Lügaz (Lugaz) Nedir, Muamma İle Farkları Nelerdir? Lügaz Örnekleri Nelerdir?

Lugaz, Divan şairleri tarafından aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Türk halk edebiyatında hece ölçüsüyle kaleme alınan lugazın sözlük anlamı bilmecedir. 

 Lügaz (Lugaz) Nedir? 

 Lugaz, manzum şeklinde yazılan bilmecelerdir. Başta Nabi, Şeyh Galib, Nedim ve Fuzuli olmak üzere, birçok şair, Divanlarında lugaz türünde şiirlere yer vermiştir. 

 Manzum türündeki bilmecelerde şair doğrudan okura seslenir. Kafiye ve redif kullanarak bir eşyayı detaylı bir şekilde tarif eder. Bazı lügazların sonunda parantez içinde sorulan bilmecenin cevabı verilir. Bazılarında ise okurun cevabı bulması beklenir. 

 Lugazın Muamma ile Farkları Nelerdir? 

 Arapça kökenli bir sözcük olan muamma ''ta'miye'' kökünden türetilmiştir. Ta'miye bir kelamın anlamını aşikar etmemek ve gizlemek anlamına gelir. Muammanın sözlük anlamı ise sır ve bilmecedir. 

 Divan edebiyatında bilmece türündeki şiirler lügaz ve muamma olarak ikiye ayrılır. Muammada şahısların, lugazda ise nesnelerin ismi sorulur. 

1. yüzyılın en önemli şairlerinden biri olan Nabi'nin şu muamması meşhurdur: 

 ''Bende yok sabr u sükut sende vefadan zerre 

 İki yoktan ne çıkar fikredelim bir kere'' 

 Farsçada ''na'' ve ''bi'' ekleri ismin önüne getirilir ve olumsuzluk anlamı katar. Şair burada ''iki yok'' ile kendi ismini (Nabi) sormaktadır. 

 Lugaz Örnekleri Nelerdir? 

 1- İlahizade Mehmet Emin (Vasık) 

 Ol nedir bir fedayı taze cevan 

 Halk ile ülfet etmede her an 

 2- Şeyh Galip 

 Kimdir ol merd-i ehl-i derd- za'if 

 Ki olur herkes ile yar u harif