Beşinci başbakanlık yolu açıldı

İsrail Merkez Seçim Komisyonunun açıkladığı kesin olmayan sonuçlara göre, önceki gün gerçekleştirilen seçim Başbakan Binyamin Netanyahu’nun partisi Likud ile eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz ve eski gazeteci Yair Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakı arasında başa baş geçti. Resmi olmayan sonuçlara göre Likud ve Mavi-Beyaz İttifakı meclise 35’şer milletvekili gönderdi. Beklendiği gibi hiçbir parti, tek başına iktidar için gerekli 61 milletvekiline ulaşamadı. Buna karşın mecliste sağcı partilerin çoğunluğu sağlayacak bir konumda olması nedeniyle Netanyahu’nun hükümet kurmak için gerekli oy oranına ulaştığı ifade ediliyor. Likud’un ittifak yaptığı sağcı partilerin de desteğiyle parlamentoda çoğunluğu elde etmesi ve Netanyahu’nun beşinci kez başbakanlık koltuğuna oturması bekleniyor. Netanyahu yeniden başbakan olursa bir rekoru da kırmış olacak. Netanyahu, hükümeti kurmasını halinde kısa bir süre içerisinde 14 yılını doldurarak en uzun süre görev yapan başbakan olma unvanını İsrail’in kurucularından David Ben Gurion’dan alacak.

Zafer ilan ettiler

Sandık çıkış anketlerinin açıklanmasının ardından hem Gantz hem de Netanyahu, zafer ilan etmişti. Mavi ve Beyaz hareketinden yapılan yazılı açıklamada, “Biz kazandık. İsrail halkı sözünü söyledi. Bu seçimlerin net bir kazananı, net bir kaybedeni var” denildi. Netanyahu da attığı Twitter mesajında, “Likud önderliğindeki sağ blok, kesin bir şekilde zafer kazandı. İsrail halkına bize güvenoyu verdiği için teşekkür ederim. Doğal ortaklarımızla sağcı bir hükümet kurma görevini yerine getirmek için bu gece kolları sıvayacağım” dedi. Koalisyon hükümetinin kurulmasına yönelik süreç İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin meclise girmesine kesin gözüyle bakılan partilerle görüşmesiyle başlayacak. Bu görüşmelerin ardından Rivlin, 17 Nisan’da Merkez Seçim Komisyonunun kesin sonuçları açıklamasının ardından bir hafta içinde koalisyon hükümetini kurmaya en yakın gördüğü parti liderine hükümeti kurma görevini verecek. Görevi alan parti liderinin 28 gün içinde koalisyon hükümetini kurması gerekiyor. Ancak koalisyon hükümetini kurmakla görevlendirilen parti liderine talep etmesi halinde 2 hafta ek süre verilecek. Cumhurbaşkanı Rivlin, gelecek hafta liderlerle yapacağı görüşmelerin ‘şeffaflık adına’ ilk kez televizyonda canlı yayınlanacağını duyurdu.

Batı Şeria kaygısı

Seçimde İsrailli Araplar ve Filistinliler büyük oy kaybına uğradı. Filistinliler seçim öncesinde boykot çağrıları yapmıştı. Çağrı kısmen karşılık buldu, sandık anketlerine göre Filistinliler seçimlere İsrail tarihinin en düşük katılımını gösterdi. 2015’te birleşik bir listeyle seçime girip Knesset’te toplam 13 sandalye alan dört Arap partisi, bu seçimde toplam 10 sandalye kazanabildi. Merkez soldaki İşçi Partisi de oy kaybına uğrayarak, 18 olan sandalye sayısını 6’ya düşürdü. Merkez soldaki oyları Benny Gantz önderliğindeki ittifak toplarken Gantz seçim sonrası gerekli itirazları yapacaklarını duyurdu ve henüz her şeyin bitmediğini ifade etti.

Seçim sonuçları Filistin tarafından hayal kırıklığı yarattı. Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas’a yakın kaynaklar Batı Şeria’nın durumuna dair kaygıların seçim sonuçlarıyla daha da arttığına işaret etti. Hamas yönetimi ise sçeimin sonuçlarının önemsiz olduğunu zira adaylar arasında bir fark bulunmadığını ifade etti.

Lieberman kilit rolde

Resmi olmayan sonuçlara göre, Netanyahu’nun partisi Likud’un başı çektiği sağ partiler mecliste çoğunluğu elinde bulunduruyor. 120 sandalyeli Knesset’e girebilmek için siyasi partilerin ya da ittifakların geçmesi gereken seçim barajı yüzde 3.25. Meclise girmesine kesin gözüyle bakılan 6 sağ partinin milletvekili sayısı 65’i buluyor. Dolayısıyla görevin Netanyahu’ya verilmesi ve Netanyahu önderliğinde bir sağ koalisyon hükümeti kurulması bekleniyor. Hem Netanyahu hem Gantz, seçimden önce yaptıkları açıklamalarda birbirleriyle koalisyon hükümeti kurmayacaklarını belirtmişlerdi.

Bu noktada Evimiz İsrail partisinin lideri Avigdor Lieberman kilit bir role sahip hale geldi. Bir önceki hükümette yer alan ancak Hamas ile yaşanan gerginlik sonrasında ateşkes ilan edilince Netanyahu’yu “zayıflıkla” suçlayarak koalisyondan ayrılan Lieberman’ın tutumu büyük önem taşıyor. Lieberman’ın koalisyona katılmaması halinde görevin Gantz’a verilmesi ihtimali var. Zira Evimiz İsrail partisi olmazsa, diğer tüm sağ partiler katılsa bile milletvekili sayısı 60’ta kalıyor.