16.11.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
Televizyon 1950'li yıllardan başlayarak önce ABD'yi sonra tüm dünyayı değiştirdi, küçülttü ve farklılıkları azalttı. Bundan tam kırk yıl sonra bir başka iletişim ağı olan internet dünyayı daha da küçülttü, iletişimi süratlendirdi, sansürleri ortadan kaldırdı. İnternet toplumsal iletişim kalıplarında da bir devrim başlattı.
Önce ses vardı, sonra TV görüntüyü ekledi. İnternetse sesi ve görüntüyü sunan milyarlarca kaynağı birbirine bağladı. İnsanlar, odalarında bilgisayarlarının başında, diledikleri saatte diledikleri kaynakla iletişim kurabiliyorlar. Modern çağın yalnızlığı içinde her türlü ihtiyaçlarına cevap verecek birilerini bir yerlerde bulabiliyorlar. İlişkiler sanal ama artık sanallık ve gerçeklik de iyice içiçe geçmiş durumda.
İnternete kayıtlı 5 milyonu aşkın site var. Televizyon ve telefonlar entegre oluyor, bilgisayarlar televizyon ve radyo programlarını yayınlayabilecek aletlere dönüşüyorlar. ABD'de Broadcast.com 370 radyo istasyonu ve 30'dan fazla TV kanalının canlı yayınını sunuyor. Real Networks ise bin 100'den fazla canlı yayın istasyonu içermekte.
114 milyar dolarlık şirket
Perakendecilik sektörü dönüşüyor, lojistik firmaları büyüyor. Kuruluşlar, rezervasyonlar, bankacılık hizmetleri, bilet işlemleri gibi teknik işleri müşterilerine yaptırmanın yollarını arıyorlar.
Çeşitli yatırımcıların başarılı olduğu ortamda rakamlar da oldukça büyük hale gelebiliyor. Amazon.com yılda 1 milyar dolarlık ciro yapıyor. Yahoo'nun şirket değeri 114 milyar dolar civarında. Öte yandan, eski dünya mantığıyla iş yapmaya kalkanlar büyük kayıplarla geriye çekiliyorlar.
Web sitesi kurmak yeterli değil
İnternet ortamında pazarlama yapmak isteyen kuruluşların büyük bir bölümü, bu yeni dünyanın dinamiklerini anlamadan ve onun gerçek gücünü kullanamadan çeşitli yatırımlar yapıyorlar. Bir web sayfasına sahip olmayı ya da bir yerlerde 'banner' reklamları yapmayı internet etkinliği olarak görüyorlar. Oysa, bu yeni bir dünya ve ancak kendi dinamikleriyle yönetilmesi gerekir.
Sanal dünyanın en önemli kuralı 'interaktif olmak.' Radyo ve televizyon, izleyicileriyle bir monolog ilişkisi kurar, yani izleyici genelde pasiftir. Oysa, internet çok kişinin çok kişiyle konuşabildiği ve sonsuz diyalog fırsatının olduğu bir mecradır. Bir gazete veya televizyondan çok farklı bir mantıkla yönetilmesi gerekir.
Hakimiyet tüketicinin
İnternette bilgisayarın başındaki kişinin mutlak hakimiyeti vardır. Dilediği anda başka bir adrese geçebilir, bir daha da sizin sitenize uğramayabilir. Doldurmaları istenen formlar, sorular, mesajlardan hemen sıkılırlar.
Aslında internet ürünleri de gerçekleri gibi bir fayda sağlamak zorunda. Bilgi vermek, eğlendirmek, alışveriş imkanı sağlamak vs. gibi faydaların yanısıra, kullanım kolaylığı ve vakit kaybettirmemesi gerekli.
Küreselleşen dünyanın her yanından, her türlü kaynağa erişebilen yeni tüketici tipinin beklentileri oldukça yüksek.
Dünyanın en büyük arama motoru olan Google, aranan bir bilgiye ulaşabilmek için yarım saniyelik bir sürede 3 milyar civarındaki web sayfasını tarayabiliyor. Günde 200 milyon civarında soruya cevap arayan sistemin altyapısı en önemli sonuçları bulmak üzere geliştirilmiş.
Google'ın arama yaptığı 3 milyar web sayfası endekste 3 trilyon kelime anlamına geliyor. Bir kişinin dakikada bir sayfa okuyabileceği varsayımından yola çıkılırsa, Google'ın endeksini bitirmesi için 6000 yıl gerekir. Günde 8 saat okuması halinde 18.000 yıl sürecektir.
Google'ı 1998 yılında Stanford'da doktora yaparken kuran Larry Page ve Sergey Brin'in sermayesi 1999 yılında 25 milyon dolara ulaştı.
Gerçek bir başarı öyküsü olan 'Ekşi Sözlük' hakkındaki 'gerçekleri', sözlüğün babası Sedat Kapanoğlu anlattı.
Ekşi Sözlük, görünüş itibariyle internet üzerinde pek çok sefer karşılaştığımız 'online' sözlük veya ansiklopedilere benziyor. Bunlardan farkı ise içeriğinin özel bir yazar kadrosuyla değil tamamen internet kullanıcıları tarafından oluşturuluyor olması ve içeriğin gideceği yön konusunda bir sınır barındırmaması. Ekşi Sözlük'ün hizmet ettiği ana amaç bilineni sunmak, doğruyu değil. Bu açıdan çoğu otoriter kaynaktan daha samimi ve eğlenceli olduğunu söylemek mümkün.
Kasım 1998'de kız arkadaşımla 'Sour Times' isminde hakkında yazmayı sevdiğimiz konularda yazdığımız, canımızın istediğinden bahsettiğimiz genelde komik olmaya meyilli bir web sitesi yaptık. İçeriğini sık sık güncelliyor ve son derece keyif alıyorduk. Bir süre sonra ürettiğimiz içeriğin yavaş yavaş 'hayat hakkında saçma sapan bilgiler verme'ye ilerlediğini gördük. 14 Şubat 1999 akşamı ben 'aa böyle bir şey yapayım çok eğlenceli olacak!' diyerek sözlüğü yazmaya giriştim.
İsmi konusunda 'Sour Times' isminden yola çıkıp 'Ekşi Sözlük'te karar verdik.
Ben finansal yazılımlar üreten bir şirkette yazılım geliştiricisi olarak çalışıyorum. Kız arkadaşım da büyük bir IT şirketinin webmaster'ı. Günlük hayatımızda biz de ciddi iş toplantılarına girip 'Evet Hulki bey bununla ilgili size geri dönelim' diye konuşuyoruz, 'Şunu şunu yaparsanız sevinirim, tşk, ltf, pls, slm" diye de yazışıyoruz. Tam iğrenç plaza insanlarıyız anlayacağınız.
Çok geniş bir yelpazeye yayılmış kullanıcı kitlesi olsa da büyük ağırlığın üniversite öğrencilerinde olduğunu söyleyebilirim. İkinci sırada da medya çalışanları var tahmin ediyorum. Bu iki grubun ortak özelliği sanırım ikisinin de dayatma bilgiden bıkmış olması.
Birkaç sebebi var. Birincisi eşi benzeri yok. Günümüzde yurtdışında da Ekşi Sözlük gibi 'hepberaber bilgi kaynağı yapalım' projeleri olmasına rağmen Ekşi Sözlük bunlar içinde ilklerden biri.
İkincisi zaman. Ekşi Sözlük 1999'dan beri ortalıkta ve bu dönem boyunca neredeyse hiç kapanmadan hizmet etmeye devam ediyor. Dört yıl önce girdiğiniz bir siteyi hâlâ yerinde bulmak hem bir güven unsuru oluşturuyor hem de insanlara bir Ekşi Sözlük sevgisi aşılamayı uzun vadeye yayabiliyorsunuz. Site okuru ve yazarıyla sağlam ve güvenilir bir dostluğunuz oluyor.
Kullanıcıyı kendinize iki şekilde bağlayabilirsiniz. Güven vererek ve onun da siteyi şekillendirmesine izin vererek. Güven, kullanıcıya her zaman onun alıştığı şekliyle orada olacağınızı benimsetmekle olur. Bu yüzden bir sitenin 'hızlı', 'her zaman erişilebilir' ve 'kolay erişilebilir' olması bu güveni kazanmanız için çok önemli. Bunun üstüne kullanıcı o siteye katkıda bulunabiliyorsa, temeline bir tuğla da o koyabiliyorsa bu bağı sağlamlaştırır.
Antiherşey. Günümüz kuşağı bizi hayatımızın ortasında 'yeni' diye sunulmuş şeylere doğuştan sahip 'Ben 6 yaşımdan beri İnternet kullanıyorum ulan' diyecek türden dolayısıyla bizi heyecanlandıran çoğu şeyden çoktan bıkmış, belki artık onların çoğuna kızan bir kuşak. Diğer yandan savaş, darbe, kıtlık görmemiş, bu ülkenin en rahat dönemine denk geldiklerine ve bunun tadını bolca çıkardıklarına inanıyorum. Seçiciler ve bu hoşlarına gidiyor.
Bireysel hedeflerine daha iyi odaklanabiliyorlar. Kaygıları daha az olduğundan daha büyük hedefler seçiyorlar. İnternet sayesinde farklı kültürlerle daha içli dışlı, daha geniş bir vizyona sahip. Kayıp değiller çünkü o an durdukları yer zaten dünyanın merkezi.
İnternette başarılı olmanın sırlarından birisi, gençlere onların yaşamlarının ciddiye alındığı mesajını vermek. Başarılı uygulamalardan birisi Red Bull ve Playstation ortaklığının ürünü . Gençlerin yaşamlarının bir parçası olabilmek için Sony Playstation dünyasına entegre olan Red Bull'un promosyon çalışması yüksek bir hatırlanırlık oranı yakaladı.
Oyunun içine konumlanan Red Bull, oyuncuya belli bir düzeye geldiğinde diğer düzeye atlamadan önce bir mola vermesini ve kendisini Red Bull'la ödüllendirmesini anımsatıyordu.
Altı yılda ve 28 milyon Avustralya dolarına yaratılan EverQuestNorrath ülkesi 1999'da doğdu. 60.000 kişilik kapasiteye sahip Norrath'ta 12.000 kişi yaşıyor. Nüfusu sürekli artıyor. Normal saat ücreti 3.42 dolar. Sanal dünyanın üç temel unsuruna sahip:
1. İnteraktiflik: Bir kişinin verdiği komutlar, diğerlerinin komutlarını da etkileyebilir.
2. Fiziksellik: Ortam gerçek dünyanın doğa kurallarına göre düzenlenmiştir ve özelliği kaynakların kısıtlı olmasıdır.
3. Süreklilik: Kimse kullanmasa bile program açıktır ve çalışır. Kişilerin ve objelerin yerlerini anımsar, kullanıcıları kaydeder.
EverQuest'in piyasaya çıkışından kısa bir süre sonra, oyuncular oyunun ana birimi olan platin parayı internetteki müzayede sitelerinde gerçek para karşılığında değiş tokuşa yani alıp satmaya başladılar. Sony bu sitelerden ticareti durdurmalarını talep etmek zorunda kalınca, ticaret başka sitelere taşındı. Profesör E. Castronova'nın yaptığı ölçümlere göre EverQuest'in GSMH'sı 2 bin 266 dolar civarında, yani dünyanın 77. en zengin ülkesi durumunda.
Elektronik ticaret çağında felaket ile zafer arasındaki fark 'Bildiğimiz Pazarlamanın Sonu' kitabıyla kitle iletişim araçlarıyla yapılan kampanyaların verimsiz olma nedenleri üzerinde duran Sergio Zyman, geleceğin pazarlamasında internette yapılmaması gerekenleri ele alıyor. Zyman'a göre internet henüz tüketiciyi satışa yöneltmeye başlama aşamasındadır. İnternet biraz gecikebilir ama marka yayılımı mücadelesi çoktan başlamıştır. Markalarını tanımlamak, insanları bağlamak ve değerini artırmak isteyen kuruluşlar pazarlamadaki yeni güçleri anlamak zorundadır. Değişmeyen tek kural müşterinin egemen olduğu bir dünyada tek çıkış yolunun marka yayılımı sağlamaktan geçtiğidir. (MediaCat Kitapları, Mayıs 2003)
BUSINESS
Akbank'ta zorlu bir kaptan, Türk filmi izlerken ağlayacak kadar da duygusal
Adem, Adam ve İslami gurular
Tayyör, ekimde nasıl zam şampiyonu oldu?
Sadece ihracat yapmıyorlar pazarları ele geçiriyorlar
İnternet toplumsal iletişim kalıplarında devrim başlattı
Üniversite gençliği 'iş etiği'ne nasıl bakıyor?
M. Ali Susam, rakı konuşulunca bir açılıyor, bir açılıyor...
ABD de islam ekonomisini kabul ederse tamam inşallah
Yağda hilenin bini bir para
Ucuz diye evlerde çalıştırılan yabancı uyrukluyu bildirmeyene ağır ceza var
Filo şirketleri taşısın siz işinize odaklanın...
Dağlardaki otelci
Ne zaman Kansas oluruz?
Sanal alemin kralı söylüyor: müşteri e - nimetimizdir
Taktığını bitirdi, bakalım Bush'u da bitirebilecek mi?
Avrupa Komisyonu İtalyan futbolunun parasına bakacak
Sanal alemin kralı söylüyor: müşteri e - nimetimizdir