05.02.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
FEHİM GENÇ
Yaz aylarında 7 lira olan bir balya samanın fiyatı 25 liraya kadar yükselince Bulgaristan’dan saman ithalatı başladı. Kuraklık ve rekolte kaybı nedeniyle saman üretiminin az olması ve kış aylarında stokların azalmasının etkisiyle 1 kilo samanın fiyatı 1 liraya çıkınca, hayvan besicileri ucuz saman arayışına girdi. Bulgaristan’da fiyatların daha ekonomik olduğu belirlenince, bu ülkeden temin edilen saman balyaları, TIR’larla Türkiye’ye getirilip saman ihtiyacının yoğun olarak hissedildiği bölgelere sevkedilmeye başlandı.
Samanın kilosu 2017 yılında da 1 lira 25 kuruşa kadar yükselmiş ve Bulgaristan’dan tonlarca saman ithal edilmişti.
Rekolte düştü
2019’da ekinlerin yetişme dönemi olan ilkbahar aylarında havaların kurak gitmesi nedeniyle buğday rekoltesi düştü. Önceki yıllarda ortalama 21-22 milyon ton olan rekolte 2019’da 19.5 milyon tona kadar geriledi.
İlkbahar yağmurlarının yetersiz olması nedeniyle buğday sapları da yeterli uzunluğa ulaşmayınca, saman rekoltesinde de azalma meydana geldi. Kuraklığın daha fazla olduğu bölgelerde saman stokları kış ortasında hızla eriyince, balya fiyatı 17 liradan 25 liraya tırmandı. Bulgaristan’daki saman fiyatlarının daha düşük olması nedeniyle bu ülkeden saman ithal edilmeye başlandı. Bulgaristan’dan getirilen balyalar, yurt içinde ihtiyaç duyulan şehirlere sevkediyor.
Trakya’da 18 Ege’de 25 TL
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, 2019 yılında Trakya kuraklıktan fazla etkilenmediği için hem buğday rekoltesinin, hem de üretilen saman miktarının son yılların en iyi seviyesinde gerçekleştiğini söyledi. Trakya’da halen 17-18 liraya satılan 25 kilogramlık bir saman balyasının Ege bölgesinde 25 liraya kadar çıktığını kaydetti. Arabacı, şöyle konuştu:
“Trakya’da saman miktarı ihtiyaca yetecek ölçüde. Ancak Ege bölgesindeki hayvan yetiştiricilerinin yeterli stoğu kalmadığından orada ve Anadolu’nun başka bazı yerlerinde bir balya samanın fiyatı 25 liraya çıktı. Yani samanın kilosu 1 liraya yükseldi.”
TIR’lar dolusu
Ziraat Odası Başkanı Arabacı, “Fiyat böyle yüksek seviyeye gelince Bulgaristan’dan TIR’larla saman getirmeye başladılar. Ama dediğim gibi getirilen saman Trakya’nın ihtiyacı olmadığı için Ege’de Manisa civarındaki hayvan yetiştiricilerine satılıyor.”
10 milyon ton ithalat yapıldı
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, Türkiye’nin 2019’da buğday ithalatı rekoru kırdığını söyledi. Yıldırım, ortalama 21-22 milyon ton buğday üretilen Türkiye’de geçen yıl rekoltenin 20 milyon tonun altına gerilediğini ifade ederek, hem rekolte kaybını karşılamak hem de ithal kaydıyla ihracat kapsamında yılın toplamında 10 milyon ton buğday ithal edildiğini kaydetti. Yıldırım, “Buğday rekoltesindeki kayıp doğal olarak üretilen saman miktarına da olumsuz yansımıştır” dedi.
Yem Sanayicileri Birliği Başkanı Murat Ülkü Karakuş, buğday rekoltesinin 2019’da 19.5 milyon tona gerilediğini belirterek, bu kayba bağlı olarak bazı bölgelerde saman ihtiyacı olabileceğini söyledi. Karakuş, “Henüz saman ithalatına ilişkin bilgi bize ulaşmadı. Küçük miktarlarda ithalat yapılmış olabilir. Yıllık saman ihtiyacı 25 milyon ton” dedi.
Büyükbaşların temel gıdası
Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların temel gıdası olarak bilinen saman, suni yem, küspe ve benzeri ile karıştırılarak hayvan besisi olarak kullanılıyor. Bir büyükbaş yılda en az 150, küçükbaş ise en az 70 balya saman tüketiyor.