İngiltere seçimlerinde tarihi sonuç, Gazze sürprizi! Başbakan Sunak kameralar önünde istifa etti

İran'da 14'üncü Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin ikinci turu için ülke genelinde 16 saat süren oy kullanma süreci resmen sona erdi.

İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, yerel saatle 08.00'de başlayan ve 18.00'de sona ermesi gerekirken üç defa uzatılan oy kullanma süresinin 24.00'te sona erdiğini duyurdu.

İslami, 24.00 itibarıyla seçim merkezlerinin kapılarının kapatıldığını ve yalnızca içeride kalanların oy vermeye devam edeceğini söyledi.

İranlı yetkili, sandıkların açılarak oy sayımına başlanacağını duyurdu.

Cumhurbaşkanı seçiminde oy verme süresi önce 20.00'ye sonra 22.00'ye daha sonra 24.00'e kadar uzatılarak, toplamda 16 saat sürdü.

İlk tura oranla çok daha fazla sayıda seçmenin oy kullanmak için seçim merkezlerinde bulunduğu görüldü.

Seçimde reformist aday Tebriz Milletvekili ve eski Sağlık Bakanı Mesud Pezeşkiyan ile muhafazakar aday eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Said Celili yarışıyor.

Seçim sonuçlarına dair ilk verilerin sabaha karşı yayınlanması ve kesin sonuçların ise yarın sabah saatlerinde açıklanması bekleniyor.

Öte yandan Anayasayı Koruyucular Konseyi Sözcüsü Hadi Tahannazif, resmi sonuçlar ilan edilmeden adaylardan veya temsilcilerinden hiçbirinin seçim sonuçlarıyla ilgili açıklama yapmamasını istedi.

Tahannazif, "Resmi sonuçlar dışında açıklanan hiçbir veri bizim açımızdan geçerli değildir." dedi.

İran resmi ajansı IRNA'ya göre, İçişleri Bakanlığı Seçim Kurulu Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, oy verme süresine ilişkin açıklamada bulundu.

İslami, yerel saatle 08.00'de başlayan ve 18.00'de sona ermesi öngörülen ancak önce saat 20.00'ye daha sonra 22.00’ye kadar uzatılan oy verme süresinin, ihtiyaç doğrultusunda Seçim Kurulunun kararıyla saat 24.00'e kadar uzatıldığını belirtti.

Starmer'ın Başbakanlık görevine gelmesinin ardından kabinede yer alacak isimler birer birer Başbakanlık Ofisi 10 Numara'ya çağrılmaya başlandı.

Bakanlık görevine getirilen isimlerle ilgili açıklamalar Başbakanlık Ofisi 10 Numara'nın sosyal medya hesabından paylaşıldı. Yapılan açıklamalara göre Starmer'ın ana muhalefetteyken gölge kabinede bulundurduğu isimler, sorumlu oldukları alanlarda bakanlık görevlerine getirildi.

Buna göre Başbakan Yardımcılığı ve Kalkınma, Sosyal Konut ve Topluluklar Bakanlığına Angela Rayner, Dışişleri Bakanlığına David Lammy, İçişleri Bakanlığına ise Yvette Cooper getirildi. Starmer, Savunma Bakanlığına John Healey, Adalet Bakanlığına Shabana Mahmood, Sağlık Bakalığına Wes Streeting, Çalışma Bakanlığına Liz Kendall, Eğitim Bakanlığına ise Bridget Phillipson'ı seçti.

Rachel Reeves, ülkede Maliye Bakanlığına getirilen ilk kadın olurken eski İşçi Partisi lideri Ed Miliband, Enerji Güvenliği ve Sıfır Emisyon Bakanı olarak görevlendirildi.

İngiltere Kralı'nın şahsi mülkü olan Lancaster Dükalığının yönetimi ise yine bu alanda gölge bakan olarak görev yapan tecrübeli siyasetçi Pat McFadden'a emanet edildi. Açıklanan isimlerin tamamının görev aldıkları alanlarda gölge bakan olması dikkati çekti.

İran resmi ajansı IRNA'ya göre, İçişleri Bakanlığı Seçim Kurulu Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, oy verme süresine ilişkin açıklamada bulundu. İslami, yerel saatle 08.00'de başlayan ve 18.00'de sona ermesi öngörülen ancak saat 20.00'ye kadar uzatılan oy verme süresinin ihtiyaca binaen Seçim Kurulunun kararıyla saat 22.00'ye kadar uzatıldığını belirtti.

Oy vermek isteyen seçmenlerin seçim merkezlerindeki varlığının devam etmesi durumunda Seçim Kurulu ihtiyaca göre yeniden süreyi uzatabilir. İran seçim kanunlarına göre ihtiyaç duyulması halinde oy verme işlemi saat 24.00'e kadar uzatılabiliyor.

Eylemciler seçim sonrasında konuşma yapan Nigel Farage'ı protesto ederek ırkçılıkla suçladı. Nigel Farage ise protestocuların 'aktör' olabileceğini öne sürdü. Fakat Farage'ın bu iddiasını destekleyecek herhangi bir kanıt bulunmuyor.

İşçi Partisi genel seçimlerde büyük bir çoğunluk kazandı. Bu da istediği yeni yasaları kolayca geçirebileceği anlamına geliyor.

Peki İşçi Partisi ve Starmer'ın öncelikli hedefleri neler?

-Mevcut gelir vergilerinde sosyal sigortada ve KDV oranlarında artıştan kaçınarak vergi ve harcamalara ilişkin net kurallarla ekonomik istikrar sağlamak.

-Hafta sonları ve akşamları çalışmaları için personele daha fazla ödeme yaparak haftada 40 bin daha fazla randevu ile Ulusal Sağlık Sistemi'nde (NHS) bekleme sürelerini kısaltmak.

-Yasa dışı göç ve insan kaçakçılığını durdurmak için terörle mücadele tarzı yetkilere sahip bir Sınır Güvenliği Komutanlığı oluşturulmak.

-İstihdam yaratmak, enerji faturalarını düşürmek ve temiz enerjiye yatırım yapmak için kamuya ait bir temiz enerji şirketi olan Great British Energy'i kurmak.

-6 bin 500 yeni öğretmene istihdam sağlamak

İngiltere'nin yeni başbakanı Keir Starmer, resmi konut Downing Street 10 numarada ilk konuşmasını yaptı.

İşçi Partisi lideri Starmer, "Ülkemiz değişim için oy verdi. Hepinizi bu hükümete katılmaya davet ediyorum. Acil olan işlerimiz var ve bugünden başlıyoruz" dedi.

Eski başbakan Rishi Sunak'a teşekkür ederek konuşmasına başlayan Starmer, ülkedeki yaraları, güven eksikliğini sözlerle değil, eylemlerle iyileştireceğini belirtip "Kamuya hizmet etmenin bir ayrıcalık olduğunu kabul ederek bugünden başlayabiliriz" diye konuştu.

Değişimin zaman alacağını ancak İngiltere'yi yeniden inşa edeceğini belirten Starmer, "İşçi Partisi'ne oy vermiş olun ya da olmayın, size doğrudan sesleniyorum. Hükümetim size hizmet edecek. Siyaset iyilik için bir güç olabilir. Bunu göstereceğiz. Önce ülke, sonra parti" ifadelerini kullandı.

İngiltere'de seçimi ezici bir farkla kazanan İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer, Kral 3. Charles ile görüşmek üzere eşiyle birlikte Buckingham Sarayı'na geldi.

Kral 3. Charles hükümeti kurma görevini Starmer'e verdi ve İşçi Partisi lideri resmen İngiltere Başbakanı oldu.

Keir Starmer'ın Downing Street 10 numarada bulunan Başbakanlık konutu önünde açıklama yapması bekleniyor.

İngiltere'de dar bölge seçim sistemi uygulandığı için partilerin ülke genelinde aldığı oy oranından ziyade seçim bölgelerinde aldıkları oy oranına dikkat ediliyor ve bu bölgelerde en fazla oyu alan adaylar milletvekili seçiliyor.

Oy sayımının sürdüğü ülkede mevcut tabloda İşçi Partisi 411 milletvekiline ulaştı. Muhafazakar Parti'nin milletvekili sayısı önceki tahminlerin de gerisine düştü, 119'a indi. Sandık çıkış anketleri iktidarı kaybeden partinin 131 vekil çıkaracağını öngörüyordu.

Üçüncü sıradaki Liberal Liberal Demokrat Parti 71 vekille temsil edilecek. Diğer sonuçlar şöyle: İskoçya Ulusal Partisi 9 milletvekili, Sinn Fein 7 milletvekili, Reform UK Partisi 4 milletvekili, Yeşil Parti 4 milletvekili.

İngiltere'nin en zenginler arasında olan Başbakan Rishi Sunak, yaklaşık iki yıldır yürüttüğü görevden ağır seçim yenilgisi sonrasında bugün istifa etti.

Muhafazakar Parti'den yeniden milletvekili seçilen Sunak, başbakanlıktan istifasını resmi olarak Kral 3. Charles'a sundu.

Başbakanlık konutu Downing Street 10 numarada kameraların karşısına geçen Sunak, hezimetin sorumluluğunu üstlendiğini belirtip "Öfkenizi ve hayal kırıklığınızı duydum" dedi.

Muhafazakar Parti liderliğini de bırakacağını duyuran Rishi Sunak, resmi konut 10 Downing Street'i kısa süre içinde boşaltacak.

Kral 3. Charles, bugün Buckingham Sarayı'nda İşçi Partisi lideri Keir Starmer'la bir araya gelerek, yeni hükümeti kurma görevini resmi olarak verecek.

Göreve geldiğinde 42 yaşında olan Sunak, İngiltere'nin modern tarihindeki en genç başbakandı.

İran'da seçmenler ikinci tura kalan cumhurbaşkanlığı seçimi için sandığa gidiyor. İlk turda uzatmalarla birlikte 18 saati bulan oy kullanma süresi, bugün de yine uzatılabilir.

Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin düşen helikopterde ölmesiyle seçime gidilen İran'da, ilk turu yüzde 42,5 oyla ilk sırada bitiren reformist Mesud Pezeşkiyan ikinci sıradaki katı bir muhafazakar olan Said Celili ile yarışıyor. İlk turda yüzde 38'e ulaşabilen Celili, bir dönem İran'ın Batı ile yürüttüğü nükleer müzakerelere heyet başkanı olarak katıldı.

İranlı Türk bir ailenin çocuğu olarak 1954 yılında Batı Azerbaycan eyaletinde dünyaya gelen eski sağlık bakanı Mesut Pezeşkiyan, kampanya döneminde verdiği röportajla çok konuşuldu. Soyadı Farsça'da 'doktorlar' anlamına gelen Pezeşkiyan, "Ben Türküm. Annem de babam da Türk. Türklüğümle gurur duyuyorum. Evde çocuklarımla Farsça değil, Türkçe konuşuyorum"dedi.

Açık sözlülüğüyle tanınan siyasetçi, rejimin kadınlara zorunlu başörtüsü uygulamasını açık şekilde eleştirip "Eğer belli kıyafetleri giymek günahsa, bu nedenle kadınlara yapılanlar 100 kat daha büyük bir günah. Bir kimseye giyiminden dolayı baskı yapma izni verildiği dinin hiçbir yerinde yazmıyor" ifadesini de kullandı.

Türk aday Pezeşkiyan, ikinci tur öncesinde yapılan anketlerde de tıpkı ilk turdaki gibi önde görünüyor. İranlı Öğrenciler Anket Ajansı'nın (ISPA) 3 Temmuz tarihli anketinde reformistlerin adayı Pezeşkiyan'a yüzde 49,5, muhafazakar aday eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Said Celili'ye yüzde 43,9 oy çıktı. İlk turda sonuçları en yakın bilen anket, yine ISPA tarafından kamuoyuna duyurulmuştu.


İran'da rejim için alarm zillerinin çalmasına neden olan bir başka sonuç, seçime katılımdı. İlk turdaki yüzde 40 katılım, 1979 devriminden bu yana kayda geçen en düşük oran oldu.

Bu sabah erkenden oyunu kullanan dini lider Ali Hamaney ilk turda sandığa gitme çağrısı yaptı ancak bu çağrı günün sonunda yanıtsız kaldı.

Cumhurbaşkanının karar mekanizmalarında iki numara olduğu İran'da politikaların asıl belirleyicisi 85 yaşındaki dini lider Ali Hamaney.

İran seçimleri Gazze'de savaşın devam ettiği, İsrail ile Hizbullah arasında gerilimin tırmandığı kritik bir dönemde gerçekleşiyor. Ancak sonuç ne olursa olsun İran'ın nükleer politikalarının veya Ortadoğu'daki vekil güçlerine verdiği desteğin değişmesi beklenmiyor.

İngiltere'de 14 yıldır devam eden Muhafazakar Parti iktidarı 4 Temmuz gecesi itibarıyla büyük bir hezimetle son buldu, İşçi Partisi tek başına iktidara geldi.

Sandık çıkış anketlerine göre oylarını ikiye katlayıp 410 milletvekiline ulaşan İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer, artık müstakbel İngiltere başbakanı.

Zaferin ardından Londra'da seçmenlerinin karşısına çıkan Starmer, seçmenlerin açık bir şekilde değişim istediğini belirtip "Sıra verdiğimiz sözleri yerine getirmekte" dedi.

8 BAKAN MİLLETVEKİLİ SEÇİLEMEDİ

Tarihi bir bozgun yaşayan Muhafazakar Parti'nin son kabinesinde yer alan sekiz bakan, milletvekili seçilemedi. Savunma Bakanı Grant Shapps ve eski başbakan Liz Truss da Muhafazakar Parti'nin seçilemeyen önemli isimleri arasında.

Seçim bölgesinden milletvekili seçilmeyi başaran Başbakan Rishi Sunak, hezimet için sorumluluğu kabul etti ve "Özür dilerim" ifadesini kullandı.

Muhafazakar Parti Galler'de tek bir milletvekili bile çıkaramadı.

'DÜNYAYA BİR SEÇİM METEORU ÇARPTI'

İşçi Partili eski başbakan Tony Blair'e yakın bir isim olan Lord Peter Mandelson, seçim sonuçlarını yorumlarken "Dünyaya bir seçim meteoru çarptı" dedi.

İngiltere'de bir partinin Avam Kamarası'nda çoğunluğu elde etmesi için en az 326 milletvekili çıkarması gerekiyor. Bir önceki genel seçimde 203 milletvekiline ulaşabilen İşçi Partisi, resmi olmayan sonuçlara göre 410 sandalye ile parlamentoda temsil edilecek. İktidarı kaybeden Muhafazakar Parti'nin beş sene önceki sandalye sayısı 365'ti.

Seçime katılımın yüzde 60 civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu 2001'de katılım oranının yüzde 59 olduğu seçimden sonra 1885'ten sonraki en düşük katılımlı seçim oldu.

SONUÇLARA GAZZE DAMGASI!

Gazze Şeridi'nde onuncu ayına giren savaşın İngiltere’deki Müslüman seçmenin oy davranışlarını nasıl etkilediği bu sabah itibarıyla şekilleniyor. İşçi Partisi, kendisini Müslüman olarak tanımlayan seçmenlerin nüfusun yüzde 10’undan fazla olduğu yerlerde önemli kayıplar yaşadı. Bu seçim bölgelerinde ortalama yüzde 10 civarında oy kaybedildiği anlaşılıyor.

BBC’nin sonuçlara ilişkin analizi, İşçi Partisi’nin Leicester kentindeki iki milletvekilliğini kaybetmesindeki nedenler arasında Müslüman seçmenin oyundaki azalmayı gösteriyor.

İSRAİL'DEN TEBRİK GELDİ

İşçi Partisi lideri Starmer Gazze savaşının başında İsrail’in bu bölgenin suyunu ve elektriğini abluka kapsamında kesmeye hakkı olduğunu söyledi. Gelen tepkile sonrası Starmer, bir İslami merkezini ziyaret ederek havayı yumuşatmaya çalıştı.

İsrail'den seçim sonuçlarına ilk tepki, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'dan geldi.

Zafer için Keir Starmer'ı tebrik eden Herzog, yeni İngiltere hükümetiyle çalışmak için sabırsızlandığını söyledi.

Keir Starmer, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki katliamlarının soykırım olup olmadığı konusunda defalarca yorum yapmayı reddetti.


MANŞETLERDE 'LANDSLIDE VE KELİME OYUNLARI

İngiliz medyası manşetlerinde, bir seçimi oyların büyük çoğunluğunu alarak kazanmayı ifade eden 'Landslide' kelimesi öne çıkıyor. The Times, The Daily Telegraph, i, Daily Mail gibi gazeteler manşetlerinde 'Landslide' ifadesine yer verirken, bulvar gazetesi The Sun 'İngiltere kırmızıya döndü' başlığını attı.

Kelime oyunu yapan Daily Mirror, 'Haydi başlıyoruz' anlamına gelen İngilizce'deki 'Here we go' ifadesini 'Keir we go'ya çevirdi.

Metro gazetesi ise Keir Starmer'in soyadından kelime oyunu yaptı, 'Keir Stormer!' diyerek İşçi Partisi liderinin soyadını 'fırtına' anlamına gelen 'storm' kelimesine benzetti.

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılmasında kilit rol oynayan aşırı sağcı Nigel Farage, bu seçimlere göç karşıtı Reform UK partisi ile katıldı.

Kampanyasını göç karşıtlığı üzerine kuran Farage'ın parlamentoya kaç milletvekili sokabileceği merak ediliyordu.

Partinin lideri Nigel Farage aday olduğu seçim bölgesinden milletvekili oldu ve ilk kez Avam Kamarası'na seçildi.

Sandık çıkış anketlerine göre Reform UK 13 sandalye elde edebilir.

Partinin lideri Nigel Farage sosyal medyadan yaptığı açıklamada “Kurulu düzene isyan sürüyor” mesajı verip altı milyondan fazla oy aldıklarını savundu.

İngiltere'de adayların çoğu bir siyasi partiyi temsil etse de bazıları bağımsız olarak yarıştı. Bu seçimde bağımsız adaylardan biri de, Londra’da Islington North seçim bölgesinde yarışan İşçi Partisi’nin eski lideri Jeremy Corbyn'di.

Corbyn, burada İşçi Partisi adayıyla yarıştığı seçimi 24 bin 120 seçmenin oyunu alarak kazandı.

İlk kez 1983'te milletvekili seçilen Corbyn'in parti üyeliği, Ekim 2020'de Yahudi düşmanlığı ile ilgili yürütülen bir soruşturma gerekçesiyle askıya alınmıştı.

İşçi Partisi Corbyn'in partiden genel seçimde milletvekili adayı olmasını yasaklamıştı. İşçi Partisi lideri Keir Starmer, uzun süre devam eden spekülasyonların ardından Corbyn'in İşçi Partisi'nin milletvekili adayı olmayacağını söylemişti.

İşçi Partisi, Jeremy Corbyn yönetiminde 2017'de yapılan genel seçimde oyların yüzde 40'ını almıştı. 2019'da yapılan genel seçimde ise Corbyn yönetiminde İşçi Partisi'nin oyu yüzde 32'ye gerilemiş, seçimi kazanan Muhafazakar Parti Parlamento'da yeniden çoğunluğu elde etmişti.

Corbyn bu sonuç üzerine istifa etmiş, Nisan 2020'de Keir Starmer İşçi Partisi'nin yeni lideri seçilmişti.