bilgi sahibi olduğuna değinen Trump, "31 Aralık’ta Tayvanlı yetkililer, DSÖ ile virüsün insandan insana bulaştığına dair iletişime geçti. Ancak DSÖ bu kritik bilgiyi dünyanın geri kalanıyla paylaşmamayı tercih etti. Belki de bunun siyasi nedenleri vardı” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Öte yandan DSÖ toplantısında kuruluşa destek veren Kuzey Kore yönetimi, salgında dünya genelinde vaka sayısı 5 milyonu aşarken kendi topraklarında bugüne kadar herhangi bir vaka bildirmedi.
Ayrıca Kuzey Kore lideri Kim Jong-un bu ayın başlarında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’e gönderdiği mesajda, "Çin liderinin benzeri görülmemiş salgına karşı savaşta zafer kazanma şansını elde etmesini takdirle karşıladığını" belirtmişti.
Ardından bir açıklama yapan Şi de aldığı mesaja teşekkür ederek corona virüsle mücadelede Kuzey Kore'ye destek vermeye hazır olduklarını kaydetmişti.
Nisan ayının sonunda ise, Kuzey Kore ile Çin arasında bulunan Tumen Nehri’nden geçmeye çalışan bir kişi Çin sınır muhafızları tarafından vurulmuştu.
Çin medyasının "son dakika" koduyla geçtiği haberde, Kuzey Kore ile Çin arasında bulunan ve doğal sınır görevi gören Tumen Nehri’nden geçmeye çalışan Kuzey Koreli bir kişinin Çin sınır muhafızları tarafından vurulduğu aktarılmıştı.
Kimliği açıklanmayan kişinin Çin’de hastaneye kaldırıldığı ve hastanedeki testler sonucu söz konusu kişinin testinin pozitif çıktığı belirtilmişti. Olaya ilişkin Çin ya da Kuzey Kore'den bir açıklama gelmemişti.
Kuzey Kore lideri Kim hakkında sağlık durumunun ağır olduğu, kalp ameliyatı geçirdiği, bitkisel hayatta olduğu ve hatta öldüğü yorumları yapılmıştı.
Güney Kore Ulusal İstihbarat Servisi (NIS), sağlığının yerinde olmadığı veya öldüğü iddia edilen Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un ameliyat geçirmediğini açıkladı.
NIS yetkilileri tarafından milletvekillerine yapılan bilgilendirmede, Kim'in yılbaşından bu yana 17 kez halk karşısına çıktığı belirtilirken, bunun geçen yıla göre yüzde 66 daha az olduğuna dikkati çekilmişti.
Kim'in kalbiyle ilgili herhangi bir sağlık sorunu olmadığı vurgulanarak, uzmanların hafif bir tıbbi tedavide bile iyileşmenin 4-5 hafta alacağına dair görüşleri paylaşılmıştı.
Bilgilendirmede, "Kim halkın karşısına çıkmasa da her zamanki gibi devlet işlerini yönetiyor." ifadesi kullanıldı.
Öte yandan bilgilendirmede, Kuzey Kore'ye, ocak ayında sınırını kapatmadan önce Çin'den geçiş yapıldığı anımsatılarak Kuzey'de yeni tip corona virüs salgını olabileceği uyarısında bulunuldu.
Çin ile sınırların kapatılmasından bu yana Kuzey Kore'de ekonomik zorlukların arttığı da ortaya kondu.
Sağlığının yerinde olmadığı veya öldüğü yönünde söylentilerin ardından Kim'in, başkent Pyongyang'da gübre fabrikasının açılışını yaparken fotoğraf ve videoları yayımlanmıştı.
Kim'in ortaya çıkması, hakkındaki spekülasyonları sonlandırırken, bazı yorumcular, Kim'in yürüyüşünde bir tuhaflık olduğu değerlendirmesinde bulunmuştu.