Bir dönemin sonu

DIŞ HABERLER - Afganistan’da konuşlu ABD ve NATO silahlı kuvvetleri, dün itibarıyla resmen çekilmeye başladı. Halen ülkede bulunan, sayıları 2 bin 500 ila 3 bin arasında olduğu tahmin edilen ABD askerleri ile yaklaşık 7 bin NATO askeri personeli, dünden itibaren aşamalı olarak ülkeyi terk edecek. ABD Başkanı Joe Biden, 15 Nisan’da yaptığı açıklamada, 1 Mayıs’ta çekilme sürecinin başlatılacağını, Afganistan’ın işgalinin yıl dönümü olan 11 Eylül’den önce tüm askeri kuvvetlerin çekilmiş olacağını açıklamıştı. Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, çekilme sürecinin son bir yılda ülkedeki küçük askeri üslerin kapatılmasıyla başladığını belirterek Biden’ın kararının ardından hazırlıkların hızlandırıldığı belirtildi. Açıklamada, bugüne dek yalnızca 60 ABD askerinin ülkeyi terk ettiği kaydedildi.

ABD ve NATO müttefikleri, 11 Eylül saldırılarının sorumlusu olarak görülen El Kaide örgütü militanlarını sakladığı ve koruduğu gerekçesiyle 7 Ekim 2001’de Afganistan’ı işgal etmişti. Dönemin ABD başkanı George W. Bush’un başlattığı operasyonla ülkede 1996’dan bu yana gücü elinde tutan Taliban’ın yönetimi sonlandırıldı. 2003 yılında Pentagon’un önceliği Irak lideri Saddam Hüseyin’i devirmek olunca, dikkatler Afganistan’dan Irak’a çevrildi. Bu sırada Taliban ve örgütle bağlantılı diğer silahlı gruplar elini güçlendirdi. 2010 yılında Afganistan’da 100 bini Amerikan olmak üzere 150 bin yabancı asker konuşlandırılmıştı. El Kaide lideri Usama Bin Ladin 2 Mayıs 2011’de öldürüldü. Ancak, DAEŞ ile birlikte Taliban’ın saldırıları da arttı. Geçen yılın şubat ayında ABD Taliban ile anlaşmaya varmış ve El Kaide’yle bağlantılarını kesmeleri yönünde söz almıştı. Ancak son dönemde Taliban ülkenin önemli kısmında kontrolü yeniden ele geçirmiş durumda. ABD’nin çekilmesiyle Afganistan’da hükümetin geleceği de belirsizliğini koruyor.

ABD’nin Brown Üniversitesinin yürüttüğü “Savaşın Maliyetleri” projesi kapsamındaki tahminlere göre, 20 yıl süren savaş için 2 trilyon dolardan fazla para harcandı. ABD’den 2 bin 442 askerin öldüğü, 20 bin 666’sının yaralandığı savaşta, 1144 NATO personeli de hayatını kaybetti.

20 yılda akıllarda kalan kareler

ABD’nin Afganistan’dan çekilmeye başlamasıyla Taliban’ın Afgan ordusuna yönelik saldırıları artarken, dün Gazne vilayetinde bir ordu karargahı Taliban militanlarının eline geçti. Taliban’ın saldırısı sonrası 30 Afgan askerinin kaybolduğu bildirilirken, askerlerin hayatından endişe ediliyor.

Kissinger: ABD-Çin en büyük tehlike

ABD’li emekli diplomat ve eski dışişleri bakanı Henry Kissinger, ABD ile Çin arasındaki yüksek gerilimin tüm dünya için tehlike oluşturduğunu; iki teknoloji ve ordu devi arasında “mahşer günü benzeri” bir savaşa neden olabileceğini ifade etti. 1971 yılında eski başkan Richard Nixon’a danışmanlık yaptığı sırada Pekin ile ilişkilerin tekrar yürürlüğe sokulmasında önemli rol oynayan Kissinger, McCain Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada Çin ile gerilimin hem ABD’nin hem de dünyanın en büyük problemi olduğunu belirtti.

Kissinger iki ülkenin ekonomik, askeri ve teknolojik güçleri göz önünde bulundurulduğunda ABD ile Sovyetler arasındaki Soğuk Savaş’tan daha çok risk taşıdığını ifade etti. Kissinger, problemlerin çözülmemesi durumunda bir tür soğuk savaş oluşacağını ifade etti. Bu ülkelerin nükleer silahlara sahip olduğuna dikkat çeken Kissinger, “İnsanlık tarihinde ilk kez belli bir süre içinde kendimizi yok edecek teknolojimiz var” dedi.

‘Bir sonraki savaş çok farklı olacak!’

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, ilk kapsamlı konuşmasında Amerikan savunması için yeni bir vizyon çağrısında bulundu ve gelecekteki çatışmaların eski savaşlara benzemeyeceğini vurguladı. Pearl Harbour Deniz Üssü’nde düzenlenen Hint-Pasifik Komutanlığı devir teslim töreninde yaptığı konuşmada Austin “Bir sonraki büyük savaşta savaşma şeklimiz, önceki savaşlarda kullandığımız yöntemden oldukça farklı olacak” ifadelerini kullandı. Austin, yükselen siber alem ve uzay tehditleri ile daha büyük savaş olasılıklarına karşı Washington’a teknolojik ilerlemelerden faydalanma ve yeni bir vizyon çağrısında bulundu. Çin ordusunun modernizasyon faaliyetleri ve saldırgan tutumuyla ilgili kaygıların yüksek sesle dile getirildiği dönemde, Austin’in ABD ordusunun dünyanın en güçlü ordusu olduğuna inanmanın yetmeyeceğine vurgu yapması dikkat çekti.

El Kaide’den tehdit

ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinin başlamasıyla birlikte yıllarca yok etmek için savaş verdiği El Kaide’den cevap ve tehdit gecikmedi. El Kaide, tüm İslam dünyasından çekilmedikçe ABD’ye karşı “tüm cephelerde savaşma” sözü verdi. Usame Bin Ladin’in ölümünün onuncu yıldönümü öncesinde konuşan iki sözcü, ABD Başkanı Joe Biden 11 Eylül’e kadar tüm ABD güçlerini Afganistan’dan çekmeye hazırlanırken terör örgütünün bir geri dönüş planladığını söyledi.