Marmara’ya yayılıp Kuzey Ege’ye ulaştı

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi’nden Prof. Dr. Mustafa Sarı, 23 Ekim 2024’te Erdek Körfezi’nde yeniden ortaya çıkan müsilajın, 6 Kasım’da Marmara Adaları çevresi ile Tekirdağ kıyılarına, 13 Kasım’da İstanbul Prens Adalarına, 5 Aralık’ta ise İzmit Körfezi’ne ulaşarak yaklaşık yedi hafta içinde bütün Marmara Denizi’ne yayıldığını belirtti.

İlkbahar kritik

19 Aralık’ta Çanakkale Boğazı çıkışında Kumkale açıklarında, yani Kuzey Ege kıyılarında yoğun müsilaj görüntülendiğine dikkati çeken Sarı, “Yer yer yüzeye çıksa da mevcut şartlarda 3-25 metre derinliklerde örümcek ağı gibi denizi saran müsilajın suların ısınmasıyla birlikte ilkbahardan itibaren yüzeye çıkma ihtimali oldukça yüksek” dedi. Sarı, müsilaj nedeniyle balıkçıların ağlarını çekemez hale geldiğini söyledi.

Müsilajın, kirlilik, deniz şartlarındaki durağanlık ve su sıcaklığındaki aşırı artışın tetiklemesi sonucu fitoplankton denilen bitkiciklerin aşırı çoğalmasıyla oluştuğunu anlatan Sarı, müsilajın oluşma şartlarına katkı sağlayan onlarca faktör ve etkiden bahsedilebileceğini ancak bunların içinde sadece deniz kirliliği yani bilinçsizce boca edilen azot ve fosforun kontrol edilebileceğini aktardı.

Arıtmada ilerleme yok

Marmara Denizi’nin, etrafında yerleşik yaklaşık 25 milyon nüfusun, yoğun sanayinin, akarsular tarafından taşınan kirleticilerin kıskacında bulunduğunu vurgulayan Sarı, “Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu kurulmuş, Marmara Denizi özel çevre koruma bölgesi ilan edilmiş, müsilajsız Marmara’ya ulaşmak için stratejik plan hazırlanmış olsa da Marmara’nın kirlilik yükü ne yazık ki azaltılamamıştır. Örneğin 2021 yılında yüzde 51 oranında ileri biyolojik arıtmaya tabi tutulan evsel atıklar, 2024 yılında ancak yüzde 0.7 ilerleme ile yüzde 51.7 oranında arıtılabilmektedir” ifadesi kullanıldı.

Bilim Kurulu’nun 25 Aralık 2024’te tekrar toplandığını, alınması gereken tedbirlerin tekrar vurgulandığını aktaran Sarı, “Yani bilim rehberliğini yapmış, söyleyeceğini söylemiştir. Artık iş, uygulayıcılardadır” dedi.

Avcılığı engelleyecek seviyede

Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Merkez Birliği Çanakkale-Tekirdağ Bölge Birliği Başkanı Naci Karabiber, “Müsilaj lokal olarak avcılığı engelleyecek seviyeye geldi. Ama 2020 yılında olan müsilajın çeyreği kadar bile yok” dedi. Karabiber, “Gemlik Körfezi’nde birkaç balıkçı teknesine yapışan müsilaj nedeniyle vinci kırıldı, ağları yırtıldı” ifadelerini kullandı.

Tekirdağ Süleymanpaşa Su Ürünleri Kooperatifi 2. Başkanı Hüseyin Oğuz da “Ağlarımızı attığımızda çamurlu çekiyoruz. Şu an bekliyoruz, inşallah kaybolur da balıkçılığa devam ederiz. Bu durum işimizi zorlaştırıyor. Müsilaj ile ilgili özellikle İstanbul’un Silivri ve Selimpaşa bölgelerinden daha çok şikayet alıyoruz” diye konuştu.