İsveç kararı büyük memnuniyet yarattı

DIŞ HABERLER SERVİSİ İsveç’in NATO üyelik protokolünün TBMM Genel Kurulu’nda onaylanması hem uluslararası kamuoyunda hem de dünya basınında geniş yer buldu. Haber, birçok ülkenin dışişleri bakanları ve yetkilileri tarafından paylaşılırken, gazetelerde büyük yer buldu. 

İsveç basını haberi manşetlerden duyururken, Expressen gazetesi, henüz sürecin sona ermediği vurguladı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın protokolü imzalaması, Macaristan’ın süreci onaylaması gerektiği aktarıldı. İsveç haber sitesi Altinget “Türkiye parlamentosundan evet oyu: NATO’ya bir adım daha yaklaştık” ifadesini kullandı. 

‘Güvenlik’ vurgusu 

Diplomatik çevreler ve uluslararası yetkililer de kararı memnuniyetle karşıladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, TBMM’nin İsveç’in ittifaka katılımına onay veren protokolü kabul etmesinden memnuniyet duyduğunu, aynı adımı Macaristan’dan da beklediğini söyledi. Stoltenberg, “İsveç’in üyeliği NATO’yu daha güçlü, hepimizi daha güvenli kılacak” dedi. 

Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “İsveç’in katılımı Avrupa’nın güvenliğini güçlendirecek ve AB-NATO işbirliğini güçlendirecektir” ifadelerini kullandı. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, “Türk Parlamentosunun İsveç’in NATO’ya katılım başvurusunu onaylayan oylamasını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. ABD Türkiye Büyükelçisi Jeffry Flake, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İsveç’in NATO’ya katılımı kararını büyük bir takdirle karşılıyorum” ifadelerini kullandı. 

Türkiye’nin İsveç için onay kararı Rusya’da olumsuz karşılanırken, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise “Türkiye Kuzey Atlantik İttifakı’nın üyesi. Bu çok açık bir gerçek. Ankara’nın kendi yükümlülükleri var ve İttifak’taki müttefikleriyle kendi müzakere süreçleri var. Bu Türkiye’nin egemen kararıdır” dedi. 

Dünyada manşet 

Haber dünyada da büyük ses getirdi. CNN International, Macaristan’ın henüz onay vermediğini hatırlatırken, protokolün Türkiye tarafından onaylanmasının İsveç’i üyeliğe yaklaştırdığını aktardı.

New York Times kararı “Türkiye İsveç’in NATO hedefini destekliyor” başlığıyla sayfasına taşıdı.

İngiliz BBC, “Türk Meclisi, İsveç’in NATO üyeliğini destekledi” başlığıyla haberi duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kısa bir süre içerisinde protokolü imzalamasının beklendiğini kaydeden BBC, geriye yalnızca Macaristan’ın İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının kaldığını bildirdi.

The Guardian, oylamanın İskandinav ülkesini NATO’ya üyeliğe bir adım daha yaklaştırdığı belirtti, Macaristan’ın onaylamayan tek ülke olarak kaldığını yazdı.

Fransız Le Monde gazetesinin haberinde Ankara ile Batılı ülkeler arasında önemli siyasi görüş ayrılıklarına yol açan 20 aylık müzakerelerin sonuçlanmasının beklediğini ifade edildi.

Yunan Kathimerini ise karar ile Türkiye’nin F-16 alımının önündeki engelin kalkmasının beklendiğini yazdı. 

Macaristan geri adım attı

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, İsveç’in NATO üyeliğini görüşmek üzere İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson’a davet mektubu gönderdiğini söyledi. Ancak Türkiye ile uzun bir müzakere süreci yürüten İsveç, benzer bir anlaşmayı Macaristan ile de yapmak istemiyor. İsveç Macaristan’ın müzakere talebini net bir şekilde reddederken, İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström “Bu noktada müzakere etmek için bir neden görmüyorum. Elbette umduğumuz şey Macaristan’ın, üyeliği mümkün olan en kısa sürede onaylamasıdır” dedi. İsveç basını Orban’ı sert bir dille eleştirirken, şantaj suçlaması yapıldı. Daha sonra NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüşen Orban ise dün yaptığı açıklamada, geri adım attı ve hükümet olarak İsveç’in NATO’ya üyeliğini desteklediklerini belirtti. Macar başbakan, meclisi mümkün olan ilk fırsatta onaylamayı sonuçlandırmaya çağırdığını ifade etti ve soru işaretlerini kaldırdı.

İsveç şimdiye dek neler yaptı?

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası İsveç tarafsızlık politikasını terk etti ve NATO’ya başvurdu. Türkiye ise İsveç’in PKK ve FETÖ’ye karşı adım atması talebinde bulundu. 2022’de NATO Madrid Zirvesi’nde İsveç ve Finlandiya atacakları adımları kayıt altına alarak, Türkiye ile üçlü muhtıra metni imzaladı. İki ülke terör örgütlerine karşı adım atmak ve uygulanan savunma sanayi yaptırımlarının kaldırılması konusunda söz verdi. İsveç Anayasasında yapılan değişiklik ile İsveç’te terör örgütünü destekleme, güçlendirme veya teşvik etme kastı taşıyan faaliyetler suç kapsamına alındı, Türkiye’ye yönelik askeri ambargolar kaldırıldı.