02.02.2021 - 13:04 | Son Güncellenme:
İslamiyet öncesi olan kut anlayışının olumlu yanları olsa da olumsuz yanları da vardı. Kut anlayışından dolayı taht kavgaları çıkmıştır. Bu kavgaları yaşamamak için zamanla veraset sistemine geçilmeye başlanmıştır.
Veraset Sisteminin Ayrıntıları Nedir?
Veraset sisteminin temelini devlet yönetimi oluşturmaktadır. Yani bu sistem bir devlet yönetimi sistemidir. Veraset sisteminin uygulanışı zaman zaman değişiklik göstermiştir.
Sistemin asıl amacı ise devleti yönetme yetkisini hanedana vermektir. Ülke toprakları hanedan üyelerinin ortak bir malıdır anlayışı vardı. Bu durumda ülkeyi yönetme yetkisini hanedan kullanmalıdır. Tabi bu durum taht kavgalarını azaltmak yerine daha çok arttırmıştır. Hanedan üyelerinden her biri tahtta hal iddia etmiştir. Bunun sonucunda da taht kavgaları sık sık görülmüştür.
Osmanlı'da Veraset Sistemi Nasıl Uygulanmıştır?
Osmanlı Devleti'nde uygulanan veraset sisteminin zamanla farklılaştığı görülmüştür. Verasetin temelinde yer alan ülkenin hanedanın ortak malı olması anlayışı zaman içerisinde farklı bir anlayışa dönüşmüştür.
Veraset sisteminin en farklı şekilde uygulandığı Türk-İslam Devleti Memlükler devletidir. Bu devlet Kut anlayışı yerine klasik olan veraseti kullanmışlardır. Ancak, bu sistemi kullanırken ülkeyi hanedanın ortak malı saymamışlardır. Hükümdar olma yetkisini güçlü olan komutanlara vermişlerdir. Güçlü olan her komutanın tahta geçme hakkı bulunuyordu. Hanedan üyesi olup olmaması önemli değildi.
Veraset Sisteminin İlk Düzenlemesini Hangi Padişah Yapmıştır?
Veraset sisteminde ilk değişikliğe giden padişah I. Murat (Hüdavendigar) olmuştur. 1362 yılı ile 1389 yılları arasında hüküm süren bu padişah sistemde değişikliğe gitmiştir. Veraseti uygulamış olsada ülkeyi hanedanın ortak malı saymamıştır. Bunun yerine ülkeyi padişah ve oğullarının yönetme yetkisi bulunduğunu belirtmiştir. Veraset sistemi de bu dönemde bu düşünce yapısıyla uygulanmıştır.
Ülkenin padişah ve oğullarının sayılması ile taht kavgalarının önüne geçilmeli istenmiştir.
Veraset Sisteminin Son Hali Nasıl Olmuştur?
Zamanla farklılık gösteren sistemi tahta geçen Fatih Sultan Mehmet daha farklı bir boyuta taşımıştır. Çıkardığı "Kanunname-i Ali Osman" yasası ile kardeş katlini yasal bir hale sokmuştur.
17. yüzyıla gelindiğinde başa geçen I. Ahmet ise veraset sisteminin son halini oluşturmuştur. Ekber-Erşed sistemini uygulayarak veraset sistemine yeni bir düzenleme getirmiştir. Bu sayede taht kavgalarına son verilmesi sağlanmıştır.