Ölümüne kaçış!
17.08.2021 - 07:00 | Son Güncellenme:
Taliban’dan kaçmak için her yolu deneyen Afganların bir kargo uçağına sarılarak ülkeden çıkmaya çalıştığı görüntüler yürekleri sızlattı. Havaalanında yaşanan kaosta en az 10 kişi yaşamını yitirdi, uçağa tutunanlar ise yüzlerce metreden aşağı düşerek hayatını kaybetti
DIŞ HABERLER SERVİSİ - Taliban’ın Afganistan’ın başkenti Kabil’e girmesinin, başkanlık sarayı ve kamu binalarının kontrolünü ele geçirmesinin ardından kentte panik havası sürüyor. Özellikle Kabil Hamid Karzai Havalimanı’nda yaşananlar, Afgan halkının çaresizliğini gözler önüne serdi.
Yüzlerce Afganın C-17 model Amerikan kargo uçağına binebilmek için harekete geçmiş olan uçağa tırmandığı görüntüler dünyayı şaşkına çevirdi. Ortaya çıkan videoda, büyük bir kalabalık pistte uçağın etrafında koşarken, bazı kişiler ise uçağın yan tarafındaki kısımlara oturuyor. Uçağın iniş takımlarına da tutunan bu kişilerin bazılarının uçak havalandıktan sonra yüzlerce metre yüksekten aşağı düştükleri görülüyor. Bu kişilerin cesetleri daha sonra havalimanına yakın binaların çatılarında bulundu.
Afganistan’da ülkeden ayrılmak isteyen binlerce sivilin akın ettiği ve ABD askerlerinin havaya ateş açtığı Kabil Havalimanı’nda en az 10 kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybedenlerin bazılarının izdiham nedeniyle bazılarının ise ABD askerlerinin açtığı ateş sonucu öldüğü ifade edildi. Ortaya çıkan videoların ardından Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard “Yabancı hükümetler, Taliban’ın hedefi olabilecek herkese, Afganistan dışına güvenli bir çıkış yolu sağlamak için gerekli tüm adımları atmalıdır” açıklamasında bulundu.
Taliban: Eve dönün
Yaşanan kaosun ardından havalimanı dışına çıkmak zorunda kalan binlerce Afganın yeniden içeri girmesine Taliban üyeleri tarafından izin verilmedi. Taliban halktan evlerine dönmesini istedi uçuş yapılmayacağını açıkladı. Kara yoluyla diğer vilayetlere gitmek isteyenlerin de araç bulmakta çok zorlandığı, taşıma ücretlerinin iki katına çıktığı ifade ediliyor. ABD Büyükelçiliği “Lütfen haber verene kadar havalimanına gitmeyin” açıklaması yaptı. Afganların havalimanına akını dün de devam etti. Binlerce kişinin havalimanına girmeye çalıştığını gösteren görüntüler ortaya çıktı.
Öte yandan ABD Büyükelçiği’nde gerçekleştirilen tahliye işlemi tamamlandı. Büyükelçilikte asılı olan Amerikan bayrağı indirildi. ABD yönetimi, havalimanındaki hava trafik kontrolünü de ele aldığını açıkladı. Tahliye işleminin sadece birkaç gün içinde değil, sonraki günlerde de devam edeceği belirtilen açıklamada, ABD’ye destek olan 2 bin civarında Afgan’ın da ülkeden çıkarılacağına işaret edildi.
‘Türk askeriyle çalışıyoruz’
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby ise Kabil Havalimanı’nın temizlenmesi ve güvenliğin yeniden sağlanması noktasında Türk askerleri ve diğer uluslararası ortaklarla birlikte çalıştıklarını söyledi.
‘İslam Emirliği’ kuruluyor
Taliban’ın Afganistan’da açık İslam hükümeti kurmak için müzakereler yürüttüğü belirtildi. Associated Press’in Taliban’ın Katar Sözcüsü Süheyl Şahin’e dayandırdığı haberine göre Taliban, tüm ilgili tarafların yer aldığı ‘açık İslam hükümeti’ kurmak için müzakereler yürütüyor. CNN’e demeç veren Şahin, yeni hükümete sadece Taliban üyelerinin girmeyeceğini kaydederek “Önceki hükümetteki üyelerin yeni hükümette yer alıp almayacağını söylemek için henüz erken. Taliban, hükümette bazı bilinen yetkililerin de yer almasını istiyor” dedi. Şahin, silah bırakan ve Taliban’a katılan tüm asker ve polislerin affedileceğini ve güvenliklerinin sağlanacağını ekledi.
Bir seferde 640 kişi tahliye edildi!
ABD’nin kaos yaşanan Kabil Havalimanı’ndan düzenlediği kurtarma operasyonları dün devam ederken, C-17 tipi kargo uçağının pilotlarının inisiyatif alarak fazladan yolcu aldığı ve 640 kişiyi ülke dışına çıkardığı öğrenildi. Wall Street Journal ve Forbes’da yer alan haberlere göre, uçak pilotları içeride yaklaşık 800 kişi olduğunu tahmin etti. Kule ile yaşanan görüşmede, kulenin ‘umarım kalkabilirsiniz’ dediği duyuluyor. Uçak normal şartlarda ekipmanlarıyla birlikte 134 asker taşıyordu. Pilotların içeri zorla giren kişileri dışarı atmak yerine bu şekilde kalkış yapmayı tercih ettikleri öğrenildi. Uçağın bu ağırlıkla kalkış yapması büyük bir başarı olarak değerlendirilirken, Katar’a giden uçağın içinden çekilen fotoğraflar Defense One sitesi tarafından Twitter’da paylaşıldı.
İşte Taliban’ın ülkeyi ne kadar kısa sürede ele geçirdiğinin zaman çizelgesi:
14 Nisan: ABD Başkanı Joe Biden, Amerikan birliklerinin Afganistan’da çekileceğini ve çekilmenin 11 Eylül’de tamamlanacağını açıkladı.
4 Mayıs: Taliban Helmand bölgesinde geniş bir harekat başlattı.
22 Haziran: Taliban geleneksel olarak güçsüz olduğu Kuzey bölgelerine yönelik harekat başlattı.
2 Temmuz: ABD Bagram Hava Üssü’nü terk etti.
8 Temmuz: Biden, Afganistan’ın 300 bin kişilik iyi ekipmanlı bir ordusu olduğunu söyleyerek, “Taliban’ın tüm ülkeyi ele geçirmesinin küçük bir ihtimal olduğunu” söyledi.
6 Ağustos: Taliban ilk kez bir vilayet merkezini ele geçirdi.
13 Ağustos: Kandahar ve Herat’ın da dahil olduğu dört vilayet merkezi Taliban’a geçti.
14 Ağustos: Taliban, direnişin en önemli şehri Mezar-ı Şerif’i çatışma yaşanmadan aldı.
15 Ağustos: Taliban Celalabad’ı aldı ve başkent Kabil’e girdi.
Amerikan istihbaratı sınıfta kaldı!
23 Haziran: ABD istihbarat raporu, Taliban’ın 6 ayda ülkeyi alabileceği şeklinde güncellendi.
11 Ağustos: Rapor, Taliban’ın 1 ila 2 ayda ülkeyi alabileceği şeklinde güncellendi.
14 Ağustos: Rapor, Taliban’ın 3 gün ila 1 hafta içinde ülkeyi alabileceği şeklinde güncellendi.
15 Ağustos: Taliban tüm Afganistan’da kontrolü sağladı.
1975-2021 karşılaştırması
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD’nin Vietnam’dan çıkışını özetleyen ve tarihe ‘son helikopter’ ifadesiyle kazınan fotoğraf ile önceki gün yaşananları benzeştirmese de, çoğu kişi aynı görüşte değil. 1975 yılında Saygon’dan kurtarılan ABD diplomatları ve Vietnamlılar ile dün uçağa binmeye çalışan Afganların görüntüleri sosyal medyada karşılaştırılıyor.
Taliban zaferi ‘satın aldı’
Washington Post (WP) gazetesi, Taliban’ın 2020 yılında Afgan bürokrat ve askerlere silah bırakmaları için rüşvet verdiğini öne sürdü. WP’ye konuşan kaynaklar, Afgan hükümet yetkililerinin Taliban’la yapılan bu işlemleri ‘ateşkes anlaşmaları’ olarak gösterdiğini ancak Taliban’ın para karşılığında silah bırakmayı önerdiğini belirtti. Afgan istihbaratından bir çalışanın anlattığına göre bazı Afgan bürokrat ve askerler sadece para talebinde bulunurken diğerleriyse Washington ile Taliban arasında yabancı birliklerin geri çekilmesini öngören bir anlaşmanın imzalanmasının ardından Taliban’la anlaştı.
