Düğünlerin gözdesi tarihe karışıyor

AYLİN RANA AYDİN - Vatandaşların yüksek altın fiyatları nedeniyle özellikle düğünlerde takı olarak tercih ettiği yarım gram altınlar tedavülden kalkıyor. Gram altın 1700 liraya doğru ilerlerken yarım gram birçok vatandaşın tercihi haline gelmişti. Kuyumcular yasakla birlikte kayıt dışının artmasından endişe ediyor. Önceki gün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre, basılı altınlar asgari 1 gram ağırlığında üretilebilecek. Bununla beraber dün Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, bazı kuyumculuk ürünleri ve mücevherlerin ithalatında yüzde 20 ek mali yükümlülük de uygulanacak.

Kuyumculuk sektörü, alınan kararların tüketiciyi etkileyeceği görüşünde. Düğünlerde takı olarak tercih edilen yarım gram altınların tedavülden kalkmasıyla birlikte tüketicilerin olumsuz etkilenmesi bekleniyor.

Türkiye’nin kuyumculukta dünya pazarlarında ihracatta ikinci, pazar payında beşinci, üretimde üçüncü sırada. 40 bin kuyumcu ve 10 bine yakın da üretici var. Özellikle yüzde 20 ek mali yükümlülükle birlikte sektörde kayıt dışının artmasından ve üretimin düşmesinden endişe ediliyor.

VATANDAŞ TALEP EDİYOR

Yarım gram altınlarla ilgili alınan kararı değerlendiren İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, “Yıllar önce Darphane Genel Müdürlüğü’ne biz oda olarak sahadan gelen talep üzerine yarım gram altınlarının üretilmesini istemiştik. Yarım gram altınlar, yüksek altın fiyatları nedeniyle vatandaşlar tarafından talep ediliyordu. Biz, yarım gram üretimine devam edilmesinin daha doğru olacağına inanıyoruz. Çünkü vatandaştan gelen bir talep var ve karşılanması gerekiyor” dedi.

Yasaklama ve tedavülden kaldırmanın talebi yok etmeyeceğini, kayıt dışına iteceğini dile getiren Atayık, şöyle devam etti:

“Öte yandan bu uygulama vatandaşın altına olan talebini, dolayısıyla fiyatını yukarı çekebilir. Piyasadaki üretiminin kontrolü ve denetimi için odamıza bir yetki verilerek orta bir yol bulunabilirdi.”

‘ALTIN YERİNE PARA TAKILIR’

Mısır Çarşısı kuyumcularından Nazar Özsahakyan ise, bölgedeki satışlarda vatandaşın pek fazla talebinin olmadığını, yarım gramlardan kâr elde edemediklerini aktardı. Düğünlerde sıkça tercih edilen yarım gram altınların tedavülden kalkmasıyla birlikte vatandaşların altın yerine para takmayı tercih edebileceğini söyleyen Özsahakyan, “Bazı vatandaşlar çeyrek altına benzediği için de tercih ediyordu. Pandemiden sonra düğünlerde takı alma geleneği de bitti diyebiliriz” diye konuştu. Bölgede yerli müşterinin büyük bir kısmını da kaybettiklerini açıklayan Özsahakyan, şöyle devam etti:

“Altın en iyi yatırım araçlarından biri ama artık müşteri altın alamıyor. Bir de ek vergi geldi. Gelen vergi işlenmiş altına gelen vergi, has altınla ilgili değil. Ancak vergi duyulur duyulmaz zam yapıldı. Bu zam önümüzdeki günlerde de çok tartışılır.” Bağcılar bölgesindeki bir kuyumcu ise, vatandaşların takı için tercih ettiğini belirterek, yarım gram ve 1 gram altınlarda zaman zaman karışıklık olduğunu da ifade etti.

BASILI ALTINA AYAR İTHALE YÜKÜMLÜLÜK

ANKARA Milliyet - Artan ticaretle birlikte ithalatı artan altında, talebi kısacak iki adım geldi. Mücevher ve kuyum ithalatına, Cumhurbaşkanı kararıyla yüzde 20 ek mali yükümlülük getirilirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı ise yarım gram yerine en az 1 gram altın üretilebilmesine karar verdi.

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile mücevher ve kuyum ürünlerinin ithalatına yüzde 20 oranında ek mali yükümlülük getirildi. Buna göre, Avrupa Birliği (AB) ve serbest ticaret anlaşması imzalanan ülkeler dışındaki ülkelerden yapılacak altın, pırlantalı altın, kıymetli metallerle kaplama ürünlere yüzde 20 oranında ek mali yükümlülük uygulanacak. Ek mali yükümlülük, gümrük idarelerince, ithalattan alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil edilecek. Karar, cari açığın önlenmesi, yerli üretim ve istihdam hedeflerine ulaşılması amacı doğrultusunda alındı.

Yarım gram bitti

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın genelgesine göre ise, basılı kıymetli madenler yalnızca dikdörtgensel şekilde üretilebilecek. Basılı altınlar asgari 1 gram, azami 100 gram, gümüşler asgari 50 gram, azami 500 gram, platin ve paladyumlar asgari 2.5 gram, azami 250 gram ağırlığında üretilebilecek. Daha önceki düzenlemede, basılı altınların asgari üretim sınırı “0.5” gram olarak belirlenmişti. Bakanlığın kararıyla, artan altın fiyatları nedeniyle vatandaşların daha sık tercih ettiği yarım gramlık altınlar yerine en az bir gramlık altın basılabilecek.