25.06.2024 - 13:28 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
Yeni Kaledonya'da oy kullanma hakkı şu anda yerli Kanaklar ve 1998'den önce Fransa'dan gelenlerle sınırlı. Planlanan yasa değişikliği, en az 10 yıldır Yeni Kaledonya'da bulunanlar da dahil olmak üzere daha fazla Fransız vatandaşının oy kullanabilmesini sağlamayı öngörüyor.
Birçok Kanak siyasi güçlerinin azalacağından endişe ediyor ve gelecekte bir bağımsızlık referandumu yapmanın daha zor hale geleceğinden korkuyor.
Mayıs ayında mağazaların yağmalandığı ve kamu binalarının kundaklandığı olaylar sırasında Fransa Başbakanı Gabriel Attal olağanüstü hal ilan etti. Bu Yeni Kaledonya'nın 1980'lerden bu yana yaşadığı en büyük iç çatışma. Fransa Yeni Kaledonya'yı 1853'te sömürgeleştirdi ve 1946'da Kanaklara haklar tanıyarak burayı denizaşırı bir bölge haline getirdi.
Fransa ile Yeni Kaledonya arasındaki 1998 tarihli Noumea Anlaşması'nda Paris bölgeye daha fazla siyasi özerklik verme ve seçmen listesini o dönemdeki yerleşik halkla sınırlı tutma sözü vermişti. Yani 1998'den bu yana bölgedeki seçmen listeleri güncellenmedi. Bu da adaya yeni yerleşenlerin oy kullanamaması anlamına geliyor. O tarihten bu yana adaya 40 binden fazla Fransızın yerleştiği tahmin ediliyor. Yerli halk, adaya sonradan yerleşenlerin oy kullanmasının Fransa yanlısı politikalara destek sağlayacağını savunuyor.
Fransa'nın Güney Pasifik'te bulunan denizaşırı toprağı Yeni Kaledonya'da gözaltına alınan bağımsızlık yanlısı bir lider hakkında, geçtiğimiz ay yaşanan şiddetli çatışmalarla ilgili "organize suç" kararı verildi. AFP haber ajansına konuşan Wanabo'nun avukatı Thomas Gruet, "Müvekkilim kendisini burada bulacağını hiç düşünmemişti. Son derece şaşırmış durumda. Kendi gözünde o sadece bir aktivist" dedi.
Karar sonrası ülkedeki tansiyon tekrar yükselişe geçti. Protestocular, bölgede bir polis karakolunu ve çok sayıda aracı yaktı. Mayıs ayından beri bölgede birçok insan yaşamını yitirdi 1500'den fazla insan ise tutuklandı. Fransa'nın kontrolündeki ada son günlerde Fransız yetkililer tarafından sık sık dile getirildi ve bölgedeki kontrolün sağlanması istenildi. Yeni Kaledonya Paris'ten yaklaşık 17.000 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
Bölgedeki Fransız savcılar dün gece çıkan olaylarda yine bir kişinin öldüğünü ve çok sayıda kişinin yaralandığını ifade etti. Fransız hükümeti çıkan olaylar nedeniyle Yeni Kaledonya'ya 3.000'den fazla asker ve polis göndererek karşılık verdi.