15.06.2021 - 14:08 | Son Güncellenme:
Maddenin dört hali vardır. Bunlar; maddenin katı hali, sıvı hali, gaz hali ve plazma halidir. Maddelerin tüm çeşitleri de farklı şekillerde bulundukları yüzeylere basınç uygularlar. Teknolojik uygulamalardan, evde kullanmış olduğumuz bıçağa kadar her durumda basıncın etkilerini gözlemleyebiliriz. Cisimlerin uyguladıkları ağırlık da bir kuvvettir. Bu nedenle basınç hesaplamalarında ağırlık da oldukça önemli bir kavramdır.
Barometre Nedir, Ne işe Yarar?
İçerisinde yaşamımızı doğal bir şekilde sürdürebildiğimiz atmosfer tabakasında belirli oranlarda farklı gazlar bulunmaktadır. Bu gazlar da diğer maddeler gibi belirli bir ağırlığa sahiptir. Gazların sahip olduğu bu ağırlık sayesinde atmosferde bir basınç meydana gelir. İşte oluşan bu basıncı ölçen aletlere barometre adı verilir.
Dünyamızı çevreleyen bu atmosfer tabakasının içerisinde bulunan tüm yüzeylere bir kuvvet uygular. Bu kuvvete açık hava basıncı adı verilmektedir. İtalyan bilim insanı Torricelli, deniz seviyesinde bir deney yapmıştır. Bu deneyde cam bir tüpün içerisine cıva koymuş ve bu cıva dolu tüpü içerisinde yine cıva olan bir kaba ters çevirerek daldırmıştır.
Tüp içerisinde bulunan cıva seviyesinin 76 cm kadar alçaldığını gözlemlemiş ve bu noktada sabit kaldığını görmüştür. Tüpteki cıva seviyesinin atmosferdeki basıncın artması ile yükselirken, basıncın azalması ile cıva seviyesinin düştüğünü gözlemledi. Bu sayede bilim insanı Torricelli, havanın da bir basınca sahip olduğunu kanıtlamış ve bunun sayesinde ilk cıvalı barometrenin de keşfini yapmış oldu. Bu sayede 1 atmosfer basıncının 76cmHg olduğu kayıtlara geçmiştir.
Barometre Neyi Gösterir, Nasıl Kullanılır?
Barometre, atmosferde bulunan basınç değerini ölçen aletlerdir. Açık hava basıncı deniz seviyesinden yukarılara çıkıldığında azalır. İşte bu farklı durumlardaki basınç değerleri barometre ile ölçülmektedir. Günümüzde denizciler ve meteorologlar barometre kullanarak hava tahminleri yapmakta, dağcılar ve havacılar ise barometre ile bulundukları konumun denizden ne kadar yüksekte olduğunu ölçebilmektedirler.
Çoğu barometrenin ana kısmı hava geçirmez ve gaz ile dolu bir kutudur. Bu barometrelere aneroid adı verilir. Cihazın kullanımı ise oldukça basittir. Okun işaret etmiş olduğu yere bakmak yeterlidir. Cıvalı barometrelerin yapmış olduğu ölçümler daha doğrudur. Fakat bu barometrelerde kullanılan cıva ve buharları insan sağlığı için tehlikeli olduğundan ev ortamında kullanılmamaktadır.