31.08.2023 - 12:10 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Hedef, Güneş'teki hareketleri izlemek ve uzay havasına etkilerini incelemek için uzay tabanlı bir gözlemevi kurmak. Bu, Hindistan için bir ilk. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) daha önce Güneş'i incelemek için uydular yerleştirmişti. Ancak Hindistan'ınkinde bazı farklı özellikler var. Peki, Aditya-L1 nedir? Misyon hakkında bilmeniz gereken şeyleri aktarıyoruz.
Aditya, Saskritçe ve Hintçe'de Güneş demek. Her şey planlandığı gibi giderse, uzay aracı 2 Eylül Cumartesi günü TSİ 08.20'de, Chennai'nin 100 km kuzeyindeki Sriharikota'daki Hindistan'ın ana uzay üssünden fırlatılacak. Hindistan Uzay Ajansı tarafından yayımlanan fotoğraflar, roketin artık fırlatma rampasına tamamen entegre olduğunu gösteriyor.
Uzay aracı aslında Güneş'e gitmeyecek. Hedef, Dünya'dan 1,5 milyon kilometre uzaklığa ulaşmak. Bu, Dünya ile Ay arasındaki mesafenin neredeyse dört katı. Ancak Güneş, Dünya'dan 151 milyon kilometre uzakta bulunuyor. Yani gidilecek yol Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının neredeyse yüzde 1'i.
Bir hafta önce Venüs'ün yanından hızla geçen NASA'nın Parker uzay aracı, en nihayetinde Güneş'in yüzeyine 6,1 milyon kilometre kadar yaklaşacak. Aditya-L1'in hedefine ulaşması yine de biraz zaman alacak. Hindistan Uzay Araştırma Ajansı (ISRO), eski adı Twitter olan X'ten yaptığı bir paylaşımda fırlatmadan L1'e (Lagrange noktası) kadarki sürenin Aditya-L1 için yaklaşık dört ay olduğunu yazdı.
Uzayda, Güneş ve Dünya gibi iki büyük cismin çekim kuvvetlerinin dengelendiği yere Lagrange noktası denir. L1 ismi buradan geliyor. Uzay aracı bu denge noktasını yakıt tüketimini azaltmak için kullanabilir. Adını, üzerine ilk kez 18. yüzyılda çalışan Fransız matematikçi Joseph-Louis Lagrange'dan alıyor.
Hint uzay aracı Güneş'in fotosfer ve kromosfer olarak bilinen en dış katmanlarını gözlemleyecek.
Uzay havasını neyin yönlendirdiğini de inceleyecek. Aynı zamanda mesela Dünya'daki kuzey ve güney ışıkları ile elektromanyetik rahatsızlıklara neden olan güneş rüzgarının dinamiklerini daha iyi anlamaya çalışacak.
ISRO, Güneş'in devamlı ve net görüntüsünden yararlanılarak onun hareketlerini ve uzay havası üzerindeki etkisini gerçek zamanlı olarak gözlemlemek için büyük bir avantaj sağlanacağını açıkladı.
Ayrıca atmosfer tarafından filtrelendiği için Dünya'dan incelenemeyen radyasyonu da gözlemleyebilecek.
ISRO, misyonun; koronal ısınma, taçküre kütle atımı, güneş patlamaları ve bunların özelliklerinin yanı sıra uzay havasının dinamikleri gibi Güneş özelliklerini anlamamıza yardımcı olacak önemli bilgiler sağlamasını umuyor.
Hindistan hükümeti, yaklaşık 46 milyon dolar maliyet öngörülen projeyi 2019 yılında onayladı.
Hindistan Uzay Ajansı henüz ortaya çıkan maliyetin ayrıntılarını açıklamadı. Araç, uzayda beş yıldan fazla bir süre kalacak şekilde tasarlandı. ISRO, derin uzay görevleri için daha az güçlü roketler kullanıyor ve daha uzağa gitmek için yerçekimi kuvvetinden yararlanıyor. Bu, Ay ve Mars gibi hedeflere gitmek için gereken süreyi uzatıyor, ancak fırlatma maliyetini önemli ölçüde azaltıyor.
Bu yöntem, kısıtlı bütçeyle çalışan Hindistan Uzay Ajansı'nın büyük başarılar elde etmesine imkan sağladı. İnsansız Chandrayaan-3 aracı, geçen hafta ay yüzeyine indi. Hindistan, ABD, Rusya ve Çin'in ardından Ay'a başarıyla iniş yapan dördüncü ülke oldu. 2014 yılında Hindistan, Mars'ın yörüngesine bir araç yerleştiren ilk Asya ülkesi oldu ve gelecek yıla kadar Dünya'nın yörüngesine üç günlük mürettebatlı bir misyon başlatmayı planlıyor.