Aylardır dünya manşetlerine taşınmayan donmuş savaşta, Rusya'nın tüylerini diken diken F-16 hamlesinden günler sonra Ukrayna büyük bir sürprize imza attı. 1000 kilometreyi aşan cephe hattında neredeyse iki yıldır Rus mevzilerini yarmayı başaramayan Ukrayna ordusu, hedef değiştirip doğrudan Rusya topraklarına saldırıya geçti.
Avrupa ülkelerinin gönderdiği F-16'ların Ukrayna topraklarında havalanmasından bir hafta sonra gerçekleşen saldırının adresi, doğudaki sınırda yer alan Kursk'tu.
Ukraynalılar 30'uncu ayı dolmak üzere olan savaşta defalarca Rus topraklarını hedef aldı, hatta binlerce kilometre uzaklıktaki St. Petersburg ya da Rusya'nın iç bölgelerindeki askeri üsler bile kamikaze silahlı insansız hava araçlarıyla vuruldu.
Ancak birliklerin Ukrayna'nın kuzey doğusundan Rusya sınırını geçmesi ve Kursk şehrine doğru saldırması Ruslar için kelimenin tam anlamıyla şoke ediciydi. Sınıra 10 kilometre mesafedeki Sudzha kasabası yakınlarından sınırı aşan binlerce Ukrayna askerine, tanklar ve zırhlı muharebe araçları destek verdi.
Moskova hemen Ukrayna birliklerinin durdurulduğunu ve 100 askerin öldürüldüğünü duyurdu. Ancak beklendiği gibi cephedeki gerçek Kremlin'e sunulan tablo gibi değildi.
Rusya lideri Vladimir Putin Kiev yönetiminin Kursk'ta büyük bir provokasyona giriştiğini savundu, öfkesini gizlemeyen Moskova Ukraynalılara sert bir karşılık verileceğini ilan etti.
Sınır bölgesinde olağanüstü hal ilan edilirken, baskından altı gün sonra bu kez daha güneydeki Belgorod bölgesinde binlerce kişi için tahliye kararları verildi. Ukraynalıların ilerleyişini durdurmakta zorlanan Moskova, şu ana yalnızca Kursk bölgesinden 76 binden fazla kişiyi tahliye etti. Kursk’taki bazı kişiler tahliye edilerek trenlerle Moskova’ya gönderildi.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy askerlerin Rusya'nın batısındaki Kursk bölgesinde sınır ötesi bir operasyon yürüttüğünü ilk kez doğrularken, Rus ordusu da Ukrayna birliklerinin ülke topraklarının yaklaşık 30 kilometre içerisine girdiğini kabul etti.
Ukrayna askerleri halihazırda Rusya-Ukrayna sınırına 25 ve 30 kilometre uzaklıktaki Tolpino ve Obshchy Kolodez köylerinin yakınında. Ukrayna 24 Şubat 2022’de başlayan Rus işgalinden bu yana ilk defa Rusya'nın bu kadar içerisine girebilmiş durumda.
Ukrayna medyası, esir alınan onlarca Rus askerini gösteren video kayıtlarını yayınlıyor. Görüntüler doğrulanırsa, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Rusya topraklarında esir alınan ilk Rus askerleri kayda alınmış olacak.
İngiliz The Economist dergisi, Rus ordusunun mevcut tabloda Ukraynalıların beklediği kadar askeri Kursk bölgesine nakletmediğini bildirdi.
Dergi, Ukrayna ordusunun saldırı öncesinde Rusların Donbas ya da Harkov çevresindeki birlikleri Kursk'a çekmesini beklediğini ancak yalnızca Harkov etrafındaki Rus askerlerinin ayrıldığını yazdı.
İngiliz The Times gazetesi ise, bugünkü sayısında Ukraynalıların sınır ötesi saldırının ardından şiddetli bir füze misillemesine karşı hazırlık yaptığını yazdı. Adını vermeden Times'a konuşan bir Ukraynalı yetkili, Kiev'deki parlamento binası ve diğer hükümet binalarının Ruslar tarafından hedef alınabileceğini söyledi.
Ukraynalıların elinde halihazırda Amerikan Patriot'lar dahil Batılı ülkelerin ürettiği çok sayıda hava savunma sistemi bulunuyor.
Diğer yandan, yandan Rusya'nın işgali altındaki Zaporijya'daki Avrupa'nın en büyük nükleer santralinde hafta sonu dumanlar yükselmesi dünyada şok etkisine neden oldu.
İşgal valisi Yevgeniy Balitskiy, Zaporijya Nükleer Santrali’nde yangın çıktığını ancak radyasyon sızıntısı tespit etmediklerini söyledi.
Rus işgalciler yangından Ukrayna ordusunun saldırılarını sorumlu tutarken, TASS haber ajansı ana yangının Pazartesi günü erken saatlerde söndürüldüğünü bildirdi. TASS, Ukrayna'ya ait bir kamikaze silahlı insansız hava aracının Zaporijya Nükleer Santrali'ndeki soğutma kulesine saldırdığını da ekledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise yangını Rusya'nın başlattığını söylüyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da santraldeki denetçilerinin santralin kuzeyinden koyu dumanların yükseldiğini doğruladıklarını ancak herhangi bir sızıntıdan söz etmediklerini duyurdu.
Tesis, 2022 yılından bu yana Rus birlikleri ve yetkililerinin kontrolü altında. İki yıldan fazla bir süredir elektrik üretmiyor ve altı reaktörün tamamı Nisan ayından bu yana kapalı durumda.
Moskova, 24 Şubat sabahı dünyanın kaderini değiştiren işgal başladığında birkaç gün içinde Kiev'de bir kukla yönetimi işbaşına getirmeyi hedefliyordu. Ancak Vladimir Putin ve ekibinin planları hızla bozguna uğradı, Rus işgal birlikleri bir ay sonra Kiev çevresinden çekilmek zorunda kaldı. 2022 yaz mevsiminin başında Rus ilerleyişini durduran Ukraynalılar, yaz sonunda Kremlin'i afallatan bir karşı taarruza imza attı. Kırım'ın hemen kuzeyindeki Herson'da karşı taarruz beklenirken Ukrayna ordusu birkaç gün içinde Harkov çevresini işgalcilerden temizledi. Herson ise Putin için fazlasıyla acı verici bir karar anlamına geliyordu, kapana kısılan binlerce Rus askeri için geri çekilme emri verdi ve Ruslar Herson'u kaybetti.
Rus muhalif basınında hafta sonu yer alan haberlerde, ismi açıklanmayan yetkililer Putin’i Eylül 2022'de Rus ordusunun Herson’dan çekilmek zorunda kalmasından bu yana bu kadar sinirli görmediklerini söylüyor. Rusya hiç beklemediği bir darbe alırken sınır ötesi saldırı Batı medyasında “Ukrayna Putin’i rezil etti” başlıklarıyla sunuldu.
Ukrayna'yı destekleyen ABD'nin başını çektiği Batı Bloku, Rus işgaline karşı ilk aylarda Ukrayna'ya Javelin gibi tanksavar silahları sevk etti. Amerikan HIMARS füzelerinin cepheye taşınmasıyla savaşın kaderi değişti, Rusya lideri Vladimir Putin'in Ukrayna şehirlerini füze yağmuruna tutması ise Patriot ve diğer hava savunma sistemlerinin Doğu Avrupa ülkesine gönderilmesinin önünü açtı.
ABD üretimi Abrams ve Alman Leopard tankları Ukrayna'nın ikinci karşı taarruzundan önce cepheye ulaştırıldı ancak 2023 yazında Ruslar 1000 kilometrelik cephe hattında geri adım atmadı.
NATO ülkeleri tarafından F-16 jetlerinin Ukrayna'ya resmen sevk edilmesi ise, yaklaşık 900 gündür devam eden savaşta bir dönüm noktası anlamına geliyor. Belçika, Danimarka, Hollanda ve Norveç, Ukrayna'ya 80'e yakın F-16 sağlama sözü verdi. Ancak jetlerin tamamının teslim edilmesi yıllar sürecek.