CANLI Savaşta bir ilk, Beyrut'un kalbi vuruldu! Orta Doğu için sırada ne var?

Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Şeyh Naim Kasım, bugün yerel saatle 12.00'de televizyonda konuşacak.

Konuşma, Lübnanlı grubun televizyonu El Menar'dan yayınlanacak.

27 Eylül Cuma akşamı öldürülen Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın yerine kimin geçeceği ya da cenaze töreninin ne zaman gerçekleşeceği belli değil.

Şeyh Naim Kasım'ın televizyon konuşması, Nasrallah suikastının ardından bir ilk niteliği taşıyor.

Gece yarısı ilk kez Lübnan'ın başkentinin merkezini hedef alan İsrail ordusu, sabah saatlerinde Hizbullah'ın kalesi Dâhiye semtine saldırdı.

Beyrut'un güneyindeki banliyöden dumanlar yükselirken, saldırıya dair İsrail ordusundan henüz bir açıklama yok.

İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, Tel Aviv yönetiminin Lübnan'da bir ateşkesi kabul etmeyeceğini söyledi.

Kamu yayıncısı KAN televizyonuna konuşan Katz, ateşkesin yalnızca Hizbullah güçlerinin Litani Nehri'nin kuzeyine çekilmesi ve silahsızlandırılması halinde kabul edileceğini belirtti.

İsrail'de yayımlanan Jerusalem Post gazetesinde 'Nasrallah'ın ölümünden sonra Lübnan ve Orta Doğu için sırada ne var?' başlığıyla bir analiz yer aldı.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın Beyrut'ta öldürülmesini değerlendiren analizin yazarı, tanıdık bir isim. Türkiye düşmanlığıyla bilinen Seth J. Frantzman, Nasrallah'ın ortadan kaldırılmasının Orta Doğu için önemli bir 'muhtemel' dönüm noktası olduğunu yazdı.

İran'ın Orta Doğu'daki vekil sisteminin patladığı yorumunu yapan Frantzman, artık sistemin içindeki havanın boşaltılabileceğini ve söndürülebileceğini savundu. İsrailli yazar, ancak farklı ülkelerdeki vekillerin güçlü olduğunu ve yakın zamanda sahneden çekilmek istemediklerini belirtti.

Mevcut tabloda Tahran ve bölgedeki vekillerinin gücünün azalmasında diğer ülkelerin çıkarları olduğunu dile getiren Seth J. Frantzman, İran'ın son yıllarda bölgedeki bölünmelerden faydalanıp kendisini yeniden konumlandırdığını ileri sürüp "Bu gerçekte ne anlama geliyor?" sorusunu sordu.

Jerusalem Post yazarına göre, Suudi Arabistan ve İran Çin'in ara buluculuğunda ilişkilerini normalleştirmek için anlaştı, bu Pekin yönetiminin iki ülke arasındaki barışı muhafaza etmekle ilgilendiği anlamına geliyor.

"Ek olarak, Türkiye İsrail'in Ankara'ya Tahran'dan daha büyük bir düşman olduğuna inanıyor" diyen Seth J. Frantzman, devamında Türkiye'nin bir NATO üyesi olduğunu belirtip Katar'ı da NATO dışı önemli bir müttefik olarak tanımladı.

Ankara ve Doha'nın Hamas'ı desteklediğini, son haftalarda İsrail'i alenen suçladığını dile getiren analiz, "Bu, ABD'nin bölgedeki kilit müttefikleri Hamas'ı destekliyor demek oluyor. En önemlisi ise, bölgede İran'a dair hiçbir değişiklik görmek istemiyorlar. Bilakis, İran'ın rolünü umursamıyorlar" cümlelerini kurdu.

Yazara göre, Hizbullah'ın zayıflamasından yana olabilecek diğer ülkeler de tartışmaya katılmaya veya hamle yapmaya istekli değil gibi görünüyorlar. Bu ülkelerin Ürdün, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri olduğunu kaydeden Seth J. Frantzman, atılmayan adımların İsrail'in çoğunlukla bölgede yalnız kalmasına neden olduğu yorumunu yaptı.

İsrail'in yalnızlığının 7 Ekim'de başlayan Gazze Savaşı'ndan bu yana arttığının altını çizen analiz, gelinen noktada Orta Doğu'nun istikrarı önemseyen ülkelerin adım atmasına şiddetle ihtiyaç duyduğunu savundu. Gazze'nin harabeye dönmesinden İran'ı sorumlu tutan Seth J. Frantzman, "Şimdi ülkelerin istikrarın arkasında durmasının tam zamanı, eğer bunu yapmazlarsa Nasrallah'ın ölümü boşa gidecek" dedi.

Lübnan'da Hizbullah'sız bir gelecek inşa etmenin şu an pek mümkün görünmediğini dile getiren analiz, İran'ın zamanın kendi tarafında olduğunu bildiğini belirtip "Tahran, Çin ve Rusya'nın Orta Doğu'daki Batı karşıtı güçlere destek vereceğini düşünüyor. Vekillerinin kayıplarını izlemek zorunda olsa bile, İran'ın yapması gereken tek şey beklemek" ifadesini kullandı.

Al Jazeera'nın tecrübeli muhabiri Zeina Khodr, 18 yıl sonra ilk kez Beyrut'un merkezinin vurulmasını 'İsrail için kırmızı çizgilerin olmadığı bir noktaya ulaştık' cümlesiyle değerlendirdi.

Kendisi de Beyrut'ta yaşayan muhabir Khodr, Kola saldırısını konum, hedef ve içerdiği mesajlar açısından kayda değer bulduğunu belirtip İsrail'in çok az kısıtlamayla hareket ettiği yorumunu yaptı.

Zeina Khodr, drone saldırısıyla hedef alınan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin 8 Ekim'den bu yana devam eden sınır çatışmasına hiçbir şekilde karışmadığını hatırlatıyor.

Al Jazeera muhabiri, gelinen noktayı Hizbullah veya onu destekleyen herkesin hedef olduğu, İsrail için hiçbir kırmızı çizginin olmadığı bir yer olarak tanımladı.

Fransa'nın mevcut çatışmanın gidişatını etkileyecek çok fazla nüfuzu olmadığını vurgulayan Zeina Khodr, Lübnan'da Biden yönetiminin Hizbullah'a karşı verilen savaşı desteklediği hissinin olduğunu belirtip İsrail'in daha önce dile getirdiği taleplerin ötesine geçtiğini aktardı.

Al Jazeera muhabirine göre, İsrail artık Hizbullah güçlerinin sınırdan çekilmesini sağlayacak 1701 sayılı BM kararının uygulanmasıyla ilgilenmiyor, daha fazlasını istiyor:

"Bu kararın ikinci bölümünü istiyor. Hizbullah'ın tamamen imha edilmesini istiyor."

Yaklaşık 2,5 milyon insanın yaşadığı şehir gece yarısı 01.00 sularında patlamayla sarsıldı. Hemen ardından gökyüzünü siyah bir duman bulutu kapladı.

Lübnan'ın başkenti Beyrut'un kalbi bir haftayı dolduran İsrail saldırılarında ilk kez vuruldu. Gazze Şeridi'ndeki vahşeti Lübnan'a taşıyan İsrail işgal ordusu, geride kalan günlerde Hizbullah'ın kalesi Dâhiye semtini hedef aldı.

Ancak Pazar gününü Pazartesiye bağlayan gece yüksek katlı bir bir apartman bloğu, İsrail tarafından bombalandı. Görgü tanıkları, Kola mahallesindeki binanın üst katının vurulduğunu ve bir delikten duman çıktığını aktardı.

Uluslararası haber ajansı AFP, Gazze Şeridi'nde savaşın başladığı 7 Ekim 2023'ten bu yana ilk kez Beyrut'un merkezinde bir mahallenin hedef alındığını hatırlatıyor.

SALDIRININ HEDEFİNDE FHKC VARDI

Lübnanlı bir güvenlik yetkilisi, İsrail'e ait silahlı insansız hava aracından ateşlenen füzenin Kola mahallesindeki yüksek katlı binada bir daireyi vurduğunu söyledi.

İsrail'in hedefinde, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin (FHKC) yöneticileri vardı. İngilizce kısaltması PFLP olan FHKC, İsrail saldırısında üç liderinin öldürüldüğünü açıkladı.

AFP muhabirleri, saldırıdan önce Pazar günü boyunca İsrail'e ait insansız hava araçlarının Beyrut semalarında uçtuğu bilgisini verdi.

Bir başka uluslararası haber ajansı AP'nin sabah gün ağarınca servis ettiği fotoğraflarda, saldırıdan birden fazla katın etkilendiği görüldü.

FRANSA DIŞİŞLERİ BAKANI BEYRUT'TAYDI

Saldırıdan birkaç saat önce Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot'un Lübnan Başbakanı Necib Mikati ile Beyrut'ta randevusu vardı. Fransız bakan, İsrail saldırılarının başlamasından bu yana Beyrut'u ziyaret eden en üst düzey diplomat.

HAMAS YÖNETİCİSİ DE ÖLDÜRÜLDÜ

İsrail jetleri ayrıca Hizbullah'ın kalesi Bekaa Vadisi ve Lübnan'ın güneyine de gece boyunca hava saldırıları düzenledi. Bekaa Vadisi'nde beş sivil savunma görevlisi yaşamını yitirdi.

Filistinli grup Hamas, Lübnan'ın güneyindeki Sur şehrinde liderlerinden Fetih Şerif Ebu el Emin ve aile üyelerinin İsrail tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Hamas, Emin'in evinin hava saldırısında hedef alındığı bilgisini verdi.

CAN KAYBI 1200'E YAKLAŞTI

Katliamda can kaybı 1200'ye yaklaştı, binlerce yaralı var. Lübnan Sağlık Bakanlığı, Pazar günü 105 kişinin öldüğünü açıkladı.

İsrail hava saldırılarının başladığı 23 Eylül Pazartesi, 1990 yılında biten Lübnan iç savaşından bu yana en ölümcül gün olarak kayıtlara geçti.

Savaşın sıçradığı Lübnan'da halihazırda 1 milyonu aşkın kişi evlerini terk etti ve başka yerlere kaçtı. Birleşmiş Milletler, Lübnan'dan Suriye'ye geçenlerin sayısının 50 bini aştığını söylüyor. 

İsrail ordusu, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın öldürüldüğü saldırıda, aralarında üst düzey isimlerin de bulunduğu 20 kişinin daha hayatını kaybettiğini iddia etti. Netanyahu “Daha işimiz bitmedi” açıklaması yaptı