Birleşik Fiil Nedir? Birleşik Filler Kaça Ayrılır? Örnekler İle Konu Anlatımı

Türkçede birleşik fiillerin kullanımı oldukça önemlidir. Birleşik fiiller en az iki sözcüğün birleşmesi ile oluşmaktadır.

Birleşik Fiil Nedir?

İki veya daha fazla sözcüğün bir araya gelerek kendi anlamlarından farklı bir anlam vererek bir hareketi karşılayacak şekilde kalıplaşması ile oluşan fiillerdir. Hem anlam hem de biçim yönünden kalıplaşarak oluşurlar.

Birleşik Fiiller Kaça Ayrılır?

İki kelimenin birleşerek kendi anlamları dışında oluşturdukları yeni eylemlere birleşik fiil denir. Birleşik fiil türleri 3 çeşittir. Bunlar; yardımcı fiillerle yapılanlar, Kurallı birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış fiillerdir.

1) Yardımcı fiil ile yapılan birleşik fiiller bir isimle beraber başında -et ve -ol olacak şekilde bul-, buyur-, eyle-, kıl-, yap-, ver- gibi yardımcı fiiller ile birleşerek oluşan birleşik fiillerdir. Bu yardımcı fiiller tek başlarına cümle içerisinde kullanılmaz ve anlam ifade etmezler. Yalnızca bir ismin önüne kullanılarak bir eylem bildirir. Bu şekilde eylemler isim+ yardımcı eylem şeklinde oluşurlar.

Yardımcı fiil ile yapılan birleşik kelimeler şunlardır; Etmek, olmak, bulmak, yapmak, eylemek, kılmak, buyurmak.

2) Kurallı birleşik fiiller ise iki eylemin birleşmesi ve bu kelimelerin kalıplaşması ile ortaya çıkar. Burada yardımcı fiiller fiil unsuruna getirilir ve kendi anlamlarından uzaklaşarak fiile yeterlik, tezlik, yaklaşma gibi anlamlar katmaktadır. Kurallı birleşik fiiller 4 şekilde incelenir. Bu fiiller şunlardır;

- Yeterlilik fiilleri: Cümleye olasılık ve rica anlamları katar. Fiil+ ebilmek yardımcı fiili ile oluşur.
- Tezlik fiilleri: Cümlelere acelecilik ve çabukluk anlamı katar. Fiil+ evermek şeklinde oluşur.
- Süreklilik fiilleri: Cümleye belli bir zamandan beri yapılan devamlılığı katar. Fiil+ edurmak/ ekalmak/ egelmek şeklinde oluşur.
- Yaklaşma fiilleri: Cümleye gerçekleşme durumuna az kalmış olduğu anlamını katar. Fiil + eyazmak şeklinde oluşur.

3) Anlamca kaynaşmış birleşik fiiller isimlerin çoğunlukla anlamlarını kaybederek bir fiil ile kalıplaşarak ortaya çıkan eylemlerdir. Bu türde oluşan eylemlere anlamca kaynaşmış birleşik fiiller denir.

Örnekler İle Konu Anlatımı

İki veya daha fazla sözcüğün anlam bakımından kaynaşarak tek bir anlamı ortaya çıkaran eylemlere birleşik eylemler denir. Birleşik fiillerin birçok çeşidi bulunmaktadır. Cümle içerisinde birleşik fiil örnekleri şu şekildedir:

- Sizin görüşlerinizi kabul etmiyorlar. Burada kabul kelimesinden sonra etmek kelimesi gelerek birleşik fiil oluşturmuştur.

- Sen giderken arkandan bakakaldık. –ek almak yardımcı fiili ile bakakalmak birleşik fiili oluşturulmuştur.