Amasya Görüşmeleri Nedir? Genelge Tarihi, Önemi Ve Sonuçları Nelerdir?

Amasya Görüşmeleri, İstanbul hükümeti ile birlikte Temsil Heyeti arasında gerçekleştirilen önemli görüşmelerden bir tanesidir. Bu görüşmede uzlaşmacı bir hareket ön planda olmuştur.

 Amasya Görüşmesi Nedir? 

 Amasya Görüşmeleri ya da Amasya Protokolü, 22 Ekim 1919 tarihinde İstanbul Hükümetiyle Heyet-i Temsiliye'nin arasında yapılmış olan bir protokoldür. Mustafa Kemal Paşa, Bekir Sami Bey ve Rauf Orbay ile beraber 18 Ekim 1919 tarihinde Amasya'ya gelmişlerdir ve burada Salih Paşa ile 20 Ekim tarihinde görüşmelere başlamışlardır. Bu protokolde görüşülen asıl mesele, Sivas Kongresi'nde kabul gören esaslar üstünde daha detaylı görüşmelerin yapılmasını sağlamaktır. Sivas Kongresi içerisinde kabul edilmiş olan esaslar üstünde yapılan görüşmeler 22 Ekim tarihine kadar sürmüştür ve taraflar bu konu ile ilgili birtakım kararlar üstünde anlaşmışlardır.

 Amasya Görüşmesinde Alınan Kararlar Nelerdir?

 Amasya Görüşmelerinde birtakım kararlar alınmıştır ve alınan kararlar şu şekildedir:

Hiçbir vilayetin terk edilmesine izin verilmeyecektir, hiçbir manda ve himaye kabul edilmeyecektir. Bütünlük ile birlikte istiklal korunacaktır.

Azınlıklara Türk devletinin siyasi hakimiyetini ve sosyal dengesini bozabilecek ayrıcalıklar verilmeyecektir.

Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti'nin hukuki yapılı bir kurum olduğu İstanbul hükümeti tarafından tanınacaktır.

Meclis-i Mebusan derhal toplanmalıdır.

Osmanlı Meclis-i Mebûsan'nın İstanbul içerisinde toplanması güvenlik açısından uygun değildir.

Son maddede meclisin, İstanbul ilinde toplanması durumunda, mili mücadele ruhunun yansıtılmayacağı ve meclisin görevlerini rahat bir biçimde yerine getiremeyeceği düşünülmüştür. Bahsedilen bu madde, anayasaya aykırı olacağı gerekçesi ile İstanbul Hükûmeti tarafından kabul edilmemiştir. Mustafa Kemal Paşa da bu konuda ısrar etmemiştir.

 Amasya Görüşmesinin Önemi

İstanbul hükümeti, milli mücadele ile birlikte Heyet-i Temsiliye ve ayrıca Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti'ni hukuken tanımıştır.

Temsil Heyeti ile İstanbul hükümeti arasındaki ilişkiler yumuşamıştır.

İstanbul ili, Anadolu’ya bağlı olmaya başlamıştır.

Anadolu hareketini, İtilaf devletleri İstanbul vasıtası ile kontrol edemeyeceklerini anlamışlardır.

Meclis-i Mebusanın toplanması kesin olarak kararlaştırılmıştır.

Amasya Görüşmesinin Sonuçları

İstanbul Hükümeti ilk defa Milli Mücadele’yi ve bununla birlikte Temsil Kurulunu tanımıştır.

Milli Mücadele’ye karşı olan İstanbul Hükümeti'nin olumsuz tutumları bir süre boyunca engellenmiştir.

Meclis-i Mebusan’ın toplanması kararlaştırılmıştır ve bu karar Misak-ı Milli Meclisin onay sürecinden geçmiştir.