Gazze'deki savaşta son dakika... İsrail Başkanı Herzog'dan ateşkes sinyali: Tel Aviv insani araya hazır

Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda İsrail ve Filistin, arasında esir takasına dair yeni bir anlaşmaya yönelik diplomatik çabalar devam ediyor. Diplomatik çabalara yakın bir kaynak, Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Thani, İsrail istihbarat teşkilatı Mossad’ın Başkanı David Barnea ve BD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı Bill Burns’ün Polonya’nın başkenti Varşova’da bir araya geldiğini belirterek, esir takasına dair yapılan toplantının olumlu geçtiğini ancak yakın zamanda bir anlaşma beklentisinin olmadığını açıkladı. Kaynak, "Görüşmeler olumlu geçti ve müzakereciler ilerleme kaydetmek amacıyla farklı önerileri inceleyip tartıştılar. Ancak yakın zamanda bir anlaşmaya varılması beklenmiyor” ifadelerini kullandı. İsrail ve ABD tarafı söz konusu görüşmeye ilişkin henüz açıklama yapmadı.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim’den bu yana saldırıları devam ederken, can kaybı her geçen gün artıyor. Saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler, yakınları tarafından toplu mezarlara defnedilmeye devam ediyor. Yakınları bulunamayan ve kimliği tespit edilemeyen naaşlar ise Sağlık Bakanlığı kararı ile söz konusu mezarlara gömülüyor.

Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir ile Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi arasında dünkü kabine toplantısında Batı Şeria’nın Cenin kentinde camiye baskın düzenleyip hoparlörlerden Yahudi duası okuyan İsrail askerlerinin ceza verilmesi tartışmaya neden oldu.

İsrail’in başkenti Tel Aviv’de esir yakınlarından oluşan küçük bir grup, İsrail-Filistin arasındaki çatışmaların başladığı 7 Ekim 06.29’a ve o gün Gazze Şeridi’nde götürülen 240 esire ithafen her saat 29’uncu dakikada Savunma Bakanlığı girişini 240 saniye boyunca trafiğe kapatıyor.

İsrail Demokrasi Enstitüsü tarafından yapılan ankete göre, İsraillilerin yüzde 69’unun Gazze’deki çatışmaların sona ermesinin ardından genel seçim yapılmasını istiyor.

İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog, Gazze Şeridi'ndeki esirlere değinerek, "İsrail, esirlerin serbest bırakılması için yeni bir insani araya hazır" dedi. Filistin'e daha fazla yardım sağlanması gerektiğini belirten Herzog, yeni bir ateşkese hazır olduklarının sinyalini şu sözlerle verdi:

"İsrail rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için insani bir duraklama veya ek bir yardıma hazır. Burada sorumluluk tamamen Hamas'ın liderlerine ait"

HAMAS'TAN YANIT GELDİ

Herzog'un açıklamasından sonra mesaj yayınlayan Hamas, "İsrail saldırıları altında rehine takası yapmayı reddediyoruz. Ancak saldırıları durdurmak için her türlü girişime açığız. "Siyonist saldırganlığa kesin olarak son verilmediği sürece müzakere olmayacak." dedi.

İsmini vermek istemeyen üst düzey bir Husi yetkilisi, Kızıldeniz'deki gerilimi kontrol altına almak için "yoğun görüşmelerin" sürdüğünü bildirdi. Açıklamalarının devamında yetkili "Filistinlilere yardım etmeye çalışıyoruz. Bölgeye giren her askeri gemiyi uyruğuna bakmadan hedef olarak değerlendireceğiz" dedi.

Birleşmiş Milletler Gazze'deki altyapının yüzde 60'ından fazlasının İsrail saldırılarında hasar aldığını bildirdi. BM ayrıca savaş nedeniyle bölgedeki nüfusun yüzde 90'ından fazlasının yerinden edildiğini dünyaya duyurdu.

Al Ahli Hastanesi'nin Müdürü Fadel Naim İsrail saldırıları nedeniyle hastanenin artık tamamen çalışılamaz bir duruma geldiğini açıkladı. Naim konuyla ilgili "Hasta veya yaralı kabul edemiyoruz" dedi ve Pazartesi gününden beri İsrail askerlerinin yaraladığı dört kişinin öldüğünü bildirdi.

New York Times Gazetesi'nde yayınlanan ankete göre ABD halkı, Biden yönetiminin Gazze'ye yönelik politiklarını onaylamıyor. Ankete katılanların yüzde 57'si ABD'nin savaştaki tarafına karşı çıkıyor. Yüzde otuz sekizlik bir kısım ise Biden'ın krizi yönetme konusunda eski Başkan Donald Trump'tan daha iyi olduğunu söylüyor.

Ankete göre Biden'ı en çok eleştiren kesim genç seçmenlerden oluşuyor. 18-29 yaşları arasındaki seçmenlerin neredeyse dörtte üçü Biden'ın Gazze politikasına karşı çıkıyor.

Filistinli yetkililer, 7 Ekim'den bu yana İsrail'in ayrım gözetmeden ve aralıksız bombaladığı Gazze Şeridi'nde hayatını kaybedenlerin sayısının 20 bine yaklaştığını duyurdu. En az 19 bin 667 insanın yaşamını yitirdiğini belirten yetkililer, 52 bini aşkın kişinin ise yaralandığı bilgisini verdi.

Times gazetesi, İsrail bir sonra işgal planını resmen duyurdu. Orta Doğu'da yeni açılacak cephenin en kritik konumu bile şimdiden belirlendi.

İngiliz donanmasına ait Birleşik Krallık Deniz Ticareti Operasyonları (UKMTO), bu sabah Kızıldeniz'in girişinde meydana gelen 'olay'a dair daha fazla detay paylaştı.

UKMTO, her biri dört ya da beş kişi taşıyan dört küçük botun Cibuti açıklarındaki bir gemiye yaklaştığını duyurdu. Söz konusu geminin konumu, Cibuti'nin 148 kilometre açıklarıydı.

Yaklaşık yarım deniz mili gemiyle aynı rotada seyreden dört botun şüpheli manevralar yaptığını kaydeden UKMTO, olay sırasında herhangi bir silah sesi duyulmadığını ekledi.

Yemen'in batısını kontrol eden Husilerin İsrail'e ait gemilerin yanı sıra İsrail limanlarına giden bütün gemilere saldırı başlatması, Kızıldeniz'i dünyanın en tehlikeli su yolu haline getirdi.

ABD, bu gece 10 ülkeden uluslararası bir koalisyon kurulduğunu açıkladı. Kızıldeniz'deki seyir güvenliği için görev yapacak koalisyonda ABD'nin yanı sıra İngiltere, Hollanda, Fransa, Bahreyn, Şeyseller, İtalya, İspanya, Norveç ve Kanada var.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'de (BMGK) Pazartesi günü gerçekleşmesi beklenen ateşkes oylaması ertelendi ve bugüne kaldı. Gazze'de kalıcı ateşkes isteyen ve aynı zamanda bütün rehinelerin koşulsuz şekilde derhal serbest bırakılmasını öneren teklifin geçici üye Birleşik Arap Emirlikleri tarafından bugün BMGK'ya sunulması bekleniyor. Uluslararası haber ajansı AFP, oylanacak yeni karar tasarısında Filistin ve İsrail arasındaki iki devletli çözüme destek verildiğini de kaydediyor.

Savaşın yetmiş dördüncü gününe girdiği Gazze'deki İsrail vahşetini durduracak ateşkeste, tek engel ABD. BMGK daimi üyesi ABD, sonuncusu geçen hafta olmak üzere önceki ateşkes tasarılarını veto etti.

AVRUPA'DA RÜZGAR DÖNDÜ

Ancak mevcut tabloda denge İsrail aleyhine değişmiş görünüyor, hedef gözetmeksizin 2,3 milyon insanın sıkışıp kaldığı Gazze Şeridi'ni bombalayan ve 19 bin insanı öldüren İsrail üzerindeki uluslararası ateşkes baskısı giderek artıyor. Geride kalan haftalarda İsrail'e destek veren Avrupa'nın en büyük üç ülkesi İngiltere, Almanya ve Fransa, Gazze'de sürdürülebilir ateşkes için çağrıda bulundu. İngiltere ve Fransa, tıpkı ABD gibi BMGK'nın daimi üyeleri arasında.

Ortak bir makale kaleme alan İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron ile Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Gazze'deki sivil ölümlerine vurgu yapıp halihazırda kalıcı bir ateşkesin uygulanabilir olmadığını, ancak savaşı durduracak bir insani ateşkesin gerekli olduğunu savundu.

Hafta sonu Tel Aviv'i ziyaret eden Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, 'acil ve kalıcı' ateşkes çağrısında bulundu.

Batı ittifakında özellikle Fransa'daki tutum değişikliği göze çarpıyor. Paris yönetimi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda geçen hafta yapılan oylamada acil insani ateşkes isteyen teklife 'evet' oyu verdi. İsrail'in saldırılarını eleştiren İngiltere ve Almanya da, aynı oylamada 'çekimser' kaldı. Bağlayıcılığı bulunmayan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oylamasında 153 ülke ateşkese destek verdi. Bir önceki oylamada bu sayı 121'di.

'İSRAİL TIRMANAN ATEŞKES ÇAĞRILARIYLA YÜZLEŞİYOR'

Al Jazeera, İsrail'in bugün BMGK'da gerçekleşmesi beklenen oylamada tırmanan ateşkes çağrılarıyla yüzleşeceğini bildiriyor. Yeni diplomatik çabalara atıfta bulunan televizyon, global baskının arttığı bugünlerde BMGK'nın Filistin topraklarında ateşkes çağrısını değerlendireceğini aktardı.

ABD'NİN İSTEDİĞİ DEĞİŞİKLİK

BBC ise Pazartesi günü yapılması beklenen oylamanın İsrail'in en yakın müttefiki ABD'nin vetosunun önüne geçmek için Salı gününe ertelendiğini kaydetti. BBC, yeni taslakta ABD'nin isteği üzerine 'düşmanlıkların acil ve sürdürülebilir şekilde sonlandırılması' ifadesinin yerine 'ertelenmesi' ifadesinin kullanılabileceğini yazdı. Haberde, söz konusu değişikliğin tasarının etkisini zayıflatma amacı taşıdığı yorumuna yer verildi. Haberde ayrıca değişikliğin İsrail ve Amerikan istihbarat şeflerinin Katar Başbakanı'yla Polonya'nın başkenti Varşova'da yeni bir rehine takası anlaşması için buluşmasının ardından geldiğini de ekledi.

İsrail'de yayın yapan Times of Israel sitesi, diplomatların ABD'nin vetosunu aşmak için uygun bir dil arayışında olduğunu yazdı.

SAWYERS: BM'DE RUH HALİ DEĞİŞTİ

İngiltere istihbaratının eski yöneticisi ve Birleşik Krallık'ın BM temsilcisi Sir John Sawyers da, bugünkü oylama öncesinde Birleşmiş Milletler'de bir ruh hali değişikliği yaşandığını söyledi.

Swayers, Gazze'de sivillerin ölümünün devam etmesi ve İsrail ordusunun üç İsrailli rehineyi vurarak öldürmesinin bu değişiklikte etkili olduğunu aktardı. Emekli diplomata göre, BM'deki meslektaşları en azından ABD'nin çekimser kalarak tasarının geçmesini sağlayacak bir çözüm için ellerinden geleni yapıyor.

İngiltere'deki bir diğer gelişme ise, aralarında eski genelkurmay başkanı David Richards'ın da bulunduğu bir grubun Londra yönetimine acil ateşkese destek vermesi için çağrıda bulunması oldu.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı'na mektup yazan emekli diplomatlar ve askerler, acil ateşkes çağrısının arkasında durulmamasının stratejik açıdan yanlış olduğunu ve ahlaken savunulamayacağını belirtti.

Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı'na hava saldırısı düzenlediğini ve en az 10 Filistinlinin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Sosyal medyada ortaya çıkan görüntülerde ise çok sayıda kişinin yaralandığı görüldü. Öte yandan Cibaliye, 7 Ekim'den beri İsrail ordusunun sık sık saldırılarına maruz kaldı.

İsrail ordusuna esir düşen Filistinliler, yaşadıkları insanlık dışı işkenceleri dünyaya duyurdu.

Kızıldeniz ile Umman Denizi'ni birbirine bağlayan Babülmendep Boğazı'nda gerçekleşen saldırılara, bu kez Cibuti açıklarında bir yenisi eklendi.

İngiliz donanmasına bağlı Birleşik Krallık Deniz Ticareti Operasyonları (UKMTO), Kızıl Deniz'in ağzında bulunan Cibuti'nin 148 kilometre açıklarında bir olayın gerçekleştiğini duyurdu. UKMTO, bölgede seyreden gemilere dikkatli olmaları uyarısında bulundu.

Yemen'in batısını kontrol eden Husilerin İsrail'e ait gemilerin yanı sıra İsrail limanlarına giden bütün gemilere saldırı başlatması, Kızıldeniz'i dünyanın en tehlikeli su yolu haline getirdi.

Nitekim ABD, Husi tehdidine karşı uluslararası bir koalisyon kurulduğunu duyurdu. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Kızıldeniz'deki ticaret hattını güvence altına almak için dünya ülkelerini Husilere karşı ortak adım atmaya davet etti. Austin konuyla ilgili "Birçok ülke su yollarını güvende tutmaya yönelik çabamıza katkıda bulunabilir. Husi saldırıları uluslararası bir sorundur ve tepki gösterilmesi gerekmektedir" dedi.

İsrail'in finans üzerine yayın yapan gazetesi Globes, İsrail'de bulunan havalimanlarında savaş sonrası 600'den fazla insanın işten çıkarıldığını bildirdi. Rapora göre bu sayının 2 binin üzerine çıkması bekleniyor. Globes ayrıca başkent Tel Aviv'de bulunan Ben Gurion havalimanına günde 100 uçak geldiğini normal şartlarda bu sayının beş kat fazla olduğunu aktardı.

Gazze Şeridi'nin Mısır sınırında bulunan güney kenti Refah, bir kez daha İsrail ordusu tarafından bombardımana tutuldu.

Al Jazeera muhabiri Hani Mahmud, aparman bloklarının gece gerçekleşen saldırıda vurulduğunu bildirdi.

Binaların enkaza dönüşmesiyle ilk başta dokuz olarak açıklanan can kaybı sabah saatlerinde 20'ye çıktı.

Enkaz altında daha fazla insanın kalmış olmasından endişe duyuluyor.

Gazze'nin en güneyinde yer alan Refah'ta savaştan önce birkaç yüz bin kişi yaşıyordu. Ancak İsrail saldırılarından kaçan yüz binlerce Filistin'in Refah'a toplanmasıyla şehrin nüfusu 1,5 milyonu aştı.

Gazze nüfusunun yaklaşık yüzde 85'nin toplandığı bölgede, Birleşmiş Milletler'e göre kilometrekareye 12 bin insan düşüyor.

Al Jazeera'nin deneyimli muhabiri Alan Fisher, Polonya'nın başkenti Varşova'da gerçekleşen gizli buluşmanın yankılarını aktarıyor.

ABD gizli servisi CIA'in Direktörü William Burns, İsrail gizli servisi Mossad'ın Direktörü David Barnea ve Katar Başbakanı ı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman el Tani'nin Varşova'da yeni rehine takası anlaşması için gizlice buluştuğu Pazartesi günü duyuruldu.

Doğu Kudüs'ten bildiren Alan Fisher, İsrail ve Hamas arasında muhtemel yeni bir rehine takası anlaşması için 'açık bir ilerleme' olduğunu duyurdu.

Ancak, İsrail'in savaşın bir sonraki aşaması için Ocak ortasını işaret etmesiyle Hamas'ın yeni bir karar almasından endişe duyuluyor. Fisher'a göre, Gazze'yi yöneten grup yeni yılın ilk ayının ortasına kadar hiçbir rehineyi bırakmadan onları pazarlıkta koz olarak kullanabilir ve sahada bir şeylerin değişmesini bekleyebilir.

Hamas, Kasım ayında uygulanan bir haftalık geçici ateşkeste 100'den fazla İsrailli ve yabancı rehineyi serbest bıraktı. Buna karşılık İsrail hapishanelerinde tutulan 300 kadar Filistinli kadın ve çocuk mahkum da özgürlüğüne kavuştu.

Halihazırda Hamas'ın elinde 130'dan daha az rehine kaldığı tahmin ediliyor. İsrail ordusu, geçen hafta üç rehineyi yanlışlıkla vurarak öldürdüğünü açıkladı.

İsrail medyası, yeni rehine müzakerelerinin öncekilerden uzun, karmaşık ve daha zor olacağını yazdı.

Kassam Tugayları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta vurulan İsrail askerlerinin görüntüsünü paylaştı.

Hamas'ın silahlı kanadının yayınladığı videoda, omuzdan ateşlenen bir roketle tankın yanında mevzi alan 10 İsrail askerinin hedef alındığı görüldü.

Savaş başlar başlamaz İsrail'in yanında saf tutan ana müttefiki ABD, Gazze'nin yerle bir edilip haritadan silinmesi için işgal ordusunun önünü tamamen açtı.

Pazartesi günü Tel Aviv'e inen ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin Gazze Şeridi'ndeki saldırıları 'İsrail'in operasyonu' diye niteledi, Tel Aviv yönetimine tam destek verdi. Gazze'deki saldırıların 'takvimini ya da koşullarını' dikte etmek için İsrail'i ziyaret etmediğin belirten Bakan Austin, Başbakan Binyamin Netanyahu ve mevkidaşı Yoav Gallant'la bir araya geldi.

İsrail ordusuna silah sağlamaya devam edeceklerini belirten ABD Savunma Bakanı, Tel Aviv'den Gazze'de 'daha düşük düzeyli operasyonlara ve daha cerrahi bir yaklaşıma' dönmesini istedi.

Lloyd Auistin Tel Aviv'deyken, ABD'nin Orta Doğu'daki operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Kızıldeniz'de iki geminin daha Husilerin saldırısına uğradığını duyurdu.

CENTCOM'a göre, Cayman Adaları bayrağı taşıyan Swan Atlantic adlı gemiye Babülmendep Boğazı'nda kamikaze drone ve balistik füze ateşlendi. Clara isimli bir diğer kargo gemisinin yanında ise bir patlama gerçekleşti.

CENTCOM, Swan Atlantic'in yardım çağrısına bir Amerikan savaş gemisinin yanıt verdiğini aktardı.

GECE YARISI AÇIKLANDI

ABD Savunma Bakanı Austin, gece yarısı ise dünyanın en tehlikeli deniz yoluna dönüşen Kızıldeniz'de görev yapacak uluslararası koalisyonu resmen duyurdu.

Yemen'in batısını kontrol eden Husilerin gemilere saldırılarını durdurmayı hedefleyen koalisyonda 10 ülke var. Bu ülkeler, İngiltere, Fransa, İtalya, Norveç, Bahreyn, Kanada, Şeyseller, İspanya, ABD ve Hollanda.

Amerikan medyası, geçen hafta Austin'in Orta Doğu turunda söz konusu uluslararası görev gücünü ilan edeceğini ve misyonun adının 'Refah Muhafızı Operasyonu' olacağını yazmıştı.

İran destekli Husiler Gazze'deki savaşın ilk haftalarında İsrail'in en güneyindeki şehri Eilat'a balistik füze ve kamikaze silahlı insansız hava araçları gönderdi. Husiler daha sonra taktik değiştirip İsrail kargo gemilerine el koydu ya da saldırılar düzenledi.

Yemenli grup Aralık ayının başında ise yalnızca İsrail gemilerini değil İsrail limanlarına giden bütün gemileri hedef alacağını duyurdu.

LİSTEDE SÜRPRİZ

ABD, İngiltere ve Fransa'nın halihazırda Kızıldeniz ile Aden Körfezi arasında devriye gezen savaş gemileri bulunuyor.

Al Jazeera muhabiri Sara Hayrat, uluslararası koalisyonda yalnızca bir Arap ülkesi olduğunu belirtiyor. Görev gücünde yer alması beklenen Mısır ve Ürdün gibi diğer Arap ülkelerinin koalisyona katılmadığını aktaran muhabir Hayrat, Kızıldeniz deniz koalisyonunda minimal Arap varlığı yorumunu yaptı. Al Jazeera muhabirine göre, satır araları okunduğunda bu bazı Orta Doğu ülkeleri için çok zor bir durum.

HUSİLERDEN İLK TEPKİ

ABD'nin başını çektiği uluslararası koalisyona dair açıklama yapan Yemenli Husi grubu, deniz gücünün Gazze'deki savaşa karşı tutumlarına herhangi bir etki yapmayacağını duyurdu.

Husi yetkilisi Muhammed Abdüsselam, 10 ülkenin yer aldığı görev gücünü 'aslında gereksiz' olarak niteledi. Abdüsselam'a göre, Yemen kıyıları halihazırda İsrail gemileri ya da İsrail'e seyahat eden gemiler dışında güvenli.

Hamas'ın bir haftalık geçici ateşkesten bu yana ilk kez paylaştığı yeni rehine videosunda, üç İsralli yaşlı erkek vardı.

Kendisini Chaim Peri olarak tanıtan yaşlı adam, Nir Oz yerleşiminden olduğunu belirtip serbest bırakılmaları için çağrıda bulundu. Bir grup yaşlı insanla birlikte olduğunu belirten Peri, hepsinin kronik hasta olduğu bilgisini verdi.

Rehinelerin oldukça ağır şartlarda yaşadığını kaydeden yaşlı adam, İsrail ordusunun hava saldırılarında ölmek istemediklerini dile getirdi.

İsrail'in ne pahasına olursa olsun kendilerini serbest bırakmak zorunda olduğunu vurgulayan Chaim Peri, neden terk edildiklerini de anlayamadıklarını söyledi.

Al Jazeera, arka fonda İbranice bir şarkının çaldığı videoyu bambaşka olarak niteliyor.

İsrail medyası ise 79 yaşındaki Chaim Peri, 84 yaşındaki Amiram Cooper ve 80 yaşındaki Yoram Metzger'in yer aldığı kaydı, beklendiği gibi 'propaganda videosu' olarak kodladı.

Videoyu izleyen rehine Yoram Metzger'in oğlu, babasının fazlasıyla kilo kaybetmiş gibi göründüğünü söyledi.

Doğu Kudüs'ten bildiren Al Jazeera muhabiri Sara Hayrat, videonun ne zaman çekildiğinin bilinmediğini ancak görüntünün Başbakan Binyamin Netanyahu ve İsrail ordusu üzerinde büyük bir baskıya neden olacağının açık olduğunu aktardı.

Muhabir Hayrat, Gazze'deki üç rehinenin İsrail ordusu tarafından vurulmasından birkaç gün sonra videonun yayınlanmasına, yani zamanlamasına vurgu yaptı.

Ekim ayı sonundan itibaren Gazze Şeridi'ni karadan işgale girişen İsrail ordusunun her geçen gün kayıpları artıyor.

İsrail ordusu Pazartesi günü gerçekleşen çatışmalarda iki askerin öldüğünü, ikisinin ise yaralandığını açıkladı.

Gazze'de Filistinli gruplar tarafından öldürülen İsrail askeri sayısı ise 131'e çıktı.

ABD'nin New York kentinde sokağa çıkan göstericiler, Gazze'de acil ateşkes istedi.

7. Cadde'de yürüyen kalabalık Filistin bayrakları sallayıp ABD hükümetinden 'acil ateşkes'e destek vermesini talep etti. Göstericiler ayrıca 'Özgür Filistin sloganları attı.