Atıl Kapasite Nedir? Kısaca Atıl Kapasite Nasıl Hesaplanır?

Özellikle üretim yapan fabrikalarda kapasite ölçümleri plan ve program kurmak açısından çok önemlidir. Kapasitenin gerçeğe uygun olması halinde istenen oranlarda üretim yapabilmek mümkün olacaktır.

Atıl Kapasite Nedir?

Üretilen ürünlerin maliyetlerinin doğru bir şekilde hesaplanması hem işletmelerin devamlılığı hem de işletme ile ilişkisi bulunan üçüncü kişiler ile üretilen üründen vergi alacak devlet açısından oldukça önemlidir.

Devlet bir mamulün tespitine ilişkin esasları belirlemektedir. Mamul maliyetinin belirlenmesi kıstasları şu şekildedir;

Ambalajlı olarak piyasaya sürülen ürünlerin ambalaj malzemesi bedelleri

Mamul üretiminde kullanılan iptidai ve ham maddelerin bedeli,

Genel idare giderleri içerisinden ürüne düşen hisseler

Ürünün üretimindeki işçilik

İmal giderlerinden ürüne düşen hisse şeklindedir.

Sabit maliyetlerin ürüne etkileri halihazırdaki üretim araçları ile iş gücünün getirmiş olduğu kapasitenin kullanım şartları neticesinde ortaya çıkan maliyet ile sınırlandırılmaktadır. Eğer işletme mevcuttaki kapasiteden yararlanamıyorsa o zaman yararlanamadığı atıl kapasiteye isabet eden ürünlerin maliyetleri ile ilişkilendirmeden gider olarak göstermelidir.

Atıl Kapasite Nasıl Hesaplanır?

Normal kapasite ile gerçek kapasite arasında bulunan olumsuz fark atıl kapasite olarak adlandırılmaktadır.

Örnek; üretim yapan bir işletme günde 8 saat ayda ise 20 gün çalışmaktadır. Bu işletmenin 1 saat içerisinde 2 tonluk üretim yaptığı da bilinmektedir. İşletmede çeşitli nedenlerden dolayı durma olması sebebi ile ayda yaklaşık 80 saatlik üretim kaybı meydana gelmektedir. Bu işletme bir ay içerisinde 100 tonluk üretim gerçekleştirmiştir. Bu durumda atıl kapasite ne kadardır?

Teorik Kapasite= 8 x 20 x 2= 320 ton
Pratik Kapasite= 320-(80x2)=160 ton
Fiili Kapasite= 100 ton
Atıl Kapasite=160-100=60 ton