23.12.2021 - 09:24 | Son Güncellenme:
AYLİN RANA AYDİN - Dövizin hızlı yükselmesiyle gıdadan giyime, temizlikten teknolojiye birçok alanda zamlar peş peşe geldi. Zamlardan etkilenen tüketiciler, dövizdeki düşüşle birlikte artan fiyatların da inişe geçmesini bekliyor.
Zamların geri çekilmesine yönelik çağrılar yapılırken, fiyatların kademeli olarak düşebileceği öngörülüyor. Tüketici dernekleri “Döviz artınca koşar adım yapılan zamlar döviz düşünce emekleyerek gidiyor” diyor. Ucuz gıdaya ulaşma isteğiyle birlikte merdiven altı üretim tehlikesi de arttı.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, gıda akaryakıt gibi birçok ürün grubunda döviz kurlarını bahane ederek jet hızıyla zam yapanların şimdi samimiyetlerine inanmak için indirim beklediklerini açıkladı. “Herkes taşın altına elini koysun” diyen Palandöken, “Bu dönemdeki desteklere kamu bankalarının yanı sıra özel bankaların da katılması gerekiyor” dedi. Tedbirlerin bir an önce alınması gerektiğinin altını çizen Palandöken, “Her dükkana kolluk kuvveti koyamayız. Yapılacak bir şey var o da; günde 8 kere etiket değiştirenlerin o etiketleri tekrar değiştirmeleri… Fakat şimdi de ‘biz pahalıya aldık’ diye bahane üretiyorlar” dedi.
‘USULSÜZ ARTTI’
Palandöken, şöyle konuştu:
“Zamların birçoğu usulsüz, birçoğunda da döviz bahane edildi. Dövizde yaşanan önemli düşüşü bu zamlara yansımasında göremiyoruz. Dövizde 50 kuruşluk artışta bile anında zam yapanlardan şimdi aynı hızda indirim bekliyoruz.”
‘İNDİRİM GIDADAN BAŞLAR’
Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, döviz artınca koşar adım yapılan zamların döviz düşünce emekleyerek gittiğini söyledi. Bunu kabul etmenin mümkün olmadığını dile getiren Deniz, gıdadan başlamak üzere temizlik ürünleri gibi gruplarda da 20-25 gün içinde bir indirim beklediklerini kaydetti.
‘3-5 GÜN İÇİNDE GERİLEME OLUR’
İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği (İGTOD) Başkanı Mustafa Karlı ise, doların yükselmesiyle peş peşe gelen zamlarla sorun yaşadıklarını belirterek, “3-5 gün içinde az da olsa gerileme olması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
GİYİMDE KADEMELİ DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, giyimdeki zamların sınırlı düzeyde olduğunu hatırlattı.
Özellikle yerli markaların zamların sınırlı oranda yansıttığını belirten Öncel, “Yerli markalar olarak da her zaman ‘maliyet artışlarını fiyatlara sınırlı yansıttık’ diye belirtiyorduk.
Zaten fiyatlara tam olarak yansıtılmamıştı. Bununla birlikte de önümüzdeki günlerde kademeli olarak fiyatların geri gelmesi bekleniyor” diye konuştu.
YALANCI İNDİRİM Mİ?
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Füze hızıyla çıkan fiyatların paraşütle iner gibi üstelik bu inişi yaparken de yalancı indirimle tüketiciyi yanıltarak yapmaları son derece yanlış ve etik olmayan bir ticari davranış” dedi.
Tüketicilerin bu gibi durumlarda ihbarda bulunması gerektiğini altını çizen Ağaoğlu, “Tüketici olarak ‘sattığım malı yerini koyamam’ anlayışını kabul edemiyoruz” diye konuştu.
FİYATLARDA GEVŞEME BEKLENİYOR
İstanbul Perakendeciler Federasyonu (PERDER) Başkanı Faruk Güzeldere, döviz kurunun stabil seyretmesiyle birlikte fiyatlarda bir nebze gevşeme olabileceğini dile getirdi. Müdahale olmasaydı tedarik zincirinin neredeyse kırılmak üzere olduğunu kaydeden Güzeldere, marketler olarak zincirin son halkası olduklarını belirterek, “Bu zamlardan biz de mağdur oluyoruz. Tüketici fiyatları bizim raflarımızda gördüğü için sorumlusu biz olarak algılanıyoruz” dedi.
TAKLİT VE TAĞŞİŞ ÜRÜNLER ÇOĞALIYOR
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal, beklentinin döviz düşüşüyle birlikte fiyatların da bu yönde düşmesi olduğunu söyledi. Fakat böyle bir düşüşün olmadığını aktaran Koçal, şöyle konuştu:
“Bunun nedeni de piyasada henüz netlik olmaması. Şu anda gıdada merdiven altı üretim çoğaldı, tüketici da bunlara yönelmeye başladı. Taklit ve tağşiş ürünler çoğalmaya başladı. Önlem alınmazsa tüketicilerin sağlığını tehdit edecek.”
‘VATANDAŞ ÇOK HAKLI’
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Ömer Düzgün, “Döviz birkaç gün içerisinde bir noktada oturacaktır. Tedarikçiler, lojistikçilerle neler yapabileceğimize dair görüşmelere başladık. Vatandaş da haklı isteklerinde. Tüketicileri mağdur etmedik bundan sonra da etmeyeceğiz. Bizde stokçuluk diye bir kavram yok” dedi.