HIV virüsüne ‘aşı’ umudu
25.06.2024 - 07:01 | Son Güncellenme:
DİDEM SEYMEN
AIDS hastalığına neden olan HIV virüsünü etkisiz kılmak için geliştirilen deneysel bir aşının kadınlarda yüzde 100 koruma sağladığı iddia edildi.
DİDEM SEYMEN - HIV virüsü bağışıklığı çökerterek AIDS hastalığına yol açıyor. Dünyada HIV virüsü taşıyan 40 milyon kişi var. Afrika 25.6 milyon HIV taşıyıcısıyla ilk sırada. ABD’li biyofarmasötik şirketi Gilead Sciences, Güney Afrika ve Uganda’da HIV’e karşı geliştirdiği deneysel bir aşının kadınlarda yüzde 100 koruyuculuk sağladığını öne sürdü.
'UCUZ OLMALI'
Şirketin açıklamasına göre, yılda iki kez kullanılan ‘lenacapavir’ aşısı denemelerine yaşları 16-25 arasında 5.300 kadın katıldı. Bazılarına lenacapavir enjekte edilirken, diğerlerine şirketin eski ilacı verildi.
Gilead yetkilisi Merdad Parsey, “Yılda iki kez uygulanan lenacapavir, yüzde 100 etkili olarak HIV enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olacağını gösterdi. Devam eden çalışmadan ek sonuçlar almayı bekliyoruz” dedi. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Sunlenca markasıyla satılan lenacapavir’i HIV tedavisi için 2022’de onayladı. İlacın maliyetinin ilk yıl 42.250 dolar (1,4 milyon TL) sonra yıllık 39.000 dolar (1.2 milyon TL) olacağı biliniyor. Uganda’da HIV önleme görevlisi Melb Simiyu, fakir ülkede ilaca erişebilmek için yıllık bedelinin 100 doları (3.200 TL) geçmemesi gerektiğini söyledi.
'VİRÜS YÜKÜNÜ AZALTIYOR'
Prof. Dr. Hüsnü Görgen: “Bu bir aşı değil, HIV’in tedavisinde kullanılan bir iğne. Lenacapavir adlı maddeyi içeriyor. HIV tedavisinde ilaç direnci olan hastalarda kullanılıyor. 6 ayda bir yapılıyor. Virüs yükünü azaltıyor. Piyasaya çıkmış ama henüz ülkemizde mevcut değil. Türkiye’ye gelince Sağlık Bakanlığı bir ilaç fiyatı tespit ediyor. Diğer ilaçlara dirençli hastalar için kurtarıcı bir ilaç.”
'KORUMA SAĞLAMIŞ'
Prof. Dr. Gökalp Öner: “Hap zaten HIV’ın tedavisinde kullanılıyor ve HIV’in dışında bulunan kapsit adlı proteine bağlanıp, yayılmasına engel oluyor. Acaba HIV negatif kişilerde aşı olarak koruma amaçlı kullanıldığında engelleyebiliyor mu diye çalışma yapmışlar. Yılda 2 kez aşı şeklinde cilt altına uygulamışlar. Bunun bir de tedavi amaçlı hap formu var. Yılda 2 kez aşı gibi yapıldığında FAZ3 çalışmasında koruma sağladığını ortaya koymuşlar. FAZ3 çalışmasından sonra FAZ4 çalışması gerekiyor. 2025’te bunu herkese uygulayabilecekler. Özellikle AIDS riskiyle karşı karşıya olanlara önerilecek.”
