İran intikam peşinde

ABD’nin, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’i 3 Ocak sabahı Bağdat Havalimanı’nda düzenlenen bir hava saldırısında öldürmesinin ardından bölgedeki gerginlik devam ediyor. Tahran ve Washington’dan sert açıklamalar gelirken, İran’ın atacağı adım merak konusu.

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, General Süleymani’nin öldürülmesine cevap olarak Tahran yönetiminin 13 senaryo üzerinde durduğunu söyledi. Şemhani, “Konsey toplantısında Süleymani’nin intikamını almak için 13 senaryo gündeme geldi. En alt düzeydeki senaryo dahi uygulansa, Amerikalılar için tarihi bir kabus olur” dedi. Senaryoların içeriğine değinmeyen Şemhani, İran lideri Ali Hamaney’in “Tüm direniş güçleri, Süleymani’nin intikamını alacak” sözünü hatırlattı, misillemenin tek saldırıyla sınırlı kalmayacağını ifade etti.

Bölgede ABD askerlerinin devriyelerini azaltarak üslerine çekildiğini öne süren Şemhani, “Bölgede 19 ABD üssü var. 11’i doğu ve batı sınırlarımıza yakın. Kuzey ve güneyimizdeki 8 üste alarm durumundalar... En ufak hareketlerini takip ediyoruz” dedi.

‘Terörist’ ilan ettiler

Bu arada dün İran Meclisi’nin “acil” koduyla onayladığı yasayla, ABD ordusu ile ona bağlı kurum ve şirketler “terörist” ilan edildi. İran daha önce de Orta Asya ve Afrika’da konuşlanan ABD askerlerini terörist ilan etmişti. Son yasayla Pentagon da İran’ın “terör listesi”ne alındı. Bununla birlikte Kudüs Gücü’ne aktarılan kaynak da artırıldı ve 200 milyon euro tahsis edildi. Devrim Muhafızları Ordusu’nun ülke dışındaki askeri-istihbari operasyonlarını yürüten Kudüs Gücü, bölgenin de en güçlü istihbarat örgütlerinden biri olarak biliniyor. Kudüs Gücü, doğrudan İran lideri Hamaney’e bağlı bulunuyor.

Öte yandan ABD’li yetkililer, Tahran’ın olası bir misillemesine karşı hazırlık yapıyor. İran’ın, yanıt olarak ABD’li bir askeri komutanı öldürme girişiminde bulunmasının ihtimaller arasında olduğunu savunurken, Washington, Ortadoğu’da küresel enerji tedariği açısından kritik öneme sahip sulardaki gemileri uyardı. Yetkililer, ABD istihbaratının elindeki verilere göre İran’da askeri hareketlilik yaşandığını, ABD’nin de bölgedeki mevzilerini güçlendirmeyi sürdürdüğünü kaydediyor.

RUHANİ, MACRON’LA GÖRÜŞTÜ

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün telefonla görüştü. Görüşmede Süleymani suikastının İran halkına karşı affedilemez bir cinayet olduğunu belirten Ruhani, “ABD’liler Süleymani’yi öldürerek büyük bir stratejik hata yaptılar. ABD, kendini bu büyük cinayetin sonuçlarından koruyamaz” dedi. Macron ise, “Hepimiz bölgedeki barış ve istikrarın sarsılmasından çok endişeliyiz. Yaşanan gelişmeler gerginliğin artmasına ve telafi edilemez krizlere yol açabilir” ifadelerini kullandı.

‘Irak’tan çekilmeyeceğiz’

ABD Savunma Bakanı Mark Esper, ABD askerlerinin Irak’tan çekileceğine dair haberleri yalanladı. Esper açıklamayı, ABD’li bir generalin, Amerikan askerlerinin ülkeden ayrılmaya hazırlandığı yönünde Irak hükümetine bir mektup yolladığına ilişkin haberler sonrası yaptı. Esper, “Irak’tan ayrılmaya dair bir karar söz konusu değil... Irak’tan ayrılma kararı alınmamıştır. Nokta” diye konuştu.

Esper, Tahran’la yaşanan mevcut gerilimin bir çatışmaya dönüşmesi halinde ülkenin tarihi ve kültürel değerlerinin hedef alınmayacağını söylerken, “Silahlı çatışma kanunlarına uyacağız” dedi. Bir savaş istemediklerini de kaydeden Esper, “ABD olarak İran’la bir savaş istemiyoruz. Diplomatik çözüm istiyoruz. Bunun için İran gerilimi düşürmeli. Daha fazla kan dökülmesini engellemek için İran masaya oturmalı” ifadelerini kullandı. ABD Başkanı Donald Trump da, bir gün önceki açıklamasından “U” dönüşü yaparak, bir saldırı halinde İran’ın kültürel hedeflerinin vurulmayacağını açıkladı.

‘Barış için gitmedi!’

Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da, ABD’nin hava saldırısında öldürülen General Süleymani’nin, Irak’a barışa yönelik diplomatik misyon için gittiği iddiasının doğru olmadığını söyledi. Pompeo, Süleymani’nin öldürüldüğü saldırının, öncesinde, hukuki boyutlarıyla değerlendirildiğine emin olduğunu kaydederken, Tahran’ın başka bir “kötü seçim” yapması halinde Başkan Trump’ın yine kararlı ve ciddi karşılık vereceğini de savundu.

MILLEY: İSTİHBARAT BİLGİSİNE GÜVENDİK

ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, Kasım Süleymani’nin ABD kuvvetlerine yönelik saldırı planı içinde olduğu istihbarat verilerini incelediğini belirterek, Süleymani’yi öldürme kararını almamış olsalardı Amerikan kuvvetlerine yönelik ihmalkarlık etmiş olacaklarını söyledi. Milley, Savunma Bakanı Mark Esper ile birlikte Süleymani’nin hazırlığını yaptığı saldırılara ilişkin istihbarat verilerini incelediğini belirterek, “O istihbarat bilgisine güveniyorum. Bizi adım atmak zorunda bıraktı. Acildi ve ölçü ve çerçevesi bakımından oldukça netti” dedi.

‘Sünger Bob’u mu öldüreceğiz?’

İran’ın en önemli mollalarından Şahap Muradi, Ofogh kanalına verdiği röportajda Kasım Süleymani’yi öldüren ABD’den intikam alma konusunda ilginç bir değerlendirmede bulundu. Muradi, İran’ın misillemede bulunmakta zorlanacağını, çünkü ABD’nin sadece “kurmaca kahramanları” olduğunu söyledi. Süleymani’nin gerçek bir kahraman olduğunu ve misilleme olarak İran’ın birini öldürmesi gerektiğinde kurmaca çizgi film kahramanlarından başka birinin olmadığını belirten Muradi, “ABD’nin kahramanı yok. Sünger Bob’u ya da Örümcek Adam’ı mı öldüreceğiz?” ifadelerini kullandı.

ABD Zarif’e vize vermedi!

ABD yönetimi, New York’ta yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) toplantısına katılmak isteyen İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’e vize vermedi. Zarif, başvurusunun kabul edilmediğini belirtti, “ABD neden korkuyor? Bana vize verilmemesi ABD yönetimi ve Trump hükümetinin iflası demektir” dedi. Zarif’in Perşembe günkü toplantıda Kasım Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili konuşması bekleniyordu. Zarif’e vize verilmemesi, yabancı diplomatların BM Genel Merkezi’ne erişim hakkını garantileyen anlaşmanın ihlali anlamına gelebilir.

Öte yandan CNN televizyonuna konuşan Zarif, “ABD’nin Ortadoğu’da durumu kendisi için olabilecek en kötü hale getirdiğini, ekonomik maliyetini artırdığını” söyledi. Zarif, Trump’ın bölgedeki savaşların ABD’ye 7 trilyon dolara mal olduğuna ilişkin açıklamasını hatırlatarak “Şimdi buna 1 trilyon dolar daha ekledi. ABD, böylece daha mı güvenli olacak?” dedi.

Netanyahu: Olayda payımız yok!

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İranlı General Kasım Süleymani’nin öldürüldüğü saldırıda İsrail’in payının olmadığını, bu nedenle de ülkesinin ABD ile İran arasındaki gerginliğe dahil edilmemesi gerektiğini belirtti. Ülkenin yerel basınında yer alan habere göre, Başbakan Binyamin Netanyahu, bu değerlendirmeyi, güvenlik kabinesiyle gerçekleştirdiği toplantıda yaptı. Netanyahu, “Süleymani’nin öldürüldüğü saldırıda İsrail’in payının olmadığı, bu nedenle ülkesinin ABD ile İran arasındaki gerginliğe dahil edilmemesi gerektiğini” söyledi. Toplantıda üst düzey askeri yetkililerin de, İran’ın misilleme olarak İsrail’i vurma ihtimalinin çok düşük olduğunu aktardığı belirtiliyor.