Çatışmalara virüs etkisi

Dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını normal hayatı olduğu kadar farklı bölgelerdeki silahlı çatışmaların seyrini de değiştirdi. Büyük insanlık dramının yaşandığı Yemen’de, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, koronavirüs salgını nedeniyle perşembe gününden itibaren 2 haftalık ateşkes ilan etti. Bu ateşkes ilanı, ardından karşılıklı suçlamalar yaşansa da, Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde memnuniyetle karşılandı.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, açıklama yaparak ateşkes kararının barışa yönelik çabalar ve Yemen’in Kovid-19 salgınıyla mücadelesine yardımcı olacağını bildirdi. Yemen hükümeti ve Husilere de derhal ateşkes çağrısı yapan Guterres, tarafların BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths’in kolaylaştırıcılığında müzakerelere başlaması gerektiğini vurguladı. Guterres, 25 Mart günü, 5 yıldır süren savaş boyunca en büyük insani krizlerden birinin görüldüğü Yemen için ayrıca bir ateşkes çağrısı yapmıştı.

İdlib sakin

Koronavirüs salgını Yemen dışında dünyanın başka noktalarındaki bazı çatışmaların da durmasına neden oldu. Suriye, Türkiye ve Rusya arasında sağlanan mutabakatın ardından ateşkesin genel olarak uygulandığı ülkelerden biri. Özellikle İdlib’de ateşkesin bozulmasına neden olacak çapta bir olay yaşanmadı. Bununla birlikte terör örgütü PKK’nın Suriye kolu SDG kontrolündeki bölgelerde, muhalifler ile SDG arasında çatışmaların sürdüğü ifade ediliyor. Suriye’de hükümet kontrolündeki bölgelerde ise koronavirüs salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağı uygulanıyor ve sakinlik hakim.

Sudan da ateşkesin başarılı olduğu ülkelerden biri. Sudan’da koronavirüs salgını öncesinde barış görüşmeleri sebebiyle ilan edilmiş olan ateşkesin süresi uzatıldı ve bu ateşkese riayet ediliyor.

Salgın Kolombiya’da da ateşkes sağlanmasında etkili oldu. 31 Mart’ta bir açıklama yapan sol görüşlü Ulusal Özgürlük Ordusu (ELN) 1 Nisan’dan başlayarak bir ay süreyle tek taraflı ateşkes ilan etti. Silahlı örgüt, Koronavirüs salgını sırasında attıkları bu adımın “insani bir iyi niyet göstergesi” olduğunu söyledi.
Filipinler’de salgın sonrası ateşkes sağlanmış durumda. Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin ülkedeki tüm örgütlere karşı tek taraflı ateşkes ilan etmesinin ardından çatışmalar durdu. 2015’ten beri farklı grupların orduya karşı savaş yürüttüğü Myanmar’da da kırılgan bir ateşkes sürüyor.

Kaygılı bekleyiş

Öte yandan bazı bölgelerde koronavirüs salgını nedeniyle oluşan bu acil durum bile ateşkese yetmedi, ya da sağlanan ateşkesler uzun sürmedi. Bu noktalardan biri, çatışmaların tüm hızıyla devam ettiği Libya. Ülkede, ateşkese rağmen Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile General Halife Hafter’e bağlı güçler arasındaki savaş sürüyor. Taraflar, Libya’da barışa katkı sağlamak amacıyla girişimde bulunan ülkelerin koronavirüs krizine odaklanmış olmasından faydalanmaya ve kazanım elde etmeye çalışıyor.

Afganistan’da da ABD ile Taliban arasında bir anlaşmaya varılmış olmasına karşın saldırılar sürüyor. Henüz Afgan hükümeti ile uzlaşamayan Taliban’ın ülkedeki saldırıları azalsa da devam ediyor. Irak’ta da, büyük bir saldırı yaşanmamakla birlikte İran destekli Haşdi Şabi güçlerinin özellikle Amerikan güçlerine yönelik tehdidi sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump geçtiğimiz günlerde İran’ı uyararak “Gelen bilgilere göre İran veya uzantıları, Irak’taki Amerikan askerlerine ve/veya varlıklarına yönelik bir saldırı planlıyor. Eğer bu olursa İran bunun bedelini çok ağır öder” demişti.