Çocuklarda cezalar neden işe yaramaz?
07.12.2024 - 18:49 | Son Güncellenme:
Çocukları eğitmek, ebeveynler için oldukça karışık bir süreç olabilir. Bu süreçte pek çok eğitimci ve ebeveyn yöntemlerini belirlemeye çalışırken çocukların psikolojik gelişimini düşünmeli. Geleneksel eğitim yöntemlerinde sıklıkla karşılaştığımız cezalandırmalar, disiplin sağlamak için kullanılır. Ancak cezalar kalıcı ve olumlu etkiler bırakmaz. Peki, nedeni ne?
Çocukların beyin gelişimi, yetişkinlerden farklıdır ve bu durum, onların bizim söylediğimiz her şeyi anlayıp uygulayacakları veya hatalarından hemen ders çıkaracakları anlamına gelmez. Araştırmalar, çocukların ancak 10-12 yaşından itibaren olaylardan veya hatalardan ders çıkarabilecek bir zihinsel olgunluğa ulaştıklarını gösterir.
Bir çocuk, dünyaya sınırlarını bilerek gelmez. Çocuğun bu sınırları öğrenmesi ve öz disiplin geliştirmesi, zamanla ebeveynlerin rehberliği ve desteğiyle gerçekleşir. Çocuk yetiştirmede cezalar, sanılanın aksine kalıcı ve olumlu etkiler yaratmaz. Hatta cezalandırma yöntemi, çeşitli olumsuz sonuçlara neden olabilir. Ceza, çocuğu kısa vadede durdursa da ona bir şey öğretmez.
Çocuk, cezasını tamamladığında kendini sorumluluğunu yerine getirmiş gibi hisseder ve aynı davranışı tekrarlama olasılığı devam eder. Aynı zamanda cezalandırma sistemi, çocuklar için birçok olumsuzluğu beraberinde getirir.
Bu nedenle çocukların sağlıklı gelişimi için cezalandırma yerine daha yapıcı ve etkili yöntemler kullanmak önemlidir. Ebeveynlerin ve eğitimcilerin, çocukların duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, sevgi ve anlayışla yaklaşmaları şart.
Cezalandırma, çocukların davranışını kontrol etme amacıyla uygulandığı zaman korku ve kaygıya neden olabilir. Yapılan hataların sonucunda ceza alacaklarını bildikleri zaman özgüvenleri zedelenir. Korku ile büyümeleri ise birçok durumda geri adım atmalarına neden olur.
Cezalar, çocukların istenmeyen davranışları neden yapmamaları gerektiğini anlamalarını sağlamaz. Aksine, davranışın yanlış olduğunu anlamak yerine kaçınmak için davranışlarını değiştirebilir. Üstelik bu durumu bedel olarak algılayıp alışkanlık haline de getirebilir. Bunun yerine ebeveynler, çocuğun olumlu davranışlarını ödüllendirmelidir.
İstenmeyen davranışların nedenlerini anlamak ve konuları konuşmak için açık iletişim kurmak gerekiyor. Karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilme yöntemlerini öğretmelisiniz. Özellikle ebeveyn ve eğiticiler iyi birer rol model olmalıdır. Sabırlı, anlayışlı ve adil davranılmalıdır.
