Tuyuğ Nedir, Temsilcileri Kimlerdir? Tuyuğ Nazım Şekli Özellikleri Nelerdir?

Tuyuğ dört mısralık nazım türüne verilen isimdir. Eski Türk şiirindeki dörtlüklerden oluşan tuyuğ aaxa kafiye düzenine sahiptir.

Tuyuğ Nedir, Temsilcileri Kimlerdir?

Tuyuğ Oğuz Türklerinin Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak'a yerleşmesiyle kendi edebiyatlarındaki dört mısradan oluşan halk şiirlerini; bu bölgede kullanılan ve fehleviyyattan beslenen rubailerden etkilenerek dönüştürmeleriyle meydana gelmiştir. Rubailerde de yaygın olarak kullanılan aaxa kafiye düzenine sahiptir ve tuyuğlarda cinaslı kafiye kullanımı oldukça fazladır. Fakat cinassız tuyuğlara da sıklıkla rastlanır. Bu nedenle cinaslı olup olmama özelliği tuyuğun özelliklerinden sayılmaz.

Anadolu'da yazılan ilk tuyuğ örnekleri Kadı Burhaneddin ve Seyyid Nesimi tarafından yazılmıştır. Nesimi Divan edebiyatına 350'den fazla tuyuğ bırakmıştır. Kadı Burhaneddin tuyuğlarında cinaslı kafiyeyi çok fazla kullanmıştır. Her iki şair de tuyuğ edebiyatının önemli temsilcilerindendir. Divan şairleri, tuyuğa çok fazla önem vermediklerinden katkı sağlamamışlardır. 15. yüzyılın Çağatay şairi olan Ali Şir Nevai de tuyuğ türüne fazlasıyla önem vermiştir.

Tuyuğ Nazım Şekli Özellikleri Nelerdir?

Tuyuğun genel özellikleri şunlardır:

Türklerin Divan Edebiyatına kazandırdığı bir nazım şekli olarak geçer.

Dört mısradan oluşur.

aaxa ya da aaaa şeklinde kafiye düzenine sahiptir. Bu bakımdan maniye benzer.

Genellikle cinaslı kafiyeler kullanılır.

Mani ve rubaiye benzetilir. Tuyuğlar da mani ve rubai gibi bir fikir anlatmaya çalışır. Bu sebeple zor söylenen şiirlerdendir.

Mahlası yoktur.

Nesimi ve Kadı Burhaneddin en önemli temsilcileridir.

Halk Edebiyatında maninin karşılığı olarak sayılır.

Çoğu zaman fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün vezniyle yazılır.