Girdi maliyeti endişe veriyor

Duygu Erdoğan - Tarımda üretici fiyatları yeni bir rekor seviyeyi gördü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 154.97, aylık yüzde 16.18 arttı. Yaz aylarıyla birlikte pek çok üründe şu anda hasat zamanı. Ancak üreticiler, sonbaharda başlayacak yeni ekim sezonu öncesinde bu yükselişin zorlu bir üretim dönemine işaret ettiğini belirtiyor. Girdi maliyet kalemlerinde bir yılda ortalama yüzde 300 oranında artışları hatırlatan üreticiler, mevcut ürünlerin alım fiyatları konusunda çiftçiyi rahatlatacak seviyeler ve yeni sezonda ihtiyaç duyulacak girdiler için maliyetler açısında ek önlemler bekliyor. Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, “Çiftçiler ürünleri için yüksek fiyat istemiyor, girdi maliyetlerinin düşürülmesini ve kazançlarında refah payı olmasını bekliyor. Gıdanın bu denli öneminin anlaşıldığı bir dönemde, dünyaya yetecek kadar üretmeye gücümüz var” dedi.

‘ÖNLEMLERİ ŞİMDİ ALALIM’

Üreticilerin ana girdi kalemleri arasında gübre, yem, zirai ilaç, akaryakıt var. TÜİK verilerine göre girdi maliyetlerinde ortalamada yüzde 100’ün üzerinde artış var. Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, geçen yıl mayıs ayında yıllık bazda yüzde 20 seviyesinde olan üretici enflasyonunu hatırlatırken, “Bu yıl Tarım ÜFE’de çok yüksek bir seviye gördük. Genelde ‘yaz sezonunda ürünler bollaşır, fiyat düşer’ algımız vardır. Ancak bu gerçekleşmeyi bu yıl göremeyeceğiz. Elbette ürünlerde bir fiyat düşüşü var ama önceki yıllara göre çok yüksek seviyede kalıyor. En önemli sıkıntı, maliyetlerin hızlı artışının üretime yansıması. Şu anda genellikle hasat süreci olduğu için çok anlaşılmayacak ama sonbaharda yeni ekim döneminde girdi almak zorlaşabilir. Üretici de şimdiden gelirini giderini borçlarını hesaplıyor. Hükümetin şeker pancarında olduğu gibi, üretici pancardan vazgeçmesin diye önceden yaptığı fiyat açıklaması yerinde bir adımdı. Tüm ürünlerde bu uygulanmalı. Destekler artan maliyetler oranında artırılmalı. Şimdiden alınan önlem üretim kararını etkileyecektir” değerlendirmesini yaptı. 

ARTIŞLAR DİKKAT ÇEKİCİ

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, geçen yıl 3 ton buğday satıldığında bin litre mazot alındığını hatırlatırken, aynı buğday ile şu anda 800 litre mazot alınabildiğini dile getirdi. Arabacı, “Üretimin önemini çok derin olarak anladığımız günler yaşıyoruz. Bu ortamda çiftçi yüksek fiyat istemiyor. Maliyetleri düşük ve öngörülür olsun, kazancında refah payı olsun istiyor. Bizim üreticimiz vazgeçmez, zarar etse de üretir ancak bunun desteklenmesi, harekete geçirilmesi lazım” dedi.

Erzincan Ziraat Odası Başkanı Tamer Geyik ise, bazı girdi kalemlerinden örnekler vererek, şunları söyledi: 

“Mazot 7 lira civarındaydı, 29 lirayı geçti. Tohum fiyat öngörüsü 15 liranın üzerinde, bulmak da sorun olabliyor. Gübre çuvalı 350 liradan 460 liraya çıktı. Şimdi 630-700 lira arasında. Biçerdöver bir dönümü 60-70 lira civarında biçiyordu, şimdi 200 lira. Güzlük ekimlere kadar fiyatlarda daha da artacak endişemiz var. Şimdiden önlem alınmalı.”