10.05.2021 - 02:37 | Son Güncellenme:
Orta Asya'da yaşamış durumda olan en büyük Türk topluluğu Oğuzlardır. Oğuzlar, çok uzun yıllar boyunca Orta Asya'da yaşamıştır. Sonrasında ise pek çok yere yayılmışlardır. Türklerin büyük çoğunluğu ise Oğuzlardan gelmektedir. Bu anlamda Oğuzların en eski destansı hikayeleri de Dede Korkut hikayeleri olmaktadır.
Dede Korkut Hikayeleri Nelerdir?
Türklerin Şamanizm'e inanmakta olduğu dönemlerde şamanlara kopuz çalmayı öğreten hoca Dede Korkut'tur. Özellikle de Türklerin Müslüman olduğu çağda Müslümanlığı kabul ederek halka yol gösterdiği de bilinir. Dede Korkut hikayelerinde Orta Asya'da bulunmakta olan ve Anadolu dahil olmak üzere pek çok yere göç etmiş olan Türk boyları, Oğuzların hikayelerini anlatılmaktadır.
Anlatılan bu hikayelerde Türklerin görenekleri ve gelenekleri, yaşayış biçimleri ve bunun gibi pek çok olay anlatılmaktadır. Bu olayların kimileri Türklerin Şamanizm'e ya da Müslümanlığa inan bir topluluk oldukları bahsedilir. Yüzyıllar boyunca anlatılan Dede Korkut hikayeleri 15. yüzyılda ise yazıya dökülmüştür. Böylelikle kayıt altına alınan Dede Korkut hikayeleri Türk edebiyatının en önemli eserleri arasında yerini almıştır.
İsimleri ve Özellikleri?
Dede Korkut hikayelerinin Türk edebiyatındaki önemi bir hayli büyüktür. 15. yüzyılda yazıya geçirilmiş durumda Dede Korkut hikayelerinden bazılarının isimleri şu şekildedir:
- Salur Kazan'ın Evi Yağmalaması
- Dirse Han Oğlu Boğaç Han
- İç Oğuz'a Taş Oğuz Asi Olup Beyrek Öldüğü
- Kam Büre Bey Oğlu Bamsı Beyrek
Dedekorkut hikayelerinin sahip oldukları belli başlı özelliklerini şu şekilde liste halinde vermek mümkün olmaktadır. Bunlar:
- Eser, bir önsöz ile 12 hikâyeden meydana gelir.
- Olağanüstü nitelikteki olaylar ile gerçeğe uygun olaylar eserde iç içedir.
- Türklerin eski yaşam biçimleriyle alakalı ayrıntılar yanında İslam diniyle ilgili özellikler de bulunur.
- Eserin içinde geçen "Dede Korkut" meçhul bir halk ozanıdır.
- Hikâyelerde Oğuzlar'ın çevredeki boylarla aralarında gerçekleşen savaşlar ve kendi iç mücadeleleri yer alır.
- Hikâyelerin konuları; kahramanlık, aşk, yiğitlik gösterisi, boylar arasında yaşanan savaştır.
- 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
- Eserlerde nazım ile nesir iç içedir.
- Eserin yazarı belli değildir.
- Azerî Türkçesi kullanılarak oluşturulmuştur.