22.07.2020 - 21:20 | Son Güncellenme:
Sözcükler farklı türler üzerinden ele alınmakta ve buna göre bir araya getirilerek hazırlanmaktadır. Bu doğrultuda değişik yapılar ile beraber dilbilgisi üzerinden birçok kelime oluşturulabilmektedir. Böylece farklı anlamlar ifade eden değişik kelimeler, dil bilgisi amacı altında anlatılır.
Sözcükte Yapı Nedir?
Sözcüklerin oluştuğu, üretildiği ve yapıldığı parçaları inceleme amacına sözcükte yapı denmektedir. Özellikle sözcüklere gelmiş olan ekler ile beraber kullanım amaçlarını incelemek suretiyle kelimenin yapısını ortaya çıkarır. Bu doğrultuda sözcükler yapı bakımından 3 farklı temel eşliğinde ele alınmaktadır. Bunlar içerisinde basit, bileşik ve türemiş olarak öne çıkıyor. Burada temel amaç dil bilgisine oluşturmak ve sözcükleri parçaya ayırmak suretiyle dil bilgisinin temelini yaratmaktır.
Sözcükler incelendiği zaman bazılarının yapım eki aldığı bazılarının ise yapım eki almadan görevlerini yerine getirdiği görülüyor. Aynı zamanda bazı yapılarda ise iki sözcük bir araya gelerek bir anlam bütün oluşturmaktadır. Böylece sözcüklerin yapısı meydana gelmekte ve buna bağlı olarak cümle içerisinde ihtiyacı uygun kullanılmaktadır. Özellikle burada önemli olan gündelik yaşamı daha etkin iletişim noktasına ulaştırmak olduğunu söylemek mümkün.
Örnekler ile Sözcük Yapısı Konu Anlatımı
Aslına bakılırsa ayrı ayrı 3 farklı grup üzerinden ele almak suretiyle, sözcük yapısını konu anlatımlı şekilde anlatmak mümkün. Böylece her bir grup içerisinde örnek vererek düzenli biçimde daha iyi anlaşılabilir.
Basit sözcükler; Herhangi bir yapım eki almamış ve daha basit kök dilimine ayrılmayan sözcükler basit sözcükler olarak bilinmektedir. Bunlar isim soylu ve fiil soylu şeklinde ayrılır. İsim soylu olanları örnek vermek gerekirse, ‘Duvar, masa, deniz, saz, bahçe, göz’ Örnekleri öne çıkıyor. Fiil soylu olanlar arasından ise, ‘Gör, al, bak, gel, git, var’ gibi daha birçok değişik örnek vermek mümkün.
Türemiş sözcükler; Kök durumunda bir kelimeye yapım eki gelmesi ile beraber oluşan sözcük türemiş sözcükler şeklinde bilinmektedir. Örneğin ‘göz’ kelimesini ele alalım. Bu doğrultuda yapım eki, ‘lük’ gelmesi ile beraber ‘gözlük’ türemiş sözcüğü oluşmaktadır. Aynı zamanda bir yapım eki daha gelmek suretiyle, ‘gözlükçü’ şeklinde yine türemiş kelime öne çıkıyor.
Birleşik kelime; En az iki kelimenin bir araya gelmesiyle kalıplaşmış olan sözcükler birleşik sözcüklerdir. Örneğin, ‘sivri + sinek’ sözcükleri bir araya gelerek ‘sivrisinek’ kelimesini oluşturmakta ve birleşik kelime yaratmaktadır.