Sonbaharda da tüketilebilecek kayısı çeşidi elde edildi

Yeter Yalınkılıç - Malatya Meyvecilik Araştırma Enstitüsünde yürütülen "Sofralık Yeni Kayısı Çeşitlerinin Geliştirilmesi" projesi ile sonbaharda da tüketilebilecek kayısı çeşitleri arayan araştırmacalar, 13 tip elde etti, bunlardan "Levent" adı verilen kayısı tipi, tescil için Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğüne gönderildi.
Malatya Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Islah ve Genetik Bölümü Başkanı Ali Recep Nazlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğüne (TAGEM) "Sofralık Yeni Kayısı Çeşitlerinin Geliştirilmesi" projesi ile sofralık yeni kayısı çeşitleri aradıklarını söyledi.
Projenin TAGEM tarafından kabul edildiğini ve çalışmalara başladıklarını belirten Nazlı, şu bilgiyi verdi:
"Malatya Meyvecilik Araştırma Enstitüsünde 1989 yılından bu yana geç olgunlaşan kayısı çeşitleri aramaya yönelik çalışmalar yapılmış. Ancak işe yarayacak, üreticilerin benimseyeceği ya da ’tüketiciler alır’ diyebileceğimiz tiplere pek rastlamadık. Bir senedir çalışmaları hızlandırdık."
Proje ile geç olgunlaşan, sonbahara yetişen kayısı çeşitlerini bulmayı amaçladıklarını vurgulayan Nazlı, "bu amaçla Malatya ve ilçeleri ile çevre illerde bir seleksiyon çalışması başlattık. Elazığ, Kahramanmaraş, Erzincan ve Iğdır’ı taradık" dedi.
Bu yıl içinde çeşit adayı olabileceğine inandıkları 11 tip bulduklarını ifade eden Nazlı, "daha önceki yıllardan bulunmuş iki tane tiple birlikte şu anda 13 tane tipe ulaştık. Bunlarla ilgili fenelojik ve pomolojik analiz çalışmalarını yapıyoruz. Bu tipler bizim için ümitvar görülen tipler" diye konuştu.
Levent tipinin tescil için son aşamaya geldiğini belirten Nazlı, şöyle devam etti:
"Levent kayısı tipinin ürününü geçen hafta toplayıp Ankara’ya Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğüne gönderdik. Ankara’dan da yetkililer geldi, ağaçta incelemede bulundu. Özal tipinin tescili için yeni başvuru yaptık. Diğer tiplerin tescili ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Tescil ettireceğiz. Böylelikle üreticilere geç olgunlaşan kayısı çeşitlerini sunmuş olacağız."

YENİ KAYISI ADAYI SOFRALIK
Levent ve Özal tipinin ürünün her yükseklikteki arazide sofralık geç olgunlaşan ürün verebileceğini tespit ettiklerini anlatan Nazlı, şunları anlattı:
"Bu tiplerin ürünü geç vermesinin kayısı bahçesinin iklim koşulları ile ilgisi olmadığını tespit ettik. Sonuçlar bizim için olumlu. Bu ağaçlardan alınan meyvenin kalitesi sofralık kayısı özellikleri taşıyor. Son turfanda dediğimiz kayısılar, güneş ışınlarının yaz mevsimi kadar etkili olmaması nedeniyle kurutmalık değil, sofralık oluyor. Meyvenin kuru madde ve şeker oranı ile sululuğu ve tadı sofralık diyebileceğimiz kayısı tipine yakın. Bunun için biz bunu sofralık kayısı adayı olarak belirledik."

"İHRAÇ DA EDİLEBİLİR"
Nazlı, şu anda Malatya’da piyasada yaş kayısının bulunmadığına dikkati çekerek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Tam bu dönemde ortaya çıkacak bir kayısı, üreticiye ek gelir getirecektir. Üreticinin hasat periyotunu uzatarak üreticiye 3-4-5 ay boyunca, para akışı sağlanacaktır. Bu kayısıları genellikle sofralık olarak görüyoruz. Ancak ihraç da edilebilir."