14.03.2023 - 14:40 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Ulf Kristersson, Stockholm'de İsveç'in NATO Üyeliğinden Sorumlu Başmüzakereci Oscar Stenström ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, son haftalarda yaşanan gelişmeler sonrası Türkiye'nin Finlandiya'nın üyeliğini onaylayacağının giderek netleştiğini, İsveç ile ilgili çekincelerinin ise sürdüğünü belirtti.
Kristersson yine de İsveç'in sonunda NATO'ya üye olacağından emin olduğunu vurguladı. İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlaması sonrası, çok uzun süredir devam ettirdikleri "tarafsızlık" politikasından vazgeçmişler ve Mayıs ayında NATO'ya üyelik başvurusu yapmışlardı. İki ülke, Temmuz ayında Litvanya'nın Vilnius kentinde yapılacak NATO zirvesine kadar ittifaka üye olmak istiyor.
Ancak iki ülkenin NATO'ya üye olmaları için, ittifaka üye 30 ülkenin parlamentolarının onayı gerekiyor. Türkiye ve Macaristan henüz iki ülkenin üyeliklerini onaylamadı. Macaristan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Csaba Hende geçen hafta, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelikleriyle ilgili oylamanın "önümüzdeki haftalarda" yapılmasının beklendiğini açıklamıştı. Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasındaki son görüşmeler geçen hafta Brüksel'deki NATO karargahında yapıldı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, görüşmeler sonrası yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin güvenlik kaygılarının giderilmesiyle ilgili adım atılmalı" dedi. Kalın, İsveç ve Finlandiya'nın NATO sürecinin birlikte mi ayrı ayrı mı işleyeceği konusundaki hız, kapsam ve genel çerçevenin bu ülkelerin atacağı adımlara bağlı olduğunu söyledi. İsveç, 2022’de "terörle mücadelede güvenlik güçlerinin alanını daha da açmak için" anayasada değişikliğe gitmişti.
1 Ocak 2023’de yürürlüğe giren anayasa değişikliklerinin ardından "terörle mücadeleyi ilgilendiren" birçok yasada da uyum çalışması yapılmıştı.
Türkiye, Ocak ayında Danimarkalı aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan'ın, Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği binası önünde Kuran yakması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hedef alındığı protesto gösterileri nedeniyle üçlü müzakereleri süresiz askıya aldı.
Müzakerelerin yeniden başlayacağına yönelik açıklama ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın 20 Şubat’taki Ankara ziyareti sırasında yapıldı.
Ankara’daki diplomatik kaynaklara göre, Brüksel’deki toplantıda da, imzalanan mutabakatta yer alan taahhütlerin İsveç ve Finlandiya tarafından yerine getirilip getirilmediği madde madde görüşüldü.
Mutabakat zaptı, İsveç ve Finlandiya’nın "terörle mücadele konusunda Türkiye ile işbirliğini artırmalarını", "başta PKK olmak üzere terörle ilişkilendirilen Türkiye kökenli örgütlerin her türlü faaliyetlerini engellemelerini" ve "Türkiye’nin 'terör suçlusu' olarak isim isim verdiği kişilerin iade edilmesini gerektiriyor.
Ayrıca Türkiye’ye uygulanan silah ambargosunun da kaldırılması öngörülüyor.
Türkiye, Finlandiya’nın bu konularda adım attığını ancak İsveç’in ittifaka katılım noktasına gelmediğini kaydediyor ve 14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinden sonraki döneme işaret ediyor.