Portakal için turuncu alarm

Duygu Erdoğan - Hasadı süren narenciye çeşitlerinde fiyatlar yüksek seyrediyor. Mart ayında ürünler çiçeklenme döneminde iken Adana ve Mersin’de yaşanan don nedeniyle ürün az. Ürün az olunca fiyat da hızlı tırmandı. Bazı marketlerde portakal kilo fiyatı 25 lirayı aşarak 30 liraya yaklaşırken, mandalina fiyatının ise 25 lira olduğu görüldü. Kalitesine göre değişen ürünlerin yer aldığı İstanbul Hal’inden portakalın çıkışı 10-20 lira arasında değişiyor. TÜİK bitkisel üretim tahminine göre de portakal üretiminde yüzde 30’un üzerinde azalış öngörüldü. Mandalinada rekolte kaybı tahmini ise yüzde 18’e yakın yapıldı. Ayrıca henüz soğuk havaların başlamaması nedeniyle tüketimde de bir düşüş dikkat çekiyor. Düşüşün temelinde iklim sorununun etkisi ciddi olarak görülüyor.

Dalında 10 lira ama...

Adana’daki üretimin yarısının Yüreğir’den sağlandığını belirten ilçe Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, narenciye genelinde Adana özelinde rekolte kayıpları olduğunu söyledi. Portakalın dalında 10-12 lira fiyatla şehirden çıktığını anlatan Doğan, “Ancak buna rağmen çiftçi maliyetini zor karşılıyor. Kendimden örnek vereyim, enderdonat cinsi 60 dönümden dönüm başına bir ton verim aldım. 9 lira 65 kuruşa kilosunu verdik. Ama dönüme 5 ton alıp dört liraya satsam iki kat fazla para kazanırdım. Verim yok o yüzden yine çiftçi kazanamıyor. Çoğunluk bu durumda. Mesela mandalinada ise geçen yıl aldığım verimin onda birini aldım. Bu yıl fiyat iklim nedeniyle verimsizlikten yüksek, girdi fiyatları ise ikinci etken. Erkenci mandalina gruplarında sorun yok” diye konuştu.

Seferihisar’da sorun yok

Bölgede yaşanan don dolayısıyla narenciye bölgelerinin çiçek açma döneminde etkilendiğini anlatan Akdeniz (Mersin) Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, rekoltede yüzde 35-55 arasındaki seviyelerde bölgesine göre düşüşler görüldüğünü dile getirdi. Bu nedenle fiyatın yüksek seyrettiğini belirten Yılmaz, “Narenciye genelinde bu yıl ucuza tüketim çok zor görünüyor” dedi.

İzmir Seferihisar Ziraat Odası Başkanı Aydoğan Gülbağ ise önemli üreticilerden olan bölgelerinde don sıkıntısı görülmediğini, verimin önceki sene ile hemen hemen aynı olduğunu ifade etti. Gülbağ, “Seferihisar bölgemizde hasat yeni başladı. Aralık ayına kadar devam eder hasat. Tüccarlar genelde 5 lira fiyat veriyor. Ama tabii mazot, nakliye işçilik/işleme, tüccardan üçüncü ele kadar giden süreç sofralara kadar fiyatı 5’e katlıyor. Verime karşılık ise mandalina tüketimi şu an az. Havaların henüz soğumamış olması, soğuk havalarda tüketim bilinci yüksek olan mandalinada istediğimiz tüketim oranına ulaşmamızı engelliyor” dedi.

‘Narenciye üretimi düşer’

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bitkisel üretim için yaptığı ikinci tahminde narenciye grubundaki düşüşleri gösteriyor. Buna göre, turunçgil meyvelerinden mandalinada yüzde 17.7, portakalda yüzde 31.3, limonda yüzde 32.5 oranında azalış öngörüldü.