Çil çil altınlar duvarın altında bulundu!
04.10.2022 - 09:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
Bizans İmparatorluğu'nun sonuna ışık tutan 1400 yıllık hazine, peş peşe yapılan keşiflerin bir yenisi. Altın sikkeler, 635 yılında Müslümanların bölgeyi fetihleri sırasında saklandı.
Son yıllarda arka arkaya yapılan keşiflere bir yenisi eklendi, 1400 yıllık altınlar dünyada ses getirdi. Üç yıl önce İsrail'in Akdeniz kıyısında yer alan şehri Yavne'deki kazıda 1200 yıllık nadir altın sikkeler bir küçük kumbaranın içinde bulundu. Altın sikkeler Abbasiler dönemine aitti.
Milattan Sonra dokuzuncu yüzyılda basılan altınlar, sanat, bilim, ticaret ve endüstride dünyayı değiştiren Müslümanların en zengin döneminin yaşandığı Halife Harun Reşit'in hüküm sürdüğü yıllardan kalmaydı. Abbasilerin en meşhur yöneticisi ve İslam dünyası dışında en fazla tanınan halife unvanına sahip Harun Reşid, devletin beşinci hükümdarıydı. Bundan tam 1213 yıl önce vefat etti.
ÇİVİLENEN ÇÖMLEK
Harun Reşit'in hazinesini ortaya çıkarılan altınları, inşaat bölgesinde keşfedilen dev hazine izledi. 2020 yılında bir mahalledeki inşaat sırasında genç gönüllüler Abbasi döneminden kalma 425 altın sikke buldu. Hazine dokuzuncu yüzyılın sonlarından bu yana toprak altındaydı. Hazinenin bulunduğu çömlek, yerinden kıpırdamaması için çivilenmişti.
İsrail'in orta kesimindeki mahallede ortaya çıkarılan hazine, 1100 yıllıktı. Arkeologlar bu kadar çok altın paranın bulunması karşısında, şaşkındı. Havayla temas ettiklerinde oksitlenmeyen saf altından paralar, bir gün önce gömülmüşçesine iyi durumdaydı. 24 ayar saf altınları çıkaran gençlerden biri, "Kazı toprağının üzerindeydim, ince yapraklara benzeyen şeyler gördüm. Tekrar baktığımda altın sikkeleri gördüm. Gerçekten çok heyecan vericiydi" cümlelerini kurdu.
Uzmanlar, gömütü oluşturan tam altın dinarların yanı sıra 270 adet de küçük parçalara bölünmüş altın para bulunduğunu, bunların bir tür 'bozuk para' gibi daha küçük miktarlarda harcanmak üzere kesildiklerini anlattı. İçlerinden biri, Bizans İmparatoru Teofilos tarafından Konstantinopolis'te bastırılmış bir paraydı. Bu para, o dönemin rakip iki imparatorluğu arasında süregiden ilişkilere işaret eden nadir maddi kanıtlardan biriydi.
YEŞİL TAŞLI SEKİZGEN ALTIN YÜZÜK
2021 yılına gelindiğinde bu kez bir gemi enkazından eşi benzeri olmayan hazineler fışkırdı. Hazinede en dikkat çeken parça, üstünde bir figür bulunan yeşil taşlı sekizgen yüzüktü. 1700 yıllık yeşil taşlı altın yüzük, üçüncü yüzyıl Roma sikkelerinin yanı sıra bronz bir kartal heykelciği, kötü ruhları kovmak için kullanılan çanlar, çanak çömlek ve komik maskeli bir Roma pantomimus heykelciği arasında keşfedildi. Yeşil taşlı kalın sekizgen altın yüzük, omuzlarında bir koç veya koyun olan bir tunik içinde genç bir çoban şeklindeki 'İyi Çoban' figürü taşıyordu.
YER: BANİAS NEHRİ
İsrail'de heyecan verici bir keşif daha gerçekleşti. Arkeologlar, bir doğa koruma alanı içerisinde, duvarda saklanmış, yedinci yüzyıldan kalma 44 saf altın sikkenin bulunduğunu duyurdu.
Uzmanların tahminlerine göre, Banias Nehri’ndeki bir alanda bulunan 170 gr ağırlığındaki gömü, 635 yılında Müslümanların bölgeyi fetihleri sırasında saklandı. Arkeologlar, sikkelerin bölgedeki Bizans egemenliğinin sonuna ışık tuttuğunu söylüyor.
Bizans İmparatorluğu (Doğu Roma İmparatorluğu), Roma İmparatorluğu'nun yıkılması ardından, 1453'te Osmanlı İmparatorluğu'na yenilene dek yaklaşık 1000 yıl hüküm sürdü.
Kazı müdürü Yoav Lerer, “Sikkelerin sahibinin savaş tehdidi sırasında, 'bir gün mülkümü geri almak için dönerim' umuduyla servetini saklamış olduğunu anlıyoruz. Şimdi geçmişe bakıldığında ise onun o denli şanslı olmadığını görüyoruz” dedi.
İsrailli yetkililer, antik kentteki yerleşim bölgesinde yapılan kazılarda, altın sikkeler haricinde bina kalıntıları, su kanalları, borular ve bronz sikkelerin de ortaya çıkarıldığını söyledi.
İsrail Eski Eserler Kurumu'ndan nümismatik (para birimi) uzmanı Dr. Gabriela Bijovsky, sikkelerin bir kısmının İmparator Phocas'a (602-610) ancak çoğunun da halefi Herakleios'a ait olduğunu söyledi.
Sikkelerin bulunduğu Banias bölgesinin Hristiyan kültüründe ayrı bir yeri var. İsa peygamberin burada havarisi Peter'a "Bu kaya üzerine kilisemi inşa edeceğim" dediğine inanılıyor.
