Esad’dan YPG ile 12 maddelik anlaşma

Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) bir süredir Esad rejimi ile yakınlaşma girişimi anlaşma ile sonuçlandı. SDG’nin siyasi kanadı Demokratik Suriye Meclisi (DSM), Şam yönetimiyle müzakerelerin ilerletilmesi konusunda anlaştıklarını açıkladı. Kürt kaynaklı IMP News’in haberine göre, SDG’nin siyasi kanadı Demokratik Suriye Meclisi (DSM) heyeti ile Suriyeli yetkililer arasında Şam’da başlayan müzakerelerin ilk aşaması sona erdi. Rejim temsilcileri ilk toplantıda, Kürt tarafına sunmak istediği anlaşma maddelerini izah etti. Tarafların Suriye’nin bundan böyle mevcut yönetim formu ile devam etmesinin imkansız olduğu, ademi merkeziyetçi bir devlet modelinin formunun gerekli olduğu konusunda hemfikir oldukları vurgulandı. Bir sonraki toplantıya Kürt tarafının kendi talepleri ile katılacağı ve ardından müzakerelere geçileceği öğrenildi.

Federasyon veya özerklik

DSM heyetinin ziyaretin ardından yaptığı ilk açıklamada, “merkezi olmayan ve demokratik bir Suriye için yol haritasının oluşturulması amacıyla tüm alanlarda komiteler oluşturulması kararlaştırıldı” denildi.

Kürt tarafına sunulan rejimin taleplerini içeren 12 maddede Kuzey Suriye’ye yönelik sınırlı bir federasyon ya da özerk bir yönetim modeli öngörülüyor. Rejimin sunduğu maddelerin detaylı bentlerinin de olduğu, ancak müzakereler sırasında hepsinin yeniden tashih edilebileceği kaydedildi. Rejimin Şam’da başlayan müzakerelerin ilk toplantısına sunduğu 12 maddelik talep ve çözüm planında yer alan maddeler ise şöyle:

- Rakka ve Derülzor’un devlete tesliminde sorun çıkarılmayacak.

- Fırat Barajı’nın normal koşullarda elektrik üretmesi için gerekli tüm girişimleri devlet üstlenecek ve ihtiyaç olan her alana bu enerjiden aktarım yapılacak.

- Temel yer altı servetleri doğrudan Suriye devletinin denetiminde olacak.

- Devlet kurumlarında ve sınırlarda Suriye bayrağı esas alınacak, başka bir simge kullanılmayacak.

- Kuzey Cephesi açılırsa Kürt yapılanmalarının bu cepheye katılımı Suriye Ordusu komutasında sağlanacak.

- Dış güçlerle kurulan ilişkiler aşamalı olarak terk edilecek. İhtiyaç ve gereksinimlerin karşılanmasında devlet bu rolü üstlenecek.

- Fırat’ın doğusundan batısına devletin denetlediği alanlara her türden zirai ürünün normal koşullardaki mübadelesinin engelleri kaldırılacak.

- Devlet buğday ve pamuk ürünü üzerine karaborsadan daha yüksek bir fiyatla satın alacak anında ödeme yapılacak.

- DAEŞ tehlikesine karşı tam bir dayanışma içinde mücadeleye devam edilecek.

- Eskiden olduğu gibi Suriye askerleri esir alınmadan kıtalarına iade edilecek, Suriye yargısından aranmayan hiçbir Kürt militanı tutuklanmayacak, devletin istediği isimler yetkili Kürt yapılanmalarına bildirilecek.

- Yeniden yazılacak anayasada Kürt sorununun nasıl bir yer alacağına ilişkin bu diyaloglardan çıkacak kararlar esas alınacak.

- Kürt yapılanmalarının geleceği üzerine tartışma sürecek.

Rejimden İdlib’e yığınak

Güneyde Dera ve Guta’dan sonra ülkenin kuzeybatı kesiminde Türkiye sınırında yer alan İdlib’e kapsamlı kara ve hava harekâtına hazırlanan Esad rejimi, Cisr eş Şuğur kasabasına dayandı. Bölgeye İran’ın denetimindeki Hizbullah milisleri desteğinde binlerce rejim askeri konuşlanırken, bölge savaş uçaklarınca bombalanıyor.

Garantör devletler Rusya, İran ve Türkiye’nin 15 Eylül 2017’de Astana’da yaptığı toplantıda, İdlib’te çatışmaların azaltıldığı bölgeler oluşturulması konusunda anlaşma yapmıştı. Türkiye, bu kapsamda bölgede 12 gözlem noktası oluşturdu. Rusya ve İran ise 17 ayrı gözlem noktası kurdu.

Ağır silah takviyesi

Üç ülkenin, çevresinde 29 askeri nokta konuşlandırdığı İdlib, rejim ordusunun bölgeye kapsamlı bir harekât hazırlığı yapması ile patlamaya hazır bomba durumuna geldi. El Ehrar ordusu, Heyet Tehrir El Şam ve Feylek El Şam gibi örgütler ile 20’yi aşkın grubun faaliyet gösterdiği İdlib’teki muhalif yapıların zaman zaman kendi aralarında çatışması Esad rejiminin bölgeye müdahalesini kolaylaştırdı. Rejim ordusu, bölgeyi almak için İdlib sınırına konuşlandı. Sınıra askeri teçhizat, ağır silah ve mühimmat takviyesi yapılıyor. Operasyon için ise Rusya’dan onay bekleniyor. Sınıra Suriye ordusunun yanı sıra İran’a bağlı Hizbullah ile, Suriye’deki yerel milis grupları da sevk edildi.

Esad’ın açıklaması

Askeri birlikler, Hama bölgesinin kuzeyi ile kuzeybatıda yer alan Türkiye sınırının 20 kilometre güneyindeki Cisr eş Şuğur sınırına konuşlandırılıyor. Cisr eş Şuğur kasabası çevresindeki muhalif hedefler belirli aralıklarla savaş uçakları tarafından vuruluyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Dera ve Guta’dan sonra rejim güçlerinin öncelikli hedefinin İdlib olacağını açıkladı. Bir grup Rus gazeteciye açıklama yapan Esad, “Yakında ordumuz bu bölgeyi teröristlerin elinden almaya hazırlanıyor” ifaderini kullandı.

PYD destek verdi

Rejim ordusunun İdlib’e yönelik saldırısına kabul edilmesi halinde destek vereceğini açıklayan PYD, çağrısını yeniledi. Eski PYD Eş Başkanı TEV-DEM Diplomasi Komitesi Üyesi Salih Müslim, İdlib konusunda “Biz de katılmaya hazırız” dedi. Rejim ordusunun kapsamlı saldırısını karşılamak amacıyla İdlib ve çevresini kontrol eden muhalifler de mevzilerini takviye ediyor.