‘Böyle bir tutum olamaz’

ABD’nin Rahip Brunson krizinin ardından İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül hakkındaki yaptırım kararına Egeli iş dünyasından da tepki geldi. ABD’nin tutumunun uluslararası hukuk ve diplomaside yeri olmadığını ifade eden temsilciler, özellikle Türkiye’nin yargı bağımsızlığı konusunda daha net adımlar atması gerektiğini savundu, ekonomik olarak sıkıntılı bir süreçten geçerken bu tarz yaptırımların özellikle döviz artışına sebep olarak ekonomiyi zor duruma düşürdüğünü belirtti. İşte iş dünyasının görüşleri:

ESİAD Başkanı Fadıl Sivri: “Bu karar, transatlantik ortaklığı bulunan ve tarihleri boyunca dost ve müttefik konumda bulunmuş iki ülkenin diplomatik teamüllerine de aykırı. Türkiye ve ABD arasında ilişkilerin onarılamaz bir seviyeye ulaşmadan diplomatik teamüller içerisinde düzeltilmesinin tarihi bir sorumluluk olduğu inancındayız. Krizin en kısa zamanda yapıcı bir diyalogla aşılmasını temenni ediyoruz. Devletimizin her zaman yanındayız.”

BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Seda Kaya Ösen: “ABD Hazine Bakanlığı’nın Pastör Andrew Brunson’ın ‘haksız tutukluluğu’ gerekçesiyle Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya karşı yaptırım kararı alması ve bir dizi ekonomik yaptırım uygulama yolunu tercih etmesi kabul edilemez. Bağımsızlılığımızdan ödün vermeyen duruşumuzu devam ettirmeliyiz. Hızlıca yapısal reformlara yönelmeliyiz.”

İZİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Huriye Serter: “Yaptırım kararı kesinlikle kabul edilemez. Doların yükselerek 5 lirayı bulması, birçok zam haberiyle karşılaştığımız bu süreçte biz iş insanları olarak ekonomik anlamda pek çok zorluğu bir arada yaşamaktayız. Ülke ekonomisinde daha iyi şartların gündeme gelmesini beklerken karşılaştığımız tablo maalesef çok iç açıcı değil. İhracat hedeflerini yükselten bir ekonomi politikası için gerekli adımlar atılmalı.”

MÜSİAD İzmir Şube Başkanı Ümit Ülkü: “ABD’nin yaptırım kararını diplomasinin iflası. Türkiye’nin hukuk sistemini saygısızca müdahale niteliği taşıyan bu karar, özgürlükler ülkesi olduğunu sıkça dile getiren ABD’nin söylem ve uygulamaları arasındaki tezatlığın kanıtıdır. Türkiye aleyhinde sürekli yeni senaryoların oluşturma gayretleri her zaman olduğu gibi yine hüsranla sonuçlanacak.”

EGSD Yönetim Kurulu Başkanı Atınç Abay: “Amerika’nın aldığı yaptırım kararı ve akabinde doların 5 liraya olmasıyla iş dünyası olarak zorlu bir sürecin içine girmiş bulunmaktayız. Bir ülkenin gelişimi ancak üretim ve ihracatla mümkün olduğu düşüncesinden yola çıkarak siyasilerin biz iş insanlarının yanında olmasını ve üretim akışını sağlama noktasında desteğini bekliyoruz.”

TÜGİAD Ege Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Can Yavaş: “Amerika’nın yaptırım kararıyla birlikte uluslararası pazarda birçok iş insanını olumsuz yönde etkileyecek bir sürece hazırlıklı olmamız gerekebilir. Gerek ekonomik gerek hukuki konularda uluslararası arenada Türkiye’nin imajına zarar verecek unsurların ortadan kaldırılması ve iş dünyasının talep ettiği ekonomik reformların hayata geçirilmesi en büyük temennimiz. ABD’nin hukuksuz bir şekilde aldığı yaptırım kararını da doğru bulmadığımızı söylemeliyiz.”

EGİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Av. Nilhan Antitoros: “ABD’nin hukuki zeminden ayrılarak Türkiye hükümetinden talep etmiş olduğu yargıya müdahale ve iade talebi kabul edilebilir değil. Ükemizin yurtdışında yargı bağımsızlığı konusunda itibarının son dönemlerde düşmüş olması da bu tarz hukuk dışı taleplerin de önünü açmaktadır. ABD’nin bu tutumuna karşı durmak ne kadar doğru bir tutumsa, özellikle yargı bağımsızlığı konusunda ülkemizin de atması gereken adımlar olduğu da aşikar”

KESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Meriç: “Uluslararası arenada etkin devletler arasında yer alan Amerika’nın yine uluslararası arenada söz sahibi olan Türkiye’ye bu tarz bir yaptırım içinde olması kabul edilemez. Yaşanan siyasi gerginliklerin ekonomiye bu denli etki etmesi öncelikle biz iş insanlarını zor durumda bırakmaktadır. Siyasi gerginliklere sebep olacak olaylar karşısında haklı duruşumuzu sergileyeceğimize inanıyoruz.”

EGEV Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Susam: “Ülkemizin bu süreçte tehditlere boyun eğmeden ABD’nin yaptırım kararlarını boşa çıkarması gerekmektedir. Kararları ortadan kaldırma adına diplomatik girişimlerin artmasını bekliyor, özellikle yapısal reformların yanında yargı bağımsızlığımızın altını kalın çizgilerle çekecek yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini de ifade ediyoruz.”

Özel Güvenlik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Gökhan Arıkan: “Mahkeme süreci devam eden bir kişinin serbest bırakılmasını hükümetten talep etmek, bu yerine getirilmediğinde bir dizi yaptırım kararı almanın ne hukuki ne de ahlaki yanı vardır. Olası F35 teslimini engellemenin de bulunması Türkiye’nin güvenliği için gerekli donanımın önüne engel koymak demektir ve bu kabul edilemez. ABD’yi hızlıca hukuki zemine davet ediyor, bu süreçte hükümetimizin yanındayız.”

EGOD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Akkalay: ABD’nin almış aldığı yaptırım kararının kabul edilebilir yanı yok. Ekonomik olarak bizi zor duruma düşürecek farklı yaptırım enstrümanlarını da devreye sokacak gibi görünen ABD’nin bu hatalı tutumundan dönmesi gerektiği de mutlaka dile getirilmeli. Yargı bağımsızlığını temel alan yapısal reformlarla bu bağımsızlığı güçlendirmemiz de şart.”

Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat: “Hukuki altyapısı olmayan ve tamamen gerçeklikten uzak bu karar neticesinde tamiri zor yıkımlar meydana gelecektir. İki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin hayati önem taşıdığı bugünlerde, taraflara karşılıklı ticari ilişkilerin önemini bir kez daha hatırlatıyor, siyasi ilişkilerdeki gerilimlerin ticari iş birliklerini sekteye uğratmaması gerektiğini vurguluyoruz.”

Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mehmet Ulusoy: İşine gelmeyen her durumda ülke ayırt etmeksizin yaptırım uygulamaya kalkışan ABD, Türkiye’nin hiçbir zaman tehditlere boyun eğmeyeceğinin farkına ne zaman varacaktır merak ediyoruz. Bu millet dış güçlerin yaptırımlarına ve oyunlarına boyun eğecek bir millet değildir.”

Balkan ve Türk İş Dünyası Derneği (BATÜDER) Başkanı Akın Kazançoğlu: “Kararın iki ülkenin ekonomik ve ticari ilişkilerine de olumsuz yansımaları olacağını düşünüyoruz. Ancak şu kesin, alınan bu karar hiçbir şekilde Türkiye’yi etkilemez. Çünkü Türkiye hiçbir şekilde yaptırımlara boyun eğmez. Bu karar aksine ABD’ye zarar verir.”