Öğretici Metinler Kaça Ayrılır? Öğretici Metinlerin Özellikleri Nelerdir?

Türkçede edebi eserler manzum ve mensur eserler olmak üzere iki ana başlıkta toplanır. Mensur eserler de kendi içerisinde olay yazıları ve düşünce yazıları olarak ikiye ayrılır. Düşünce yazılarının diğer adı öğreti metinlerdir. Bu eserlerin olay yazılarından en büyük farkı, ana fikrin karakterlere ve kurguya gerek duyulmadan, doğrudan anlatılmasıdır.

Öğretici Metinler Kaça Ayrılır?

Öğretici metinler ele aldıkları konulara göre beşe ayrılır:

1- Felsefi Metinler

2- Biyografik Metinler

3- Tarihi Metinler

4- Gazete Yazıları

5- Bilimsel Metinler

Öğretici Metinlerin Özellikleri Nelerdir?

1- Felsefi Metinler:

Bu tür metinlerde felsefenin temel kavramları olan etik, var oluş, ahlak, toplum, devlet ve bilgi gibi kavramlar tüm yönleriyle ele alınır. Filozof ve düşünürlerin kaleme aldığı kitapların tamamı felsefi metinlere örnek olarak gösterilebilir.

Geçmişten günümüze kadar en çok okunan felsefe kitaplarından bazıları şunlardır:

1- Rene Descartes - Yöntem Üzerine Konuşmalar
2- Friedrich Nietzsche - Ecce Homo
3- Soren Kierkegaard - Kahkaha Benden Yana
4- Platon - Devlet
5- Demokritos - Atomcu Felsefe Fragmanları


2- Biyografik Metinler:

Kişinin kendi yaşamından kesitler sunduğu eserlere otobiyografi, başkasının hayatını anlattığı eserlere ise biyografi denir. Otobiyografiler tamamen kişisel izlenimlere ve yorumlara dayalıdır. Ancak biyografiler belli başlı kurallara ve kronolojiye uygun bir şekilde yazılmalıdır.

Bunun dışında anı, gezi yazısı ve günlük gibi eserler de biyografik metinlere örnek olarak gösterilebilir.

Biyografik metinlere ve kitaplara örnekler:

1- Mine Urgan - Bir Dinozorun Anıları (Anı)
2- Cesare Pavese - Yaşama Uğraşı (Günlük)

3- Gazete Yazıları:

Yazarın belli başlı konular hakkındaki fikirlerini kanıtlamak amacıyla kaleme aldığı gazete yazılarına makale denir. Bunun dışında fıkra, deneme, röportaj ve söyleşiler de gazete yazıları arasında yer alır.

4- Tarihi Metinler:

Geçmiş uygarlıkların, tarihi olayların ve şahsiyetlerin anlatıldığı eserlere tarihi metinler denir.

Tarihi metinlere örnekler:

1- Edward Gibbon - Roma Tarihi
2 Porfirios - Bizans'ın Gizli Tarihi

5- Bilimsel Metinler:

Bilimsel araştırmaların, hipotezlerin ve çeşitli deneylerin ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı metinlere bilimsel metinler denir.

Bilimsel metinlere örnekler:

1- Stanley Milgram - Deney
2- Carl Sagan - Kozmos