03.08.2023 - 15:19 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Yaklaşık 200 ton ağırlığında olduğu düşünülen balinanın uzun süre önce soyu tükendi. Araştırmacılara göre, sadece çok büyük mavi balina örnekleri bu türün ağırlığıyla yarışmış olabilir. Hayvanın fosilleşmiş kemikleri, güney Peru'da çöllerdeki kazılar sonucu bulunduğu için bu türe “Perucetus colossus” adı verildi.
Kalıntıların çevresindeki tabakaların tarihlenmesi sonucunda balinanın, yaklaşık 39 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyor. Araştırma paleontolog Dr. Mario Urbina’nın öncülüğünde gerçekleştirildi. Ekibin bir parçası olan Dr. Eli Amson, “Fosiller aslında 13 yıl önce keşfedildi, ancak boyutları ve şekli nedeniyle sadece üç yıl önce Peru'nun başkenti Lima'ya getirilerek incelendi” dedi.
Basilosaurid adı verilen erken tür bir balinaya ait 18 kemik çıkarıldı. Kemikler arasında 13 omur, dört kaburga ve bir kalça kemiğinin bir kısmı mevcuttu. Ancak parça parça olan kalıntılar ve kemiklerin yaşına rağmen, bilim insanları hayvan hakkında daha önemli sonuçlara ulaşmayı başardı.
Özellikle, iç boşlukların dolduğu bir süreç olan osteoskleroz nedeniyle kemiklerin son derece yoğun olduğu anlaşıldı. Ayrıca kemikler, dış yüzeylerinde pachyostosis adı verilen ekstra büyümeye sahipti.
Ekip, bunların bir hastalık olmadığını, bu büyük balinanın sığ sularda beslenirken gereken dengeyi sağlaması için geçirdiği bir adaptasyon olduğunu söyledi. Günümüzde benzer kemik özellikleri manatilerde veya deniz ineklerinde görülüyor.
Bilim insanları, türlerin şeklini ve kütlesini yeniden oluşturmak için, nesli uzun süre önce tükenmiş türlerle modellemeler kullanarak bazı kıyaslamalar yapıyor. Bunun için benzer özelliklere sahip canlı organizmaların biyolojisi hakkındaki bilgilere ihtiyaç duyuluyor.
Tahminlere göre, Perucetus'un boyu yaklaşık 17-20 metreydi. Bu olağanüstü bir boyut değil. Ancak hayvanın sadece kemik kütlesinin, 5,3-7,6 ton arasında bir yerde olduğu düşünülüyor. Organlar, kaslar ve yağ dokusunu eklediğinizde, varsayımlara bağlı olarak, hayvanın toplam ağırlığı 85 ton ile 320 ton arasında olabilir. Almanya'da Stuttgart Doğa Tarihi Devlet Müzesi'nde küratör olan Dr. Amson, 180 ton ağırlığı medyan, yani ortalama değer olarak kullanıyor. Kayıtlara geçen en büyük mavi balinalar da bu ağırlıktaydı.
Araştırma ekibi yaptığı karşılaştırmalarda, Londra Doğal Tarih Müzesini ziyaret etmiş olan herkese çok tanıdık gelecek bir mavi balinayı kullandı. “Hope” adı verilen hayvanın iskeleti 2017 yılında ana salondaki tavana asıldı.
Ancak kurulumdan önce, iskelet detaylı bir şekilde tarandı ve tanımlandı. Şimdi ise dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları için önemli bir veri kaynağı.
Londra Doğal Tarih Müzesi'nin deniz memelileri küratörü Richard Sabin, yeni bulgunun heyecan verici olduğunu ve bir yönünü Londra'da sergilemeyi çok istediklerini belirtiyor.
Sabin, Hope’u dijitale dönüştürmek için zaman harcadıklarını, sadece kemiklerin ağırlığını değil, aynı zamanda şeklini de ölçtüklerini ve bugün balinanın insanlar için bir tür referans noktası haline geldiğini söyledi.
“'En büyük hangisiydi?' gibi karşılaştırmalara takılmıyoruz. Çünkü biliyoruz ki bilim her zaman yeni verilerle karşımıza çıkacak.
“Biz dev balinaların 4,5 milyon yıl önce yaşadığını düşünürken, Perucetus'un en harika yanı, bu büyüklükte bir balinanın 30 milyon yıldan önce yaşamış olması.”