04.02.2024 - 13:52 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
İsrail-Hamas arasında çıkan savaş artık bütün Orta Doğu'ya yayılmak üzere. Bölgeden gelen gelişmeleri canlı olarak aktarıyoruz.
ABD’nin ardından Kanada’da Filistin’in Batı Şeria bölgesinde Filistinlilere şiddet uygulayan Yahudi yerleşimcilere yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly yaptığı açıklamada, Batı Şeria’daki bazı yerleşimcilere yaptırım uygulanacağını ve Hamas liderlerine de yeni yaptırımlar getirileceğini ifade etti. Joly, "Bu konuda aktif olarak çalışıyoruz. Ben Ukrayna'dayken Ottawa'da da çalışmaların yapıldığından emin oluyorum ve yakında bir duyuru yapmayı dört gözle bekliyorum” dedi.
ABD ve İngiltere’nin gece saatlerinde Yemen’deki İran destekli Husiler’e yönelik düzenlediği hava saldırılarının ardından ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, açıklamalarda bulundu. Sullivan, ABD’nin Orta Doğu’daki İran destekli gruplara daha fazla saldırı planladığını belirterek, "Güçlerimiz saldırıya uğradığında, insanlarımız öldürüldüğünde ABD'nin karşılık vereceğine dair net bir mesaj göndermeye devam etmek için ek saldırılar ve ek eylemler gerçekleştirme niyetindeyiz” dedi.
Son saldırının ABD’nin tepkisinin sonu değil başlangıcı olduğunu ifade eden Sullivan, “Bazıları görülen, bazıları belki de görülmeyen daha fazla adım olacak. Bunu ucu açık bir askeri eylem olarak tanımlamıyorum" dedi.
Fransa'nın Avrupa ve Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Orta Doğu gezisinin ilk durağında Mısır'ı ziyaret etti. Ziyareti sonrası açıklamalarda bulunan Sejourne, "Gazze'de insani ateşkes ve iki devletli çözüm için görüşmelerin yeniden başlatılması" konusundaki kararlılığını tekrar etti.
Telegraph gazetesi, İsrail'in Filistin'in sınırlarını küçülterek Gazze'de yaşayanları adeta bir açık hava hapishanesinde tutma isteğini ifşa etti. Gazete, Tel Aviv'in İsrail-Gazze arasındaki tampon bölgeyi yok ederek kendi sınırlarına kattığını dahası Gazze'den toprak koparmaya çalıştığını yazdı.
İsrail-Gazze sınırının yukarısından ve aşağısından alınan uydu görüntüleri kullanılarak yapılan analizlerde sınır boyunca bulunan yüzlerce evin yerle bir edildiğini, tarla ve bahçelerin yıkıldığını, tesislerin havaya uçtuğu, okullar ile camilerin yerle bir edildiğini kayıtlara geçti. Bu bölgelerde İsrail ordusu en az 1 kilometre kadar içeri girerek bölgeyi kendilerine kattı.
Tarla ve çiftliklerden oluşan bu bölge İsrail tanklarının gelmesiyle adeta yok edildi. İsrail ordusu burada yeni yollar açmak için ağaçları ve evleri buldozerlerle yıktı. Bölgedeki tarımın önemli bir bölümünü karşılayan Beyt Hanun'un harap edilmesi kıtlığa da yol açtı.
Dünyanın nüfus yoğunluğu bakımında en kalabalık yerlerinden olan Şucaiyye'ye İsrail ordusu aralık ayında girdi. Şehirden geriye artık sadece yıkılmış binalar ve enkazlar kaldı. Uydu görüntülerine göre İsrail ordusu yine buranın da içerisine ilerleyerek İsrail'in sınırlarını büyütme yoluna gitti.
Almanya tarafından kurulan devasa bir elektrik sistemine sahip olan bölgede, Gazzeliler savaştan önce musluklardan temiz su içme ayrıcalığına bile sahipti. Uydu görüntülerinde bu tesisin tamamen yok edildiği ve çevresinde bombardıman izlerinin olduğu net bir şekilde görülüyor. Normalde tampon bölge olan bu alanın savaş sonrası İsrail'de kalması ön görülüyor.
İsrail ordusunun saldırılarını yoğunlaştırdığı en kritik bölge Han Yunus. Hamas'ın en liderlerinin şehrin altındaki tünellerde saklandığını öne süren Tel Aviv, burada sayısız sivili öldürdü. Telegraph'a göre İsrail ordusu savaş sonrası buraya da bir tampon bölge kurmayı planlıyor.
Batı'nın tepkisinden korkan İsrail, tampon bölge planları hakkında kamuya açık bir şekilde konuşmadı. Ancak İsrailli yetkililer gazetecilere, ordunun yeni saldırıları önlemek için böyle bir planı harekete geçirmeye hazırlandığını kaydetti.
İsrail medyasında yer alan haberler, yıkım programının 1 km'lik bölgedeki tüm binaları etkileyeceğini, yalnızca BM kurumlarına ait olan veya AB fonlarıyla inşa edilen binaların korunacağını öne sürüyor. Sınırın belirli kısımlarındaki yıkım oranları şimdiden yüzde 75 ila 100'e ulaştı.
İsrail hükümeti tampon bölgelerin açılmasından sonra buraya İsraillileri yerleştirmeyi planlıyor.
Arap basınında çıkan haberlere göre Hamas ve diğer Filistinli grupların, Paris'te formüle edilen rehine anlaşmasına bir yanı verecekleri yazıldı. Söz konusu yanıt Türkiye saatliye 18:00'da açıklanacak.
Filistin'de faaliyet gösteren İslami Cihad grubu, iki ülkenin Yemen, Suriye ve Irak'a yönelik saldırılarını kınadığını açıkladı.
IDF sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari düzenlediği basın toplantısında, İsrail Lübnan'da faaliyet gösteren Hizbullah savaşçılarından savaşın başından beri 200 kişiyi öldürdüğünü ifade etti ve ekledi:
'Hizbullah nerede olursa olsun, Ortadoğu'nun her yerinde harekete geçeceğiz'
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Amerikan gazetesi Wall Street Journal'a verdiği röportajda ABD'den gelen 'sonsuz' yardımlara rağmen Joe Biden'ı eleştirdi. Gvir, "Biden bize tam destek vermek yerine, Gazzelilere insani yardım ve yakıt gönderdi. Trump olsaydı bu savaş bambaşka bir yerde olurdu" dedi.
Gvir ayrıca, Trump'ın İsrail'in yapacağı katliamlara karışmayacağını öne sürerek "Trump başkan olsaydı, daha özgür hareket edebilecektik" ifadesini kullandı ve "Gazzeliler bölgeyi gönüllü olarak terk ederse gerçek bir barış sağlanacak" sözlerini kullandı.
Açıklamalarının devamında dünya ülkelerine seslenen Gvir, "Filistinli mültecileri kabul etmeye istekli ülkeler bulabiliriz" değerlendirmesinde bulundu.
Skandal açıklamalarının devamında Gazze'den ayrılmayan Filistinliler için idam cezasının getirilmesini teklif edeceğini belirten Ben Gvir, İsrail'de savaş sonrası yeni bir hükümetin kurulmasıyla birlikte daha da ileri gideceğinin sinyalini verdi.
Filistin Sağlık Bakanlığı, Gazze'deki can kaybının 27 bin 365'e yükseldiğini duyurdu. Bölgede son 24 saatte 130 kişi yaşamını yitirirken yaralı sayısı ise 66 bin 630'a yükseldi.
ABD basını Türk Silahlı Kuvvetleri ile İsrail ordusunu karşılaştırdı. 6 farklı alanda Türkiye, İsrail'e fark attı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, ABD'nin Irak ve Suriye'de gerçekleştirdiği bombardımanın "ABD'nin sadece gerginlik ve istikrarsızlığın artmasına yol açacak yeni bir maceracı ve stratejik hatası" olduğunu söyledi. ABD saldırılarında Irak'ta 17, Suriye'de 23 kişinin öldüğü bildirildi.
İsrail Miras Bakanı, Hamas'la anlaşma yapmanın tek yolunun rehine pazarlığı olmaması gerektiğini söyledi ve şu sözleri kullandı:
"Bu düşünceyi geride bırakmalıyız. Farklı yollarda var,"Yahudi ahlakı" esirlerin serbest bırakılmasından bizi sorumlu tutmuyor"
İsrail ordusu savaşın başından beri toplamda 225 askerini kaybettiğini açıkladı. Bölgede yaşamını yitiren Filistinlilerin sayısı ise 27 bini geçti.
Filistin Sağlık Bakanlığı İsrail ordusunun Han Yunus'ta bir gecede 92 kişiyi öldürdüğünü açıkladı. Bölgede yaşayan bir kişi ise konuyla ilgili "Hepimiz uyuyorduk binayı bombaladılar. Çocuklarımdan biri saldırıda hayatını kaybetti, biz kaçtık" dedi.
Yemen'in başkenti Sana gece saatlerinde savaş uçakları tarafından vuruldu. Saldırıyı ABD Hava Kuvvetleri gerçekleştirdi. Pentagon'dan yapılan açıklamada saldırıda füze rampaları ve radarların hedef alındığı belirtildi. CENTCOM'dan yapılan açıklamada ise özellikle İHA ve ABD donanmasına saldırmak için kullanılması planlanan helikopter ve füzelerin imha edildiği hatırlatıldı. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) ayrıca saldırılarda 125’den fazla güdümlü bomba atıldığını duyurdu.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ise saldırılar sonrası yaptığı açıklamada, ABD’nin bölgedeki çatışma ortamının yayılmasını engellemek için çalışmaya devam edeceğini ancak ülkenin kendisini ve vatandaşlarını korumak için tüm önlemleri de alacağını söyledi. Irak hükümeti ülke sınırlarındaki saldırılarda aralarında sivillerin olduğu en az 40 kişinin öldürüldüğünü duyurdu.
Dış politika uzmanları, Beyaz Saray’ın misilleme için beklemesinin, İran’a hedef alınacak yerlerdeki personelini geri çekme olanağı tanıdığını ve bunun da iki ülke arasında daha doğrudan bir çatışma riskini azalttığını söyledi.
ABD eski savunma bakanı yardımcısı Mick Mulroy BBC'ye şöyle konuştu:
"Beyaz Saray bu şekilde, İran destekli milislerin bölgedeki ABD kuvvetlerine saldırma kabiliyetini azalttı ve gerilimi de tırmandırmadı. Ancak aynı zamanda bu misilleme, caydırıcı olmayacak gibi görünüyor."
Mulroy bu misillemenin nihai faydasının ABD ile İran arasında "doğrudan bir savaşı önlemek" olacağını kaydetti.
Washington Körfez Ülkeleri Enstitüsü’nden Hussein Ibish, misillemenin gecikmesinin ABD'nin İran topraklarına bir saldırı yapma niyetinde olmadığını gösterdiğini değerlendirdi.