Kritik süreçte ilk ziyaret

Ukrayna’ya destek veren ülkelere yönelik Rusya tehdidi, savaşın yayılma riskini artırırken, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte bu kritik süreçte yarın Türkiye’ye geliyor. Rutte, Rusya lideri Vladimir Putin’in, Ukrayna’ya destek veren ülkelere yönelik tehdidinin ardından NATO-Ukrayna Konseyi’nin büyükelçilerin katılımıyla 26 Kasım Salı günü gerçekleştireceği olağanüstü toplantıdan bir gün önce Ankara’da olacak. Rutte, 1 Ekim’de göreve başlamasının ardından Türkiye’ye gerçekleştireceği ilk ziyaret kapsamında yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilecek. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile de görüşecek. Rutte, Ekim ayında terör saldırısına hedef olan TUSAŞ Kahramankazan tesislerini de ziyaret ederek taziyelerini sunacak ve çalışmalar hakkında bilgi alacak.

Ankara’nın dört mesajı

Rusya-Ukrayna savaşında yaşanan son gelişmelerin ana gündem başlığını oluşturacağı görüşmelerde, Ankara dört temel başlıkta mesajlarını Rutte’ye iletecek. Edinilen bilgiye göre, görüşmelerde, 2023 Vilnius ve 2024 Washington Zirvelerinde alınan kararlar doğrultusunda Müttefikler arasında savunma tedariki üzerindeki engellerin kaldırılması ile terörizmle mücadelede tam dayanışma sergilenmesi konularında Türkiye’nin beklentileri en üst düzeyde vurgulanacak ve Rutte’nin bu bağlamda öncü rol üstlenmesi beklentisinin altı çizilecek. Avrupa’da bozulan barış ortamının NATO’nun çok daha güçlü olmasını gerektirdiğine dikkat çekilerek, AB’nin AB üyesi olmayan NATO Müttefiklerine karşı dışlayıcı yaklaşımından duyulan rahatsızlık ifade edilecek. Bunun NATO-AB ilişkilerine muhtemel yansımalarına işaret edilecek. Türkiye’nin İttifakın caydırıcılık ve savunmasına katkıları ile NATO Zirvelerinde alınan kararlar doğrultusunda caydırıcılık ve savunmasının güçlendirilmesi gayretlerindeki son durum da görüşmelerde gündem olacak.

Trump ile görüştü

ABD’nin 47. başkanı seçilen Donald Trump, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile 5 Kasım’daki başkanlık seçiminden bu yana ilk kez görüşme gerçekleştirdi. NATO’dan yapılan yazılı açıklamada, Florida eyaletinde gerçekleştirilen görüşmede NATO’nun karşı karşıya olduğu küresel güvenlik meseleleri ele alındı. Rutte ve ekibi ayrıca Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olması beklenen Mike Waltz ve ulusal güvenlik ekibinin diğer üyeleriyle de bir araya geldi. Rutte, Trump’ın 5 Kasım’da seçilmesinden iki gün sonra kendisiyle görüşmek istediğini ve Kuzey Kore ile Rusya arasında giderek artan askeri iş birliğinin yol açacağı tehditleri ele almak istediğini söylemişti. Trump’ın ABD başkanlığını kazanması, Avrupa ülkelerinde ABD’nin Ukrayna’ya yönelik askeri yardımı durdurabileceği yönünde endişelere yol açmıştı. NATO müttefikleri, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı mücadelede kalmasının hem Avrupa hem de ABD güvenliği açısından önemli olduğunu savunuyor. Rusya’nın hipersonik balistik füzeyle Ukrayna’ya saldırması ve yaklaşık 33 aydır devam eden savaşı tırmandırmasının ardından NATO ve Ukrayna, Salı günü acil bir toplantı yapma kararı almıştı.

Ukrayna için Grenell formülü

ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın eski istihbarat şefi Richard Grenell’i Rusya-Ukrayna savaşı için özel temsilci olarak görevlendirmeyi düşündüğü iddia edildi. Grenell, temmuz ayında Bloomberg’de katıldığı bir yuvarlak masa toplantısında, Rusya’nın Ukrayna’nın egemenlik alanını işgal etmesinin ardından başlayan çatışmayı çözmenin bir yolu olarak ‘özerk bölgeler’ oluşturulmasını savunmuştu. Grenell Ukrayna’nın yakın gelecekte NATO’ya katılmasından yana olmayacağını da belirtmişti. Grenell Sırbistan ve Kosova arasındaki barış görüşmelerinde de özel temsilci olarak görev almıştı.