16.12.2024 - 07:26 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Suriye'de hızlı gelişmeler durmuyor. İsrail'in Golan Tepeleri kararına sert tepkiler gelirken, yeni Suriye'nin nasıl şekilleneceği merak konusu. Gelişmeleri milliyet.com.tr canlı bloğundan takip edebilirsiniz.
CANLI AKTARIM
Suriye savaş gözlemcisi Pazartesi günü erken saatlerde İsrail saldırılarının Suriye'nin kıyı Tartus ve Lazkiye bölgesindeki askeri tesisleri hedef aldığını ve bunun on yıldan uzun süredir bölgedeki "en ağır saldırılar" olduğunu söyledi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, "İsrail savaş uçaklarının hava savunma birimleri ve 'karadan karaya füze depoları' da dahil olmak üzere bir dizi tesisi hedef alan saldırılar başlattığını" ve bunun '2012'den bu yana Suriye'nin kıyı bölgesindeki en ağır saldırılar" olduğunu söyledi.
SALDIRILAR TARSUS'TA DEPREM YARATTI
Times of İsrail'in haberine göre dün gece geç saatlerde Suriye kıyılarında kaydedilen bir sarsıntı, İbranice medyada, kıyı Tartus bölgesinde gerçekleştirildiği iddia edilen yoğun İsrail saldırılarına bağlandı.
İsrail Coğrafi Araştırmaları Sismoloji Departmanı tarafından dün gece saat 23:49'da 3,1 büyüklüğünde bir sarsıntı bildirildi. Depremin merkez üssü Banias şehrinin kıyılarından yaklaşık 28 kilometre uzaklıktaydı.
Depremin derinliği 32 kilometre olarak ölçüldü. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre, İsrail uçakları Pazar günü geç saatlerde Suriye'nin kıyı bölgesinde hava savunma birimlerini, "karadan karaya füze depolarını" ve diğer yerleri hedef alan yoğun saldırılar başlattı.
İsrailli Times of Israel ve İngiliz Daily Mail gazetesi görüntüleri son dakika olarak verirken Daily Mail "deprem bombası" başlığı attı.
Suudi Arabistan Pazar günü, İsrail'in işgal altındaki ve ilhak edilmiş Golan Tepeleri'nin nüfusunu iki katına çıkarma planını Suriye'nin "sabotajı" olarak niteleyerek kınadı.
Suudi Dışişleri Bakanlığı, bir hafta önce muhalif güçlerin Beşşar Esad'ı devirmesinden sonra "Suriye'de güvenliği ve istikrarı yeniden sağlama fırsatlarının devam eden sabotajının" bir parçası olarak adlandırdığı planı "kınıyor ve reddediyor" ifadelerini kullandı.
Bakanlık, "Krallık, uluslararası topluma bu İsrail ihlallerini kınama çağrısını yeniliyor ve Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğini vurguluyor. Golan, işgal altındaki bir Suriye Arap toprağıdır" diye eklendi.
Suudi Arabistan, İsrail'in bölgede başlattığı savaşın öncesinde ABD arabuluculuğuyla İsrail ile "normalleşme" sürecine giriyordu.
DİĞER ARAP ÜLKELERİ NE DEDİ?
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Tel Aviv hükümetinin Golan Tepeleri’nde yerleşim yerlerini genişletme kararını kınayarak bunun bölgede daha fazla gerginlik ve tırmanışa yol açacağını vurguladı.
BAE Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre İsrail’in kararı işgalin kalıcı hale getirildiği ve uluslararası hukukla yasaların ihlali anlamına geliyor.
Açıklamada "BAE, Suriye’nin birliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne verdiği önemi bir kez daha teyit etmektedir" denildi.
Katar Dışişleri Bakanlığı, uluslararası topluma, İsrail’in Suriye topraklarına yönelik saldırılarını durdurması ve uluslararası kararlara uyması için yasal sorumluluklarını yerine getirme çağrısı yaptı.
Son olarak Irak Dışişleri Bakanlığı da İsrail’in yerleşim yerlerini genişletme kararını kınadı. Irak, kararın uluslararası hukukun ve meşruiyet kararlarının açık bir ihlali olduğunu belirtti.
BBC, İsrail'in saldırısını izleyen Suriyeliler ile konuştu. BBC'nin "Şam'dan bir saatlik sürüş mesafesinde, Suriye'nin Hadar köyüne giden bir kırsal yolda, İsrail ordusuyla karşılaşıyoruz. İki askeri araç ve tam teçhizatlı birkaç asker, özgürlüğünü kutlayan bir ülkede yabancı bir otoritenin kendi kendine kurduğu kontrol noktasında görev yapıyor. Bizi içeri aldılar. Bu, İsrail'in Suriye topraklarına saldırısının kanıtı" ifadelerini kullandığı haberinde bölgedeki yerel halkla konuştu.
Haberde köy muhtarı Cevdet el Tavil'in İsrail'in 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri topraklarını işaret ettiği belirtilirken muhtar "Kimsenin topraklarımızı işgal etmesine izin vermiyoruz," dedi.
Suriye'nin eski cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın bu ayın başlarında devrilmesinden bu yana, İsrail Suriye genelindeki askeri hedeflere yüzlerce hava saldırısı düzenledi.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki İsrail yerleşimlerinin nüfusunu iki katına çıkarmak için yeni planını duyurdu ve bu hareketin Suriye'de açılan "yeni cephe" nedeniyle gerekli olduğunu söyledi.
İsrail, Pazar günü işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki nüfusunu iki katına çıkarmayı kabul etti.
"Golan'ı güçlendirmek, İsrail Devleti'ni güçlendiriyor ve bu şu anda özellikle önemli. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bir bildiride, "Onu tutmaya, çiçek açmasını sağlamaya ve yerleşmeye devam edeceğiz" dedi.
İsrail, 1967 Altı Gün Savaşı'nda Suriye'den stratejik platonun çoğunu ele geçirdi ve 1981'de ilhak etti.
Netanyahu'nun ofisi, hükümetin Golan'da demografik büyümeyi teşvik etmek için 40 milyon şekelden (11 milyon dolar) fazla bir planı oybirliğiyle onayladığını söyledi.
Netanyahu'nun planı hükümete "savaş ve Suriye'nin karşı karşıya olduğu yeni cephe ışığında ve Golan'ın nüfusunu iki katına çıkarma arzusuyla" sunduğunu söyledi.
İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, Al Arabiya'nın haberine göre "bir hafta önce Beşar Esad'ı deviren muhalif liderlerin ılımlı tavrına rağmen Suriye'den İsrail'e yönelik tehditlerin devam ettiğini söyledi."
Katz, ülkenin savunma bütçesini inceleyen yetkililere, "Ülkeye yönelik acil riskler ortadan kalkmadı ve Suriye'deki son gelişmeler, isyancı liderlerin iddia ettiği ılımlı imaja rağmen tehdidin gücünü artırıyor" dedi.
HERMON DAĞI'NIN SURİYE TARAFI
Suriye'nin fiili lideri asıl adı Ahmet el Şara olan Muhammed el Golani, Cumartesi günü İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırılarını meşrulaştırmak için sahte bahaneler kullandığını, ancak ülke yeniden inşaya odaklandığı için yeni çatışmalara girmekle ilgilenmediğini söyledi.
O zamandan beri İsrail, 1973 Arap-İsrail savaşından sonra oluşturulan Suriye içindeki silahsızlandırılmış bölgeye yerleşti. İsrail'in işgal ettiği bölgeye Şam'a bakan stratejik Hermon Dağı'nın (Şeyh Dağı) Suriye tarafı da dahil. İsrail, burada bir Suriye askeri karakolunu ele geçirdi.
İsrail, Suriye'nin stratejik silah stoklarına da yüzlerce saldırı düzenledi. İsrail Esad'ı iktidardan düşüren muhalif gruplar tarafından kullanılmasını önlemek için stratejik silahları ve askeri altyapıyı imha ettiğini söyledi.
Suudi Arabistan, BAE ve Ürdün de dahil olmak üzere birçok Arap ülkesi, İsrail'in Golan Tepeleri'nde bir tampon bölge ele geçirmesini kınadı. Golani, Suriye TV'nin web sitesinde yayınlanan bir röportajda "Yıllarca süren çatışma ve savaştan sonra Suriye'nin savaş yorgunu durumu yeni çatışmalara izin vermiyor. Bu aşamada öncelik, daha fazla yıkıma yol açabilecek anlaşmazlıklara çekilmek değil, yeniden yapılanma ve istikrardır," dedi.
Ayrıca diplomatik çözümlerin güvenlik ve istikrarı sağlamanın tek yolu olduğunu ve "hesaplanmamış askeri maceraların" istenmediğini söyledi.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanı (UAD) nezdinde açılan "soykırım" davasına müdahil olma kararı alan İrlanda'daki büyükelçiliklerini kapatacaklarını duyurdu.
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin, İsrail'in Dublin Büyükelçiliğini kapatma kararını eleştirirken, Tel Aviv'deki Büyükelçiliklerini kapatıp kapatmayacaklarıyla ilgili konuştu.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Britanya'nın terör örgütü kabul ettiği Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile "diplomatik temas" kurduklarını duyurdu. BBC'de yer alan habere göre, Lammy, Suriye'deki Baas rejimini deviren grupların başındaki HTŞ ile diplomatik temas kurduklarını ifade ederek, "İngiltere diplomatik temaslar kurabilir, bekleneceği üzere diplomatik temasımız var" dedi.
Lammy, Suriye'de kapsayıcı ve herkesi temsil eden bir hükümet görmek istediklerine de dikkati çekerek, "Kimyasal silahların kontrol altına alınmasını, kullanılmamasını ve şiddetin devam etmemesini istiyoruz" ifadesini kullandı.