‘Kriz dibi gördü mü?’ tartışması

TÜSİAD, “Hasar tespiti açısından mali kriz inişe geçti denilebilir. Ama 2009’da mali krizin tüm olumsuz etkileri görülecek” derken, ASO, “Kuyunun dibi gözüktü diyebiliriz. Tepe noktasına varıldı gibi. Ama ufak tefek dalgalar gelebilir ama bundan sonra gelecek dalgalar bu kadar büyük olmaması gerekir” diye açıklama yaptı.
TOBB ise konuyu, “İnşallah inişe geçmiştir. Bu hepimizin temennisi” diye değerlendirirken, TİM, görüşünü “Olumlu olumsuz bir şey söyleyemiyoruz. İnişe geçip geçmediğini önümüzdeki günlerde göreceğiz” şeklinde ifade etti.

‘Mali krizin iktisadi boyutu geliyor’
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD): “Hem merkez bankaları hem de hükümetler, mali krizin sistematik bir kriz haline dönüşmemesi için yoğun bir şekilde müdahale ettiler. Burada gerçekten hasar tespiti yapılıyor. Önlemler alındı ve banka iflaslarına izin verilmeyeceği mesaji verildi. Bu yönüyle, yani hasar tespiti ve alınmasına karar verilen önlemler açısından mali kriz inişe geçti denilebilir. Ama şu yönüyle aynı şeyi söylemek mümkün değil.
Mali krizin iktisadi boyutu geliyor. Kendini milli gelir ve istihdam daralması olarak gösterecek. Bunun için 2009 yılının mali krizin tüm ekonomik etkilerinin ortaya çıkacağı yıl olacağını düşünüyoruz. Bu nedenle, daha henüz başlıyor.
Mali krizin sistemik bir krize dönüşmemesi hükümet müdahaleleri, ortaya konulan paket ve kaynaklarla olay bir hasar tespitine ve yeniden yapılanmaya dönüştü. Ama ekonomik bölümde 2009 yılında mali krizin tüm olumsuz etkileri görülecek. Önümüzdeki yıl gelir kaybı ve istihdam kaybının yaşandığı bir yıl olacak. Kriz inişe geçti değerlendirmesi bu yönüyle hem yanlış, hem iyimser. IMF anlaşması olmadıkça bir rahatlama olmayacaktır.”

‘İnişe geçti mi sonra belli olur’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu:“İnşallah inişe geçmiştir. Tabii krizin inişe geçip geçmediği değerlendirmesi ileriki aylarda çıkacak verilere göre yapılacak. Bir paket üzerinde çalışılıyor. Burada önemli olan fire vermeden geleceğe sağlam ve güçlü olarak ulaşmak. Türkiye’nin, güçlü ekonomi olmasını istiyorsak bu sıkıntılı ortamda hiçbir işyerimizi, fabrikamızı, üretimimizi feda etmeden ayakta kalabilmeyi sağlamak lazım. Burada da iç tüketim çok önemlidir. Eğer iç tüketim dinamikleri hareketlendirilebilirse o zaman feda etmeden buradan çıkmış oluruz diye ümit ediyoruz.”

‘Toz duman hâlâ kalkmadı’
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi: İhracatta özellikle yurtdışı piyasasında önümüzü göremiyoruz. Özellikle Avrupa piyasasında bir daralma var. Avrupa’da paketler açıklanıyor. Bu paketlerin ABD ve Avrupa’daki reel sektörlere olumlu yansıması olursa ihracat siparişlerimize de olumlu yansıyacak. Şu anda inişe “geçti” veya “geçmedi” diye olumlu, olumsuz bir şey söyleyemiyoruz. Biz inişe geçip geçmediğini önümüzdeki günlerde göreceğiz. Şu anda 2009 yılı ihracatının ne olacağını söyleyemiyoruz. Toz duman hâlâ kalkmadı. Önümüzü göremiyoruz. Ne zaman önümüzü görürsek o zaman daha rahat söyleyebileceğiz.”

‘Fazla yanlış söylemiyor’

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir: “Finans kesimi için artık kuyunun dibi gözüktü diyebiliriz. Olacaklar oldu. Bunun reel sektöre yansımaları olacaktır. Reel sektörde sıkıntılar yaşanacaktır. Ancak Başbakan çok da fazla yanlış söylemiyor.
Artık tepe noktasına varıldı gibi. Ama ufak tefek dalgalar gelebilir ama bundan sonra gelecek dalgalar bu kadar büyük olmaması gerekir.
Her kriz kendi içinde birtakım fırsatlar barındırıyor. Önlem paketleriyle ilgili ciddi kaynak olanakları var. IMF kredisi olmasa bile piyasaları rahatlacak imkân var.”