Raşid Dostum zorda

Afganistan’da Devlet Başkanı Hamid Karzai yönetimi, kuzeydeki Deşti Leili bölgesinde 1000-2000 arası Taliban savaş esirinin 2001’de öldürülüp atıldığı iddia edilen toplu mezarın, yağmaya karşı korunması için NATO’dan yardım istedi. Bölge, mezar soyguncuları, hırsızların yoğun olduğu bir yer ve bu yüzden uzun zamandan beri yasak bölge ilan edilmiş durumda.
Ancak insan hakları savunucusu kuruluşlar, toplu mezar bölgesinde iki tanesinin eni 15 m, boyu 30 m ve derinliği 3 m’yi bulan, toplam 5 çukur kazıldığını ve içlerinin boşaltıldığını iddia ediyor. Taliban esirlerinin öldürülmesi ve mezarlarının soyulmasıyla ilgili iddialarda halen Türkiye’de bulunan Özbek General Raşid Dostum’un adından da sık sık söz ediliyor.
İddialara göre, Kasım 2001’de Leili Çölü’nde Amerikan özel birliklerinin desteklediği Dostum kuvvetleriyle, Taliban arasında şiddetli çatışmalar meydana geldi ve 2000 kadar Taliban esir alındı. Viski ve müziği yasakladığı için Taliban’dan nefret eden Dostum, esir aldığı Taliban militanlarını hava almaması için sıkı sıkıya kapatılan konteynerlere koydu ve boğularak ölmelerine neden oldu. Dostum’un askerleri, konteynerlerin bazılarını da makineli tüfekle taradıktan sonra ateşe verdi. Öldürülen Talibanlar bir çukura gömüldü. Bir yıl sonra katliam söylentisi yayılırken, ABD hükümeti öldürülen Taliban militanının yalnızca birkaç düzine düzeyinde olduğunu açıkladı.
2002’de bir çukurdan 15 ceset çıkarılmış, otopside 3’ünün ölüm nedeni boğulma olarak belirlenmişti. “Times” gazetesi, İngiliz Dışişleri Bakanlığı’nın 23 Kasım 2002 tarihli istihbarat raporunda öldürülen Taliban militanı sayısının 2000 olarak yer aldığını yazdı.

Talan edildi
Mezar açma ve inceleme konularında uzman Amerikalı Dr. Nathaniel Raymond, toplu mezarın içindekilerin boşaltılması konusunda yaptığı açıklamada, “Mezarın talan edildiğini gösteren kanıtlar var. Ne kadarının kaldığını bilmiyoruz. Afgan hükümeti, uluslararası topluluk ve özellikle de ABD’nin bu işte sorumluluğu bulunuyor. Bu güçler Abdül Raşid Dostum’un uluslararası yasalarla oynamasına dur demeliler” diye konuştu.
Afgan İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Ferid Mutakhail de, mezarların boşaltılmasının 4 veya 5 aydan beri sürdüğünü söyledi. Mutakhail, “Kemikleri Pule Surkh Irmağı’na atmışlar” dedi. Hükümet Sözcüsü Humayun Hamidzade, “NATO’nun bölgeyi koruması için görüşmeler yapıyoruz” açıklamasını yaptı.

Dışişleri’nin davetlisi
“Times”, katliam emrini vermekle suçlanan ve bu yılın ilk aylarına kadar Afganistan’ın Genelkurmay Başkanı olan Raşid Dostum hakkında şubat ayında tutuklama emri çıkarıldığını hatırlattı. Raşid Dostum’un Türkiye’de sürgünde olduğu yönündeki haberlere de değinen gazete, Dostum’un Türkiye hükümetiyle uzun süredir bağları olduğuna dikkat çekti. Raşid Dostum’un partisinin başkan yardımcısı Azizullah Kargar, “Dostum sürgünde” iddiasını reddederek, “General Dostum, Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nca resmen davet edilmiştir. Kendisi bazı Türk yetkililerle görüşmek ve Türkiye’deki ailesini görmek için bu ülkeye gitmiştir. General Dostum, Türkiye’de sağlık kontrolünden geçmiştir ve çok kısa süre içinde Afganistan’a dönecektir” dedi.

Bir toplu mezar üzerinde yürüyen Afganlar. Ülkede hiçbiri açılmayan 84 toplu mezar var.