Depolama ve hidrojeni 2023’te daha sık tartışacağız

Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Özkök'ün açıklamaları şöyle: 

2022 yılı enerji piyasaları açısından daha önceki yıllarda olmadığı kadar hareketli geçti. Mutlu, sağlıklı ve huzurlu yıllar dilerken, elektrikte zam, ticarethane ve Organize Sanayi Bölgeleri (OG) sanayi kuruluşlarında yüzde 126, meskende yüzde 45,9 haberleri yeni yıl dileklerinin ortasına düştü. Ciddi etki yaratan bir diğer olay ise 2017 yılı öncesi sisteme bağlanan projeleri teşvik için verilmiş̧ olan sistem kullanım bedelinden yapılan indirimin bir gecede kaldırılmasıydı. Zira TL bazında yüzde 500’lük, dolar bazında ise yüzde 300’lük bir artış̧ olmuştu. Halbuki bu tesislere 10 sene boyunca söz konusu indirimin uygulanacağına inanıldığı için proje fizibiliteleri de doğal olarak bu nakit akış̧ üzerinden gerçekleştirilmişti. Hepimizin deneyimlediği üzere daha ocak ayı geçmeden doğal gaz tedarikinde bazı sıkıntılar yaşandı. İran’ın bakım dolayısıyla gazı kesmesi, BOTAŞ’ın kısıntıya gitmesi ve kış hava şartlarının zorlu olması dolayısıyla, doğudan batıya gelen iletim hatlarında yıkılma oldu. Sanayide süreli elektrik kesintileri gündeme geldi

Maliyet sorunu krize dönüştü

Zaten Kovid sonrası dönemde tedarik zinciri açısından farklı sorunlarla mücadele eden sektör, tüm bunların üstüne gelen Ukrayna-Rusya savaşı ile daha zorlu bir döneme girdi, bu savaş ve sonuçları bir anda enerji dünyasının ana maddesi oldu. Artık sadece tedarik/arz sorunu yoktu, bir de önceki senelerin maliyet problemi krize dönüştü. Yeni yılda yapılan zamlar ithal enerji kaynaklarına bağlı üretimde öncelikle döviz kuru, sonrasında da giderek yükselen petrol ve doğal gaz fiyatları nedeniyle maliyetleri karşılamaktan uzak kaldı.

En çok yatırım lisanssıza yapıldı

Enerjide ortaya çıkan maliyet artışları ve kısıntılar büyük sanayicimizi kendi elektriğini üretmeye yönlendirdi. Lisanssız üretime gelen bu yönelme, teşviklerle birleşince lisanssızlar, enerjide 2022 senesinin en fazla yatırım yapılan alanı oldu. Burada halen birtakım sıkıntılar yaşansa da lisanssız alandaki yatırımlar sürüyor. Yıl içerisinde farklı aylarda elektrik fiyatlarındaki artışlar devam etti. Tabii bu da son tüketiciye yansıyan faturaların artışına neden oldu. Son fiyat artışları ile zorda kalan sanayiciye bir nebze kolaylık olması açısında yatırımı teşvik amacı ile yeni birtakım düzenlemeler yapıldı ve farklı dağıtım bölgelerinde yatırım hakkı tanındı. Süreçte mütemadiyen farklı düzenlemelerin devreye alındığını izledik. YEK-G sistemi ve piyasası sisteme tanıtıldı. Depolama konusu önemli bir diğer başlık oldu ve şarj ağı işletmeciliğine ilişkin, depolamalı GES-RES yapılmasına yönelik düzenlemeler yapıldı. Öte yandan ilk etapta 6 ay süreceği söylenen ve arz güvenliği maddesi uyarınca kaynak bazında destekleme adı altında yapılan fiyat aktarımı Eylül sonunda 6 ay daha uzatıldı. 2022’nin önemli gündem maddelerinden bir diğeri ise zeyilnameler ve ertelemeler sonrası YEKA GES 4 ve YEKA RES 3 yarışmalarının gerçekleştirilmesi oldu.

Daha fazla yenilenebilir portföyü

2023 senesinden enerji piyasaları için beklentimiz güven ve istikrar ilkesinin zedelenmemesi olacaktır. Cumhuriyetimizin 100. Yılı olacak 2023 yılında biz GÜYAD olarak “Cumhuriyetin 100. Yılı, Yenilenebilir Enerji Yılı” başlığı altında ayrı bir kampanya yürüterek yenilenebilir enerjinin hak ettiği şekilde ülkemiz enerji portföyünde daha çok yer alması amacıyla çalışacağız. Daha fazla öngörülebilirlik ve daha çok istikrar tüm sektörleri olduğu kadar yenilenebilir enerji sektörünü de rahatlatacaktır. Sektörümüzün şimdi olduğundan çok daha güçlü olmasını sağlayacak depolama ve hidrojen gibi başlıkları 2023’te daha sık tartışacağız. Bugün artık Türkiye özellikle enerji alanındaki gelişmeleri dünyayla eşzamanlı takip etmektedir ve yenilikçi uygulamalar geliştirmek konusunda da diğer ülkelerden geri kalmamaktadır. Biz de GÜYAD olarak ülkemizi bu alanda öne geçirecek, yenilenebilir enerji bilincini halkımız arasında artıracak uygulama ve etkinliklere imza atmayı, ayrıca ülkemizi farklı uluslararası platformlarda temsil etmeyi planlıyoruz.