18.11.2024 - 11:11 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Milyonlarca İsveçli, Pazartesi günü olası bir savaşa ve büyük bir kriz durumuna nasıl hazırlıklı yakalanabilecekleri ve bu krizde nasıl hayatta kalabileceklerini anlatan Om krisen eller kriget kommer (Kriz veya Savaş Durumunda) adlı bir kitapçık almaya başladı.
Bu sırada komşuları Finlandiya'da da aynı kitapçığın dijital bir benzeri olan "Olaylara ve Krizlere Hazırlık" başlıklı başka bir hayatta kalma rehberi yayınladı.
Ayna günler de Norveçliler ise aşırı hava olayları, savaş ve tüm diğer tehditleri içeren ve tek başlarına bir haftayı nasıl geçireceklerini adım adım anlatan bir broşür dağıttılar.
İsveç'teki versiyon altı yıl önceki ilk baskısına kıyasla ülkenin ve dünyanın kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle yeniden yazıldı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve Orta Doğu'daki savaşın bu önemli güncellemede etken olduğu düşünülüyor.
EVDE BULUNMASI GEREKENLER
Norveç'in hazırladığı rehberde, kriz ya da savaşta evde bulunması gereken malzemeler listesinin başında konserveler geliyor, konserve fasülye, ton balığı gibi yiyeceklerin yanı sıra enerji barları ve makarna gibi uzun ömürlü gıdalar liste başı. Aynı zamanda olası bir nükleer kaza için iyodin tabletleri gibi ilaçların da bulundurulması tavsiye edildi.
İsveçlilerin listesinde ise savaş ve kriz durumunda patates, lahana, havuç, yumurta, konserve soslar ve çorba istiflenmesi öneriliyor. En önemli tavsiyelerden biri de 72 saat yetecek su ve ve gıda bulundurulması.
NASIL ELEKTRİKSİZ KALINIR?
Finlandiya'daki kitapçıklar ise felaket senaryolarında uygulanması gereken talimatlar içeriyor. Bununla birlikte vatandaşlardan bir kriz durumunda, en azından ilk aşamalarda kendi başlarının çaresine bakmaları isteniyor.
Kış aylarında sıcaklığın -20 derecelere indiği Finlandiya'da vatandaşlara ayrıca bu dönemlerde günlerce nasıl elektriksiz kalabilecekleri de anlatılıyor.
Finlilerin evde bulunması gerekenler listesinde yine iyodin tabletleri, portatif ve yedek güç kaynakları, evcil hayvanlar için yiyecekler ve pişirilmesi pratik yiyecekler yer alıyor.
HER HANEYE DAĞITILDI
Öte yandan Finlandiya'nın dijital broşüründeki detaylı askeri çatışma bölümünde, hükümetin ve cumhurbaşkanının bir silahlı saldırı durumunda ne yapacağı açıklanıyor ve Finlandiya makamlarının "kendini savunmaya iyi hazırlanmış olduğu" vurgulanıyor.
İsveç geçen yıl Moskova'nın Ukrayna işgalinin ardından Finlandiya gibi NATO'ya katıldı. Norveç ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri. İsveç ve Norveç'in tersine, Helsinki hükümeti "milyonlar tutması" ve dijital versiyon daha kolay güncellenebileceğinden, her bir hane için birer tane basmamaya karar verdi
Norveç Sivil Savunma Kurumu'nda (DSB) hazırlık kampanyasından sorumlu Tore Kamfjord "2,2 milyon kağıt kopya yolladık. Norveç'teki her bir haneye" dedi.
İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin, geçen ay küresel durumun değiştiğini ve İsveç hanelerindeki bilginin de bu şekilde değişmesi gerektiğini söylemişti. Bakan geçtiğimiz aylarda da "İsveç'te savaş yaşanabileceğini" belirtmişti. Ancak bu çıkışı, "total savunmaya" yönelik hamlelerin yavaşlığı karşısındaki bir uyarı olarak görülmüştü.
"O SORU HEP AKLIMIZDA"
Rusya ile uzun sınırı ve İkinci Dünya Savaşı'nda Rusya'yla çarpışma deneyimi olan Finlandiya hep yüksek düzeyli bir savunma yapısını korudu. Ancak İsveç ise, savunma altyapısını geriletti ve son yıllarda yeniden inşaya başladı.
İsveç Savunma Üniversitesi'nden savaş araştırmaları profesörü Ilmari Kaikho, "Finlandiya savaşın bir ihtimal olduğunu asla unutmadı, ancak İsveç'te insanların biraz sarsılıp, bunun gerçekten yaşanabileceğini anlamaları gerekiyordu" diyor.
Göteborg'da okuyan aslen Finlandiyalı, 24 yaşındaki Melissa Eve Ajosmaki, Ukrayna'da savaş çıktığında daha kaygılı olduğunu anlatıyor.
"Şu anda daha az kaygılıyım ama aklımda hep bir savaş çıkarsa ne yapmalıyım sorusu var. Özellikle de ailem Finlandiya'da olduğundan."