Sonunda istifa...

NEVSAL ELEVLİ LONDRA - İngiltere’de iki gündür süren siyasi deprem dün sona erdi. Art arda gelen istifalar sonrası bir basın toplantısı düzenleyen İngiltere Başbakanı Boris Johnson, başbakanlıktan ve parti liderliğinden istifa ettiğini açıkladı. Johnson, “Yeni lider görevine başlayana kadar, görevimde devam edeceğim” dedi.

Johnson, hükümetinin yaptıklarından gurur duyduğunu ifade ederek, ülkesinin batıya Rusya-Ukrayna savaşında Rus lider Vladimir Putin’in saldırganlığına karşı liderlik ettiğini belirtti. Johnson, pandemide ülkesini temsil edişi ve en hızlı aşı tedarikini sağlamaları konusunda da gururlu olduğunu aktardı. Johnson, geçen haftalar boyunca çalışma arkadaşlarını ikna etmeye çalıştığını belirtirken, “Dünyanın en güzel işini bıraktığım için çok üzgünüm” ifadesini kullandı.

Johnson partisine ve yoğun istifa çağrılarına sitem ederken, “Gördüğümüz gibi, sürü içgüdüsü güçlüdür” dedi. Johnson, istifa çağrılarına rağmen görevine devam etmekteki ısrarcı tavrına da açıklık getirerek, bunun bir “yükümlülük” olduğunu söyledi. Johnson açıklama yaparken, eşi ve küçük çocuğunun da onları izlemesi dikkat çekti.

 ‘Kimse vazgeçilmez değil’

“Siyasette kimse vazgeçilmez değildir” diyen Johnson’ın sabah saatlerinde görevi bırakmadan önce Kraliçe 2. Elizabeth’i telefonla aradığı belirtildi. Ana muhalefetteki İşçi Partisi lideri Keir Starmer Johnson’ın bırakma kararının “ülke için iyi haber” olduğunu söyledi.

Bununla birlikte Johnson’ın başbakanlığı sonbahara kadar sürdürüp sürdüremeyeceği tartışılıyor. Muhafazakar Parti milletvekilleri, geçici başbakan konumuyla hareket edeceği güvencesi karşılığında Johnson’ın sonbahara kadar görevde kalabileceğini dile getiriyor. 

İstifa öncesi ne oldu?

İngiliz basınına göre kabine bakanları, önceki akşam Johnson’ın istifa etmesi için Başbakanlık Ofisi’nde toplandı. 

Johnson’a gitmesi için baskı yapanlar arasında yeni Maliye Bakanı Nadhim Zahawi, İçişleri Bakanı Priti Patel, Ulaştırma Bakanı Grant Shapps, Çalışma Bakanı Kwasi Kwarteng, Galler Bakanı Simon Hart, Kuzey İrlanda Bakanı Brandon Lewis, Uluslararası Ticaret Bakanı Anne-Marie Trevelyan yer aldı.

Tüm bu baskıya karşın yine istifa etmeyince, Johnson’ın “Donald Trump gibi” hareket ettiği yorumları yapılmaya başladı. Johnson ertesi gün istifasını açıkladı.

İstifaya götüren olaylar:

Kovid partileri skandalı: Pandemide halk yasaklar nedeniyle evde otururken, başbakanlıkta yapılan partiler ortaya çıktı. Johnson önce reddetti, sonra özür diledi ve para cezasına çarptırıldı.

Dominic Cummings: Johnson’ın eski danışmanı Dominic Cummings, onu defalarca kontrolü kaybetmekle suçladı.

Pincher skandalı: Hakkında taciz haberleri ortaya çıkan Muhafazakar vekil Chris Pincher’ın durumundan Johnson’ın da haberdar olduğu ortaya çıkınca, bu, bardağı taşıran son damla oldu.

Rusya: Ondan hoşlanmıyoruz

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın istifa kararına Rus yetkililerden de tepki geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Johnson’la ilgili “Bizden hoşlanmıyor, biz de ondan hoşlanmıyoruz” dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova da Johnson’ın istifasının Batı’nın düşüşünün bir semptomu olduğunu söyleyerek “Bu hikâyenin ana fikri Rusya’yı yok etmeye kalkmayın” dedi.

Liderlik yarışı

Johnson’ın parti liderliğinden istifası sonrasında Ekim ayındaki parti konferansına kadar Muhafazakar Parti’de liderlik yarışı olması bekleniyor. BBC’nin derlediği listeye göre öne çıkan adaylar şu şekilde:

* Eski maliye bakanı Rishi Sunak

* Dışişleri Bakanı Liz Truss

* Eski sağlık bakanı Sajid Javid

* Eski devlet bakanı Michael Gove

* Maliye Bakanı Nadhim Zahawi

* Eski dışişleri bakanı Jeremy Hunt

Johnson kimdir?

Boris Johnson, öldürülen Osmanlı İmparatorluğu’nun son Dahiliye Nazırı Ali Kemal’in torunu Stanley Johnson’ın oğlu. Eski gazeteci olan Johnson, 1988’de yalan bir ifadeyi kullanması sebebiyle “The Times”taki görevinden atılmıştı. Johnson’ın siyasi kariyeri 2001’de milletvekili seçilmesiyle başladı. İki dönem Londra belediye başkanlığı yapan Johnson, 2016’daki Brexit referandumunda İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması için kampanya yürüttü. Theresa May hükümetinde dışişleri bakanı olan Johnson, May sonrası parti liderliğini kazandı, başbakan oldu.