Depozitoyu almanın kolay yolu! Ev sahibi ve kiracı herkesi ilgilendiriyor
Yüksek zam talebiyle karşı karşıya kalan kiracılar, çareyi evi boşaltmakta buluyor. Ancak bu sefer de ödedikleri depozitoyu geri almakta zorlanıyor. Peki bu sorunla karşı karşıya kalmamak için nasıl bir yol izlenmeli? Hangi durumlarda depozito geri ödenmiyor? Ev sahiplerine karşı kiracıların hakları neler? İşte ev sahibi ya da kiracı herkesin bilmesi gerekenler...
Kiracılar ev tutma esnasında ev sahibine depozito ödüyor. Ancak bazı ev sahipleri, kiracılarını çıkartırken depozitoyu geri verme konusunda sorun çıkarabiliyor. Peki depozito prosedürleri neler? Ekonomik anlamda zayıf konumda bulunan kiracının kanunla korunduğunu söyleyen Avukat Gizem Taşkıran, “Depozito hakkındaki usul ve esaslar Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesinde; ‘Kiracının güvence vermesi’ başlığı altında düzenlenmiştir. Depozito, akde aykırılık nedeni ile doğacak zararların karşılanması amacıyla yatırılan güvencedir. Taraflar aksini kararlaştırmış olsa dahi depozito 3 aylık kira bedelini aşamaz” dedi.
Taşkıran, “Kiracı, olağan kullanım ile oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu değildir. Sadece hor kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumlu olup, depozitodan mahsup edilebilir. Depozitonun iadesi için ev sahibi öncelikle gayrimenkulde inceleme yapmalıdır. Zarar, hasar, aidat veya abonelik borcu olup olmadığı kontrol edildikten sonra tutanak tutulmalıdır. Depozitodan düşülecek bir alacak yoksa veya arta kalan miktar varsa iadesi gerekir” diye konuştu.
‘KONTRAT ÇOK DİKKATLİ YAPILMALI’
Depozitonun iadesi noktasında ileride yaşanabilecek anlaşmazlıkların önüne geçmek için kira kontratının çok dikkatli yapılması gerektiğini aktaran Taşkıran, “Sözleşmede, gayrimenkulün hangi koşullarda teslim edildiği ve demirbaş hakkında açıklama yapılmalıdır. Hatta gayrimenkul kiracıya teslim edilirken fotoğraf ya da video çekilmesi ileride ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları çözmede yardımcı olacaktır” diyerek kontratın önemine vurgu yaptı.
“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Tebliğ ile kira bedeli ve diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden kararlaştırılamayacağı belirlenmiştir” diyen Taşkıran, “Her ne kadar döviz üzerinden depozito yasaklanmışsa da kurda yaşanan artış nedeniyle önceki sözleşmelerde bu düzenlemenin uygulanması zordur. Döviz üzerinden alınan depozitolar, kira sözleşmesinin sona erdiği tarihteki kur üzerinden iade edilmelidir” açıklamasını yaptı.
KİRACILARIN HAKLARI NELER?
Kiracının gayrimenkulü fiili anlamda boşaltmasının tahliyenin gerçekleştiği anlamına gelmediğine dikkat çeken Taşkıran, “Kiracı, taşınmazı tahliye ettiği günde anahtarı teslim etmeli ve bu teslim de tutanak altına alınmalıdır. Sonradan çıkabilecek problemlere karşı anahtar teslim tutanağının imzalanması önemlidir. Aksi takdirde kiracının sorumluluğu devam eder. Depozito iadesi, kira akdinin sona ermesi ile birlikte gündeme gelir. Uygulamada sık sık depozitonun banka hesabı yerine ev sahibine elden verildiği görülüyor. Ev sahibi, çoğu zaman hasar veya zarar olmamasına rağmen depozitoyu iade etmiyor. Bu nedenle kiracı, icra takibi veya dava yoluna başvurmak zorunda kalıyor” şeklinde görüş paylaştı.
“Depozito, banka hesabına yatırıldığı takdirde ise kiracının rızası olmadan kesintili iade yapılamaz” diyen Taşkıran, her iki tarafın anlaşması, kesinleşmiş icra takibi veya mahkeme kararının bulunması halinde bankaya yazılı başvuru ile depozitonun iadesinin sağlandığını dile getirdi.
“Depozito, doğrudan ev sahibine ya da emlakçıya ödenmemeli. Enflasyondan kaynaklanan değer kaybının önüne geçilmesi amacıyla depozito, kiracının kendi adına açtıracağı vadeli bir tasarruf mevduatı hesabına yatırılmalıdır. Kıymetli evrak olarak kararlaştırılan depozitonun da bankaya depo edilmesi gerekir. Her ne kadar kiracı adına açılmış hesap olsa da ev sahibinin rızası olmadan hesaptaki para çekilemez.” Avukat Gizem Taşkıran
Ev sahibi tarafından hukuki yollara başvurulmadıysa kira sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren üç ay sonra kiracı tarafından bankaya yapılacak başvuru ile depozitonun iade edileceği bilgisini veren Taşkıran, “Ancak sözleşmenin sona ermesini izleyen üç ay içinde ev sahibi hukuki yola başvurulduğuna dair bankaya bildirimde bulunursa depozitonun iadesi ihtilaf sonuna kadar bekletilir” bilgilerini paylaştı.
